CHP Niğde Milletvekili ve Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, çiftçinin toplam kredi borcunun 1 trilyon 81 milyar TL’ye yükseldiğini açıkladı.
Gürer, 2025’in çiftçiler için sorunlarla geçtiğini belirterek tarımdaki tabloyu değerlendirdi.
Çiftçinin ürettiği üründen para kazanamadığını, girdi maliyetlerinin arttığını, gübrenin, ilacın, tohumun, mazotun fiyatının katlandığını söyledi.
“Çiftçi ürettiği ürünü, mal ettiği fiyatla dahi satamıyor.” diyen Gürer artan girdi maliyetleri ve düşük alım fiyatlarının çiftçiyi üretimden uzaklaştırdığını dile getirdi.
Gürer, “Tarlada kalan ürünler, yetersiz desteklemeler, planlı üretime geçilmede yaşanan sorunlar tarımın başlıca sorunları. Bu yıl ayrıca zirai don ve kuraklık da çiftçiye büyük darbe vurdu. Nisan ayında yaşanan zirai don için destekler zamanında sağlanmadı, zararlar yeterli ölçüde karşılanmadı. Küçük aile tipi işletmeler sorunları görülmedi. Kuraklık da eklenince üretim ve verim kayıplarında ciddi artışlar meydana geldi” diye konuştu.
“Çiftçi icraya düşüyor”
Çiftçinin kredilerle üretim yaptığını, ürün alamayınca da borcunu ödeyemediğini ve icralık duruma geldiğini söyledi.
Zaten 2024’ün çiftçi için zor bir yıl olduğundan bahseden Gürer, “Hayvancılık yapan da, çiftçilik yapan da beklediği geliri sağlayamadı. Bu nedenle ödeme güçlüğü içindeler” dedi. Tarımdaki krizi şu verilerle özetledi:
“Çiftçilerin bankalara olan borcu 1 trilyon 81 milyar liraya yükseldi. Artan borç yükü nedeniyle son olarak 52 traktör ve 5 bin 325 tarla icra yoluyla satışa çıkarıldı, icradan yıl başından beri 500’e yakın traktör icraya düştü. 10 bine yalında arazi icralık oldu.”
Çiftçinin bankalara olan borcu yılbaşında 784 milyar TL seviyesindeydi. Bugünkü borç seviyesi bugün itibariyle yaklaşık olarak 26 milyar dolara tekabül ediyor.
Çiftçiye anayasal hakkı verilmiyor
Gürer, bu tablonun tarımda üretici, çiftçinin yaşadığı sorunların en somut göstergesi olduğunu söyledi. Çiftçiye destek verilmediği takdirde Türkiye’nin gıda krizinin daha da derinleşeceğini anlatarak şunları kaydetti:
“Eğer çiftçiye sahip çıkılmazsa gıdada sorunlar artar. Raftaki ürünün fiyatı katlanır ve üretimde Türkiye geriye düştükçe ithalat daha da çoğalır. Onun için yapılması gereken, çiftçiye Tarım Kanunu’nun 21. maddesine göre millî gelirin yüzde 1’inin verilmesi, çiftçi sorunlarına gerçekçi çözüm bulunmasıdır. Kağıt üzerinde değil, tarladaki sorunun çözümü sağlanmalıdır.
Çiftçi üretimden koparılmamalı, icra dairelerinde değil tarlada tutulmalıdır. Vatandaşında uygun fiyatla ürün alabilmesi için aracılık sistemi yeniden düzenlenip fiyat denetimi sağlanmalıdır. Çiftçi üretici ezerek aracı ve ithalatçıların kazandığı süreç tarıma darbedir.”
(HA)
