* Fotoğraf : Beyza Kural
İstanbul Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nden “Dağıtım Yerlerine” başlığıyla gönderilen yazıda, “yıkılacak ya da yıkılmasına onay verilmiş binalar için” asbest ölçümü zorunluluğu getirildi.
21 Mayıs 2018 tarihli yazıda, asbest ve benzeri tehlikeli maddelerden temizlenmeden binanın yıkımına geçilmesine “kesinlikle izin verilmemelidir” denildi.
Tehlikeli madde maruziyetinin önlenmesi yıkımın ilk ve en önemli adımı olarak vurgulanırken kentsel dönüşüm kapsamındaki binaların yıkımı da bu zorunluluğa dahil edildi.
TIKLAYIN - Kentsel Dönüşümde Asbest Uyarısı
“Risklerin önlenmesi mümkündür”
Bağcılar Belediyesi’nin teslim aldığı görülen yazıda asbestle ilgili şu ifadeler öne çıktı:
“Bir yapıda yıkım için uyulması gereken temel kurallar haricinde bina yıkım sürecinde öne çıkan en önemli konulardan birisi de envanter bilgisi ön çalışmasının yapılmış olmasıdır. Çünkü tüm dünyadaki ve ülkemizdeki çalışmalar eski yapılarda birçok alanda asbest ve benzeri tehlikeli maddenin kullanılmış olduğuna işaret etmektedir.
“Asbest maruziyeti sonucu hava yoluyla insanların sağlığını riske sokacak ve kanser hastalığına sebebiyet verecek risklerin yıkım öncesi yapılacak teknik incelemeler sonucu önlenmesi mümkündür.
* Büyütmek için tıklayın.
“Çevre ve insan sağlığı için talimatlara uyulacak”
“Bu nedenle, yıkım faaliyetinin gerek gerek yıkım çalışanları gerekse etrafındaki çevre üzerinde asbest maruziyeti yaratmaması için mevzuattaki hukuki ve teknik kurallara uygun bir şekilde yönetilmesi; yıkımı güvenli kılacak koruyucu önlemlerin alınması gerekmektedir.
“Bu kapsamda yıkım sürecinin resmi yazılardaki talimatlar doğrultusunda yönetilmesi çevre ve insan sağlığı açısından önem arz etmektedir.”
AKM'de asbest çıkmıştı
Taksim'de şu an tamamen yıkılan Atatürk Kültür Merkezi'nde (AKM) de 13 Şubat'ta başlayan yıkım çalışmalarının asbest çıktığı gerekçesiyle aynı gün durduğu söylenmişti. Ancak ertesi günden itibaren binada yıkım çalışmaları başladı.
TIKLAYIN - AKM’de Asbest Çıktı
* Fotoğraf: AKM'nin görünen son parçası da yıkıldı, Pınar Tarcan, bianet.
Yetkililer asbest tehlikesine karşı kamuoyuna hiçbir açıklama yapmadıkları gibi, "Yeni AKM" projesinin yürütmesnin durdurulması için dava açan TMMOB yetkililerine de bilgi verilmemişti.
* Fotoğraf: Seçkin Kareyel
Asbest nedir?* Isıya, aşınmaya ve kimyasal maddelere çok dayanıklı lifli yapıda bir mineral olan asbest, meslek hastalıklarının önde gelen nedenlerinden biri. Asbest solunur hale geldiğinde asbestosis (akciğer hastalığı), akciğer kanseri ve mezotelyoma (akciğer zarı veya karın zarı tümörü) neden oluyor ve tedavisi genelde mümkün değil. Sadece mesleki maruziyet nedeniyle dünyada yılda 100 bin ölüme neden olduğu ve şu anda 125 milyon insanın mesleki olarak abseste maruz kaldığı tahmin ediliyor. 20. yüzyılın başlarında çimentoya karıştırılarak asbestli çimento üretilmesi ile tüm dünyaya yayılan asbest, inşaat malzemeleri, boru, levha, balata, conta, elektrikli aletler, iplik ve dokuma, sahne perdeleri, yalıtım malzemeleri üretiminde ve daha binlerce üründe kullanılıyor. Ucuz ve kolaylıkla ulaşılabilir olduğu için belediye binaları, okullar ve hastaneler asbest çimento kullanılarak inşa ediliyor. Türkiye’de 2010’da yasaklanana kadar 150 bin ton asbest üretildi; 1 milyon asbest çeşitli ürünlerde kullanıldı. Özellikle Anadolu köylerinde kireç, sıva, çatı ve zemin malzemesi olarak asbestli toprak kullanıldığı için halk çevresel asbest maruziyeti yaşıyor. Sağlık Bakanlığı, 30 il ve 473 köyde asbest kullanıldığını ve 1 milyon kişinin madde ile temas ettiğini tespit etti. Türkiye Asbest Kontrolü Stratejik Planı çalışması için alan araştırması 2008-2012 yılları arasında yapıldı. TÜBİTAK ile hazırlanan eylem planında, köylerde toprak incelemesi yapıldı. Tespit sonrası sorunlu yapılara sıva, badana, çatı yenilemesi yapılacağı asbest karışımlı toprak örtülü ev çatıları plastik çatı örtü malzemesi ile kapatılacağı ve asbest karışımlı toprakla kaplı sokaklar düzeltileceği açıklanmıştı. |
(TP)