28 Mayıs Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin sonuçlarını yüzde 100 doğru tahmin eden BETİMAR, HBS ve PİAR araştırma şirketlerinin ağustos genel seçim anketi ortalaması, Türkiye’deki iktidar blokunun politik desteğinin, TBMM’de temsil edildiği sandalye sayısının oldukça gerisinde olduğunu gösteriyor.
AKP TBMM’de siyasal desteğinin çok üstünde temsil ediliyor
14 Mayıs 2023 milletvekili genel seçimlerinde Cumhur İttifakı oyların toplam yüzde 49,7’sini alırken, bu toplamda AKP yüzde 35,61 ile birinci parti konumundaydı. İttifakın diğer üyelerinden MHP yüzde 10,07, Yeniden Refah Partisi yüzde 2,81 ve BBP yüzde 0,98 oy almıştı.
Bugün ise bu ittifaktan geriye kalan iki iktidar bloku partisinden AKP TBMM’de 272, MHP 47 sandalyeye; Cumhur İttifakı toplamda 319 sandalyeye sahip. Bu iki parti, 600 sandalyeli parlamentodaki koltukların yüzde 52’sini kontrol ediyor ve yasa çıkarma çoğunluğunu elinde tutuyor.
Ancak, 31 Mart 2024 yerel seçimlerinden bu yana AKP ve MHP kamuoyu desteklerini bu seviyede koruyamıyor; yüzde 40’ın üzerine çıkmayı başaramıyorlar. Bu durum ağustosta da değişmedi. Üç şirketin ağustos kamuoyu yoklamasına göre AKP’nin oy oranı yüzde 30,8, MHP’nin oy oranı ise yüzde 8,3. Böylece ağustos 2025 itibarıyla toplam kamuoyu desteği yüzde 39,1’e düşmüş olmasına rağmen Cumhur İttifakı TBMM’deki sandalyelerin yüzde 52’sini elinde tutmaya devam ediyor.
Bu oranlar, Cumhuriyet Halk Partisi’nin “iktidar toplumsal desteğini yitirdi, seçim kaçınılmaz hale geldi” yönündeki iddiasını güçlendiriyor.
Muhalefetin konumu: CHP yükseliyor, yüzde 32,1
14 Mayıs 2023’te muhalefetteki Millet İttifakı’nın büyük partisi CHP yüzde 25,33; İYİ Parti ise yüzde 9,63 oy almış, iki parti toplamda yaklaşık yüzde 35’e ulaşabilmişti. Oysa ağustos kamuoyu yoklaması ortalamalarına göre —her ne kadar Millet İttifakı dağılmış olsa da— CHP yüzde 32,1 ile birinci parti, İYİ Parti ise yüzde 5,8 ile beşinci parti konumunda. Hâlâ ittifak halinde olsalardı yüzde 36,8’e ulaşacak, böylece 14 Mayıs seçimlerinden daha yüksek bir temsil elde etmiş olacaklardı. CHP kendi başına, 2023’tekinden yüzde 7 daha yüksek bir destekle çok daha fazla temsili hak ediyor.
14 Mayıs seçimlerinde bugün TBMM’de 22 milletvekiliyle temsil edilen Yeni Yol ve 12 milletvekiliyle temsil edilen “bağımsızlar” da TBMM’ye, Millet İttifakı’ndaki CHP ve İYİ Parti listelerinden girmişti. Dolayısıyla kamuoyu yoklamalarıyla TBMM siyasi gerçekliği arasındaki ilişkinin bu bağlamda da koptuğu görülüyor.
Emek ve Özgürlük İttifakı konumunu koruyor: Yüzde 9-10
DEM Parti’nin ağustos ortalaması yüzde 8,3, TİP ise yüzde 1’in üzerinde. Böylece 2024 seçimlerine “Emek ve Özgürlük İttifakı” adı altında giren sol ve Kürt muhalefetinin TBMM’deki temsili ile oy desteği arasındaki ilişkinin nispeten istikrarlı biçimde sürdüğü görülüyor.
Öte yandan yeni kurulan ya da gündeme gelen partilerle birlikte, partiler yelpazesinde olup herhangi bir ittifaka dahil olmadığı için TBMM’de temsil imkânı bulamamış partiler de hesaba katıldığında; iktidar blokunun TBMM’deki konumunun toplumsal bir gerçeklikten yoksun olduğu, Cumhur İttifakı’nın siyaseten iktidar olma vasfını yitirdiği, iktidarda tutunmak için siyaset dışı yöntemlere başvurmasının kaçınılmaz hale geldiği ortaya çıkıyor.
(AEK)
