CHP Genel Başkan Yardımcısı, Sivas Milletvekili Ulaş Karasu, Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) projeleri ile yapılan havalimanlarına açıktan ödenen toplam 199,7 milyon avronun (yaklaşık 6 milyar 949 milyon lira) hesabını yazılı soru önergesiyle sordu.
"Tasarruf istiyorsanız karadelikleri kapatın"
Devlet Hava Meydanları İşletmesi'nin faaliyet raporunda, 2023'te yolcu garantileri tutturulamadığı için yaklaşık 7 milyar TL ödeme yapıldığının ortaya çıkması ve 2024-2026 döneminde yıllık ortalama kurlarla, Ulaştırma Bakanlığının döviz garantili projeler için yaklaşık 9 milyar dolar ödeme yapacağının görülmesi üzerine Karasu, “Kamuda tasarruf istiyorsanız, Hazine’yi ipotek altına alan bu karadelikleri kapatın. Kur garantili geçiş ücretlerini, döviz kuru üzerinden verdiğiniz garantileri bir an önce Türk Lirası’na dönüştürün” dedi.
“Bütçeden beş kuruş çıkmayacak” denilerek hayata geçirilen bu ve benzeri yatırımların yükünü vatandaşın sırtladığını belirten CHP Genel Başkan Yardımcısı Karasu, döviz üzerinden araç, yolcu ve hasta garantisi verilen projelerin yükünün, her geçen gün ağırlaştığını vurguladı.
"Döviz kuru üzerinden verilen
garantiler TL'ye dönüştürülsün"
Karasu, “Bütün vatandaşlarımızın geliri ve satın alma gücü düşerken, döviz üzerinden verilen garantilerin yükü ise artıyor. Esnaf işyerini siftahsız kapatırken, vatandaştan tasarruf istenirken döviz garantili projelerde geçilmeyen köprü, kullanılmayan yol, uçak inmeyen havaalanı için milyarlarca lira ödeniyor. Biz vatandaşlarımızın ihtiyaçlarına uygun, çevreye duyarlı ve bilimsel ölçütlerle yapılan hiçbir projeye karşı değiliz. Biz, döviz kuru üzerinden verilen garantilere karşıyız. O nedenle, döviz kuru üzerinden verilen garantilerin bir an önce Türk Lirası’na dönüştürmesi gerekiyor. Tasarruf edilmesi isteniyorsa Hazine’yi ipotek altına alan bu karadeliklerin bir an önce kapatılması gerekiyor. Kur garantili geçiş ücretlerin, döviz kuru üzerinden verilen garantileri bir an önce Türk Lirası’na dönüştürülmesi gerekiyor." diye konuştu.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir
Uraloğlu’na soru önergesi
Karasu, KÖİ modeli ve YİD projelerine ilişkin uygulama sözleşmelerle ilgili kamuoyunda çok iddia bulunduğunu hatırlatarak, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu’nun aşağıdaki sorularına yanıt vermesini istedi.
• 2002 yılından, önergenin yanıtlandığı tarihe kadar olan dönemde bakanlığınızın Yap-İşlet-Devret (YİD) ya da Yap İşlet (Yİ) modeliyle gerçekleştirdiği yatırımlar nelerdir? Bu yatırımlardan otoyol, köprü, havaalanı ve tünellerin yapımını üstlenen özel firmalar tarafından bakanlığınıza bildirilen yapım maliyetinin tutarı nedir?
• Bu yatırımların havaalanı, otoyol, köprü ve tünellerin her biri ayrı ayrı gösterilmek üzere, söz konusu yatırımın hizmete girdiği tarih, sözleşmenin yürürlüğe girdiği tarih, işletim süresi ve araç geçiş/yolcu sayısına bağlı ödeme garantisi verilen projeler hangileridir?
• Bu projelerin, sözleşmesinin başladığı tarihten önergenin yanıtlandığı tarihe kadar devletin işletmeci firmalara garanti verdiği araç geçiş/yolcu sayıları ne kadardır? Önergenin yanıtlandığı tarihe kadar gerçekleşen araç geçiş sayıları nedir?
• Her bir yatırım ayrı ayrı gösterilmek üzere, yıllık araç geçiş/yolcu hedefi nedir? Bakanlığınızın 2002 yılından itibaren otoyol, köprü, tünel havaalanlarını işleten özel firmalara verdiği araç geçiş garanti/yolcu sayılarının gerçekleşme oranı yüzde kaç olmuştur?
• Bu yatırımlar için, özel sektör firmalarına verilen araç geçiş/yolcu sayılarına bağlı garantilerden doğan kamu zararı hangi kaynaktan ödenmektir, önergenin yanıtlandığı tarihe kadar olan dönemde her bir yıl ayrı ayrı gösterilmek üzere ne kadar ödeme yapılmıştır?
• Bakanlık olarak YİD modeliyle gerçekleştirilen projelerin sözleşmelerini TL’ye çevrilmesi konusunda çalışmanız var mıdır? Olacak mıdır?
(AEK)
