* Fotoğraf: Steve Johnson, Pexels
Urfa Barosu Av. Kazım Ekinci İnsan Hakları Merkezi Üyeleri, Şanlıurfa 1 ve 2 Nolu T tipi cezaevleriyle ilgili raporlarını bugün açıkladı.
Merkezden avukatlar Nahide Polat Aslan, İbrahim Halil Öyke, Fırat Gerger, Sedanur Mutlu, Mehmet Çakmak’ın ziyaretiyle hazırlanan raporda, pandemi gerekçe gösterilerek tutuklu ve hükümlülerin temel haklarının ihlal edildiği ifade edildi.
“İletişim, yemek, su sıkıntısı”
İki cezaevindeki tutuklu ve hükümlülerin başvurusu üzerine, hak ihlallerinin araştırılması amacıyla avukatlar, 23 Eylül’de 13 mahpus ile görüştü.
Yapılan görüşmeler neticesinde hazırlanan raporda, şu bilgiler yer aldı:
“Şanlıurfa 1 No’lu T Tipi Ceza İnfaz Kurumunda birçok hak ihlali yaşandığı; yaşanan bu hak ihlallerinin daha önce ziyaret edilen hapishanelerde mahpusların yaşadığı sorunlarla ortaklık gösterdiği gözlemlenmiştir.
“Kronik bir hal alan ihlallerin başında iletişim, yemek, su sıkıntısı, hijyen sorunu, pandemi sürecinden kaynaklı mahpusların yaşadığı sağlık hakkı ihlali, yine idarenin olumsuz tutumları ve sosyal/kültürel hakların ihlali gibi uygulamalar yer almaktadır.”
Tespit ve öneriler
Raporda, çözüm adına yapılması gerekenler ve tespitler şöyle sıralandı:
- Cezaevlerinde yaşanan sorunlar hakkında ilgili ulusal ve uluslararası kurumlara bilgilendirilme ve gerekli başvuruların yapılması gerekmektedir.
- Mahpuslara ulusal ve uluslararası mevzuatın gereği sağlık hakkı korunmalı ve gerekli özen gösterilmelidir. Hastaneye sevkin yapılması gereken durumlarda gecikmeksizin sevkler yapılmalıdır.
- Urfa’da bulunan ceza infaz kurumalarının en temel ihtiyaçlardan olan su ihtiyacının uzun süredir çözüme kavuşturulmaması sağlık hakkının ihlali boyutuna varmıştır. Mahpusların kişisel temizlik ve genel sağlıklarının korunabilmesi için acilen hijyen malzemelerine erişim sağlanmalı öncelikli olarak su sorununun çözülmesi gerekmektedir.
- Mahpusların iletişim ve yazılı başvuruları konusunda yaşadıkları sorunların çözümü sağlanmalı, cezaevinde yaşanılan olağanüstü durumlarda aile ve avukatlarına sağlıklı iletişim kurabilmelerinin koşulları oluşturulmalıdır.
- T Tipi cezaevinde içinde mahpusların diğer koğuşlardaki arkadaşları ve akrabalarıyla mektuplaşması konusunda yaşadıkları sorunlar çözülmelidir.
- Mahpusların pandemi süreci bahane edilerek kısıtlanan havalandırmaya çıkma, sosyal ve kültürel etkinlik hakları için gerekli olanaklar sağlanmalıdır.
- Yaşanılan sorunların kamuoyunda duyarlılık oluşturması ile yetkili kişi ve kurumlara duyurulması açısından kamuoyuyla paylaşılmalıdır.
- Hapishanede kalan mahpusların sağlıklı bir ortamda kalmaları için gerekli temizlik araçları kendilerine verilmeli; pandemi koşulları dikkate alındığında temizlik ve sağlık konularında titiz davranılması gerekmektedir.
- Cezaevlerinde süre gelen hak ihlalleri ve pandemi sürecinin yarattığı etkiler nedeniyle artan hak ihlalleri ulusal ve uluslararası hukukun gerektirdiği şekilde bağımsız denetim mekanizmalarının oluşturulması için devlet yetkililerini derhal gerekli çalışmaları başlatmaya davet etmektedir.
- Ayrıca söz konusu kapalı ceza infaz kurumlarında yaşanan hak ihlallerine karşı Adalet Bakanlığını, TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonunu ve Türkiye İnsan Hakları Eşitlik Kurumu’nu göreve davet ediyoruz.
(AS)
