Chomsky'den Chavez'e uyarı

Malum, ABD'li dilbilim profesörü Noam Chomsky, yıllarca Chavez'in Batı'daki yakın dostlarından biri olarak biliniyordu. Chomsky'nin Hegemony or Survival: America's Quest for Global Dominance isimli kitabını 2006'da bir BM toplantısında tehdit edercesine elinde sallaması Chavez'in ona ne kadar güvendiğinin bir göstergesi. Daha yakın bir tarihte, geçen yıl da, Washington'a Chomsky'nin Venezuela'ya büyükelçi olmasını önermişti Chavez.

Ancak bu dostluğa halel getirir mi bilinmez, Chomsky'nin son dönem eleştirilerinden Chavez de nasibini almaya başladı. O kadar ki, Guardian'a göre Chomsky'nin eleştirilerini Venezuela'nın devlet başkanına yöneltmesinin ardından, Washington Chavez'in büyükelçiliğe dair önerisini bir kez daha gözden geçirse yeri.

Geçtiğimiz hafta Observer gazetesine verdiği demeçte, Chavez'in etrafında ciddi bir güç yoğunlaşması olduğunu belirten Chomsky'e göre, iç problemler ve dış tehditler ekseninde bunun gerekliliği tartışılabilir olsa da, "bu denli ciddi bir merkezileşmenin gereği yok."

Latin Amerika'daki "otoriteryanizm patolojisi"ne değinen Chomsky, "Venezuela'nın bundan yeterince uzak olup olmadığına dair şüphelerim var. Yetkilerin merkezileşmesi yönünde bir eğilim başladı ve bunun sonunu iyi görmüyorum" diye uyarıyor. Chomsky, iki yıl önce Chavez'in şimşeklerini üzerine çeken Yargıç Maria Lourdes Afiuni konusunda yazdığı açık mektupla da tüm bu konulara dikkat çekmeye çalışıyor.

2009'da, yolsuzlukla suçlanan bankacı Eligio Cedeño'yu serbest bırakmasıyla Chavez'in tepkisine yol açan Afiuni, Cedeño'nun Venezuela hukuk sistemindeki azami tutukluluk süresinin üzerinde tutuklu kaldığını belirterek karara BM kriterleri çerçevesinde vardığını dile getirmişti. 2009'dan beri tutuklu olan 47 yaşındaki Yargıç Afiuni kanser tedavisi görüyor. Hastaneye kaldırılmasının ve acil bir ameliyatın gerekli görülmesinin ardından geçtiğimiz şubat ayında cezası ev hapsine çevrilmişti. Afiuni'nin sekiz günde bir yetkililerin karşısına çıkması ve ulusal ya da uluslararası medyaya herhangi bir açıklamada bulunmaması gerekiyor.

Venezuela yönetimi, "Yargıç yaptığının cezasını çekmeli" ifadelerini kullanırken, tutukluluk süreci Uluslararası Af Örgütü, Avrupa Parlamentosu gibi kuruluşların tepkisini çekiyor. Muhtemelen Chavez Batı dünyasındaki dostunun eleştirilerini daha fazla ciddiye alacaktır, ki pek hafif eleştiriler değil onlar da: Chomsky, Afiuni'nin yakalanışına, tutukluluk sürecine dikkat çekiyor, ülkedeki diğer yargıçların tepkisizliğini ise baskı düzeninin hakim olmaya başlamasına bağlıyor.

En yakın zamanda yargıcın özgürlüğüne kavuşabilmesi yönünde karar verilmesini beklediğini vurgulayan Chomsky, yargıcın salıverilmesinin yalnızca onun sağlığı açısından değil, devrimin temel değerlerinin korunması açısından da gerekli olduğunu dile getiriyor. Bir yandan devrimin yoksulluğu azaltabilmesi, özerk yapılar oluşturabilmesi ve Latin Amerika Birliği'ne katkıları gibi önemli başarılarına dikkat çekiyor, bir yandan da "Ne kadar başarılı olduklarını değerlendirmek zor, ancak eğer başarılılarsa daha iyi bir dünyanın tohumlarını atmalılar" sözleriyle uyarısını yineliyor. (HH/YY/ŞA)