Kuito adlı radyoaktif ve tehlikeli atık taşıdığı iddia edilen geminin İzmir'e, Aliağa limanına gelmesi üzerine çevreci örgütler tepki gösterdi.
Anadolu Ajansı ise konuyla ilgili yaptığı ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na dayandırdığı haberde, Angora'dan gelen 1979 ABD yapımı 112 bin 539 grostonluk Kuito'da ölçüm yapıldığını ve "radyasyon değerinin, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu tarafından verilen 50 mikroradyan sınır değerinin altında olduğunu" duyurdu.
Şeffaflık sorunu
bianet'e konuşan Greenpeace’den Derin Bahçeci ise Türkiye’de söküm için Aliağa’ya gelen gemilerin ne düzeyde ne içerdiğine dair bilgiye dair bilgi edinme sürecine sahip olunmadığını, ciddi bir şeffaflık sorunu yaşandığını söyledi.
Kuito’da radyoaktif atık olup olmadığını kesinleştirmek için uluslararası geçerliliği olan ve bağımsız bir kurumun hazırladığı tortu raporuna ulaşamaya çalıştıklarını aktaran Bahçeci bu bilgiye ulaşmanın zorluğundan bahsetti.
Gemi sökümüne gelen tüm gemilerin ne içerdiklerine dair raporların şeffaf bir şekilde yayınlanması gerektiğini vurguladı.
2013 raporu
Dört sivil toplum örgütü; Ege Çevre ve Kültür Platformu (EGEÇEP), Aliağa Çevre Platformu (ALÇEP), Foça Çevre ve Kültür Platformu (FOÇEP), Tehlikeli Gemi Sökümünü Önleme Girişimi (TGSÖG) ise ortak bir bildiri yayınlayarak Kuito’nun derhal sınırdışı edilmesini istedi.
Örgütler gemi ile ilgili 2013 yılında düzenlenen bir raporda yoğun radyoaktif ve tehlikeli atık ile petrol atığı içerdiğine ilişkin bilgiler olduğuna dikkat çekti.
Kuito’yla ilgili belirsizliği vurguladı.
“Tüm bu iddialara karşı gemi söküm patronlarının derneği Gemisander, yasal olarak tüm izinlerin alındığını ileri süren bir açıklama yaptı.
“Bu açıklamada radyoaktif ve tehlikeli atık analizlerinin kimler tarafından yapıldığı bilgisi, uzman akredite şirketinden rapor alınıp alınmadığı, alındı ise sonuçları ve raporlarda esas alınan uluslararası değerler belirtilmiyor.
“Bu bilgilerin kamuoyu ile acilen paylaşılarak, tüm kaygıların giderilmesi bir zorunluluktur.”
Rapor talebi
Örgütler Kuito’nun radyoaktivite, asbest, diğer tehlikeli ve tehlikesiz atık içerip içermediğinin bağımsız akredite bir kurum tarafından tespit edilerek raporla saptanmasını istedi.
“Yeterlilik belgesi bulunan laboratuarlarda yapılacak inceleme sonrasında radyoaktif ve tehlikeli atık saptanması halinde bunların listelenmesi ve geminin listeli tehlikeli atıklardan arındırıldığına ilişkin belgelerin alınmasını istiyoruz.”
Uluslararası sözleşmeler
“Türkiye’nin taraf olduğu Tehlikeli Atıkların Sınırötesi Taşınımının ve Bertaraf Edilmesinin Kontrolüne İlişkin Basel Sözleşmesi ve Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğine göre ‘…atıkların taşınmasında yetkili otoritenin izninin hileli veya yalan beyan sonucu elde edilmesi’ durumunda atık ‘yasadışı trafik’ kabul edilir ve ihraç eden ülkeye iade edilir.
“Hileli ve yalan beyanlarla şaibeli durumda olan Kuito adlı gemi de bu kapsamda değerlendirilmelidir.” (YY)
