36 ilin etkilendiği zirai don olayının sonuçlarının araştırılması, üreticilerin uğradığı zararların tespiti ve çözüm önerileri amacıyla 15 Nisan’da Meclis Araştırma Komisyonu kurulması kararı verildi. Karar, 17 Nisan 2025 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlandı.
CHP Niğde Milletvekili ve Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, komisyonun işleyişi hakkında bianet’e konuştu.
Zirai don 36 ili etkiledi, ürünler zarar gördü
Gürer, komisyon üyelerinin zirai dondan etkilenen bölgelere giderek yerinde tespit yapacaklarını belirtti; komisyonun yapısı ve genel işleyişiyle ilgili şu bilgileri paylaştı:
“Tüm siyasi partiler donla ilgili Meclis araştırma önergeleri vermişti. Bu Meclis araştırma önergeleri birleştirildi ve ortak kararla Meclis Araştırma Komisyonu kuruldu. 22 kişiden oluşacak. İsimler henüz belli olmadı. Bu 22 kişi, üç ay boyunca dondan etkilenen bölgelere giderek bu süreci araştıracak. Ne yapılabilir, ne yapılması gerekir? Bunları rapor edecek. Üç ay sonunda bu rapor kamuoyu ile paylaşılacak.”
“Zararları karşılama yetkisi Erdoğan’da”
Gürer, süreç sonunda zararların karşılanması yetkisinin doğrudan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’da olduğunu belirterek şöyle konuştu:
“Cumhurbaşkanı, tüm zararların karşılanması kararını verme yetkisine sahip. Çünkü Cumhurbaşkanlığı sistemindeyiz. Bununla ilgili başka bir yapının karar vermesi gerekmiyor. Cumhurbaşkanı doğrudan bir kararname çıkarıp tüm zararların karşılanmasını isteyebilir.”
ZİRAİ DON FELAKETİ
Denizlili üreticiler: Afet fonu devreye girmeli
İhracat pazarında daralma ihtimali
Zirai donun tarımdaki etkisinin son durumu hakkında konuşan Gürer, 36 ilde yaygın, 61 ili kapsayan bahçe bitkileri –sert çekirdekli ürünler başta olmak üzere– ciddi bir ürün kaybı yaşanacağını söyledi.
Gürer, bu ürünlerin önemli bir bölümünün ihracat yapılan alanlarda olduğunu belirterek “Kayısı, incir, üzüm, narenciyede yurtdışı satışlarında daralma olur, büyük bir olasılıkla,” dedi.
“Gıda fiyat artışları önlenebilir”
Yurtiçi gıda fiyatlarında artışın önlenmesi için aracıların kâr marjının düşürülmesini öneren Gürer, “Üretilen ürünün çiftçiden çıkışı üzerine daha cüzi bir fiyat koyulursa artış olmaz. Ama siyasi iktidarın bugüne kadar bu konuda bir müdahalesi olmadı. Onun için de geçmişte yaptıklarına bakarak bunu değerlendiriyoruz,” diye konuştu.
“Zirai don, gıda enflasyonunu da tetikleyecek”
Zirai don nedir?
Sıcaklığın 0°C’ın altına düşmesiyle veya bu seviyeye yaklaşmasıyla ortaya çıkan, tarımsal üretimi tehdit eden ciddi bir doğa olayıdır. Bitkisel üretimde en büyük risklerden biri olan don, özellikle ilkbaharda meydana geldiğinde meyve, sebze ve genç sürgünlerde ciddi zararlara yol açar. Bu nedenle don olayının önceden tahmini, üreticiler için hayati öneme sahiptir. Aksi takdirde bir yıllık emek büyük ölçüde heba olabilir.
(MG/VC)
