Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal, transların cinsiyet geçiş süreci prosedürlerini uygulayabilmesi için gereken evlilik birliği içinde olmama ve üreme yeteneğinden sürekli biçimde yoksun bulunduğunu belgeleme şartının kaldırılması şartının kaldırılması için kanun teklifi verdi.
İki ayrı kanun teklifiyle trans geçiş sürecinde yaşanan hak ihlallerinin ve “zorunlu kısırlaştırma” uygulamasının önüne geçilmesini hedefleyen Tanal’a çalışmalarında Trans Danışma Merkezi Derneği (T-Der) de yardımcı oluyor.
Kurulduğu günden bu yana trans geçiş sürecindeki kişilere hukukî destek ve danışmanlık vermeyi hedefleyen T-Der’in hazırlanmasına katkı sunduğu iki kanun teklifi de henüz komisyonlarda görüşülüyor.
“Evli olmama şartı insan haklarına aykırı”
Evlilik şartının kaldırılmasına ilişkin kanun teklifinde Tanal, “aile kurumunun cinsiyeti belirsiz kişiler tarafından sarsılmasını önlemek” amacıyla, trans bireylere geçiş prosedürlerini tamamlamak için evli olmama şartının konulmasının insan haklarına aykırı olduğunu vurguladı.
Tanal; bu gerekçe ve uygulamanın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, TC Anayasası ve Türk Ceza Kanunu’na aykırı olduğunu da vurguladı. Avrupa İnsan Hakları Komisyonu’nun hazırladığı “Avrupa’da cinsel yönelim ve cinsiyet kimliğine dayalı ayrımcılık” başlıklı “Hammerberg Raporu”nda yer alan “trans bireyin tercih ettiği cinsiyetinin yasal olarak tanınması için bekar olması ya da halihazırda evli bireyler için boşanmasının şart koşulmasından vazgeçilmesi gerekmektedir” ifadelerini hatırlattı.
“Üreme hakkı transların elinden alınıyor”
“Üreme yeteneğinden sürekli biçimde yoksun olunması” ifadesine ilişkin kanun teklifinde ise Tanal, Anayasa’nın 40. maddesinde yer alan “Cinsiyet değişikliği kişiye sıkı sıkıya bağlı bir haktır” maddesini hatırlattı. Üreme yeteneğinden yoksun olma şartının transların “üreme hakkını” ellerinden aldığına dikkat çeken Tanal, yasa koyucunun ön yargılı olduğunu belirtti. (ÇT)
