Fotoğraf: Mustafa Çiftçi-AA
Haberin Kürtçesi için tıklayın
Çerkes halkları, "Vekalet savaşı değil, adil bir barış için..." başlığıyla Rusya-Ukrayna savaşına dair bir açıklama yayınladı. Bireysel imzaların yer aldığı açıklama iki dilde yapıldı.
"Savaş çığırtkanlıkları yapılıyor"
Açıklama şöyle:
"Dünyanın yeniden dizayn edildiği sancılı bir sürecin içindeyiz. Rusya - Ukrayna Savaşı ile birlikte bu süreç halkımızı ve vatanımızı yakından ilgilendiren pek çok gelişmeyi tetikledi. Küresel güç mücadelesindeki aktörlerin halkımızı kendi çıkarları doğrultusunda vekalet savaşlarına katmak için yoğunlaşan çabalarını endişe ile izliyoruz.
"Yakın geçmişte Gürcistan üzerinden ABD destekli kurgulanan benzer oyunlar toplumumuzun ve kurumlarımızın sağduyusu ile boşa çıkartılmıştı. Bugün, Gürcistan'ın yanı sıra Ukrayna ve Polonya'nın da dahil olması ile benzer çabalar bir üst düzeye çıktı. Açıkça savaş çığırtkanlıkları yapılmakta, silahlı taburlar kurulmakta, vatandaki ve diasporadaki halkımız alenen topyekün bir savaşa davet edilmektedir.
"Toplumumuzun ve kurumlarımızın büyük çoğunluğunun bu oyunların farkında olduklarını ortaya koymaları ve savaş çığırtkanlıklarına fazla prim vermemeleri, bu gelişmelerin doğurduğu endişelerimizi bir ölçüde gidermektedir.
"Halkımız için yok oluş sürecini tetikleyebilir"
"Toplumların ve insanların adil ve demokratik şartlarda barış içerisinde yaşamalarını öngören barış hakkı evrensel insan haklarının ayrılmaz bir parçasıdır. Birleşmiş Milletler, barış hakkını hem bireysel hem de kolektif bir hak olarak tanımaktadır.
"Çerkes Halkı ve bireyleri olarak vekalet savaşlarından ve kışkırtıcılarından uzak durmak zorundayız. Hem anavatanımızda hem de yaşadığımız ülkelerde daralan demokratik alana rağmen adil bir barışın temel bir unsuru olan demokratik hak taleplerimizin mücadelesini, ısrarla yine demokratik yollarla yapmamız gerekir. Yok oluş riski ile karşı karşıya olan dilimiz, kimliğimiz ve kültürümüzü ancak bu şekilde koruyup geliştirebiliriz. Halkımız için yok oluş sürecini tetikleyebilecek hayati riskler barındıran savaş ve savaş söylemleri ise kesinlikle bir seçenek değildir.
"Toplumumuzu ve kurumlarımızı halkımızın yararına olmayan savaş kışkırtmalarından uzak durmaya, barış ve demokrasi çerçevesinde hak mücadelesine katkı vermeye davet ediyoruz.
"Biz aşağıda imzası olanlar en güçlü ve doğru seçenek olarak barışı savunmaya devam edeceğiz."
Açıklamanın Çerkesçesi ise şöyle:
"зауэ хьэху мыхъуу, мамырыгъэ захуэ папщıэ...
Дунейр щIэрыщIэу щызрагъэзэхуэж зы къэхъу-къащIэ мэхъаджэ дыхэтщ. Урысей-Украинэ зауэм къиша мы къэхъу-къащIэ мэхъаджэм къигъэпIэжъгъэящ ди лъэпкъымрэ ди Хэкумрэ зэхэзехуэн зыщI Iуэхугъуэ мыщхьэпэ куэд. Дунеишхуэм щытепщэнымкIэ зэныкъуэкъу къарушхуэхэр долъагъур езыхэм я Iуэху къызэрекIуну ди лъэпкъри а зауэ хьэхум хашэну зэрыхущIэкъур.
Куэд мыщIэу Грузие щIыналъэм Америкэр я къуэтэгъуу щызэхалэну зыхэта щхъухьыр къадэхъуатэкъым ди лъэпкъымрэ ди хасэхэмрэ Iущыгъэ хэлъу зэрызекIуам и фIыгъэкIэ. Нобэ Грузием имызакъуэу Украинэмрэ Полшэмрэи зыхашэри абы ещхь щхъухьыр нэхъри ягъэетэну хэтхэщ. Зауэр нэхъри щIагъэстыну джэмакъхэр ягъэIур, уэIэща дзэ гупхэр зэхашэр, хэхэси Хэкурыси ди лъэпкъыр нэрылъагъуу псэгъэху зауэ мэхъаджэм хураджэр.
Ди лъэпкъымрэ ди хасэхэмрэ я нэхъыбапIэм а щхъухьхэм гу зэрылъатэм, зауэ щIэгъэстхэм зэрадэмыжьуум, а къэхъу-къащIэхэм къытхуагъэуш пIейтеигъуэр мымащIэу ягъэбэяуэр.
ЦIыхухэр, лъэпкъхэр деморатием, захуагъэм тету, мамырыгъэм хэту псэун хуейуэ къэзыгъэув мамырыгъэ хуитыныгъэр дунейпсом къызэдащта цIыху хуэфащэхэм ящыщщ яхэпх мыхъуну. Дунейпсо Къэрал Зэхэтым къещтэр мамырыгъэр цIыху зэрызхэми лъэпкъхэми я хуитыныгъэуэ. Адыгэ лъэпкъыр дыкъапщтэмэ, цIыху зэрызуи зэрылъэпкъуи япэжыжьэу дыщытын хуейщ зауэ хьэхухэми, абы я щIэгъэстакIуэхэми. Ди адэжь щIыналъэми дызыщыпсэу хамэ хэгъэгухэми демократие псэукIэ амалхэр нэхъ зэв щыхъу пэтми мамырыгъэ захуэр зытещIыхьауэ щытын хуей демократие хуитыныгъэ бэнэныгъэр аргуэру деморатие лъабжьэм тещIыхьауэ едгъэкIуэкIын хуейщ. КIуэдын шынагъуэр къызыщхьэщыува ди бзэр, ди культурэр, ди лъэпкъыгъэр хъумэным, лъэпкъу зыдужьыжыным нэгъуэщI хэкIыпIэ иIэкъым. Ди лъэпкъым и кIуэдыгъуэр нэхъри щIэзыгъэхуабжьэн риск шынагъуэхэр зыпкърылъ зауэхэр, зауэм хуезыджэ джэмакъхэр хэкIыпIэ хъункIэ амал зимыIэххэщ.
Ди лъэпкъри ди хасэхэри къыхудоджэр ди фIагъ лъэпкъ зыхэмылъ зауэ щIэгъэстакIуэхэм пэжыжьэ зыхуащIыну, мамырыгъэрэ демократиерэ япкъ иту едгъэкIуэкI хуитыныгъэ бэнэныгъэхэм къуэтэгъу хуэхъуну.
Дэ – и лъабжьэкIэ зи Iэ щIэдзахэр иджыри дыхущIэкъунущ нэхъ гъуэгу лъэщ захуэуэ щыIэ мамырыгъэм."
İmzacılar
Abdülkerim Yılmaz Adeje Bülent Atcı Adnan Arslan Adnan Özveri Afife Seçkin Akman Afitap Altan Afone Erhan Akhan Agumba Ömür Koç Ahmet Baykan Ahmet Çelik Ahmet Gazi Saygılı Ahmet Özsaray Ahmet Tereci Ahmet Uçur Ahoçba Hayrettin Yılmaz Ahoçba İrfan Okuyucu Ajiba Faruk Mert Akın Bal Alaetdin Binicioğlu Albina Atalay Ali Can Ali Domaniç Ali Haydar Dikmen Alpaslan Turan Anıl Yılmaz Anıt Papba Aras Yenal Argun Angı Asiye Hatam Atay Çeyişakar Çıışba Atılgan Yener Atilla Mutlu Alkış Atilla Özbek Av. Senih Özay Ayberk Kök Aycan Kızıltuğ Ayça Atçı Aydın Tokmak Ayfer Atçı Güneş Ayfer Özden Ersöz Ayhan Çelik Ayhan Önder Ayhan Yağmur Aykut Açık Aykut Kap Aykut Şahin Jançate Ayla Özden Koçer Ayla Koçer Aynur Özcan Ayşe Şahin Habatırko Ayşegül Üstün Atıcıer Ayşenur Zehra Bacık Ayten Özcan Azmi Arslan Azmi Berberoğlu Bahar Tiren Bahar Yılmaz Bahattin Kurnaz Bahattin Şahin Jançate Bahattin Şimşek Baki Kılıçaslan Barina Önder Başak Yılmaz Batuhan Gireyhan Bayazıt Yemuz Bedriye Apiş Bedriye Doğan Begüm Arslan Behice Bağ Bekir Sami Yavuz Berkuk Kanşat Berna Tiren Berrin Bulat Baykal Besleney Nihal Saygılı Coşkun Betül Bozkurt Betül Cetger Betül Uysal Beytcan Uysal Beytullah Ay Bezir Zabit Bğane Osman Kılıç Bılguş Sait Bulgurcu Bidanuko Ömür Fidanoğlu Cankurt Bidanuko Mürşide Fidan Şen Bihter Canlı Bilal Güney Bilge Eken Birgül Asena Güven Brandt Şefik Ramazanko Cafer Aslan Cahit Aslan Canel Zağlı Caner Karataş Celal Korkmaz Celalettin Narman Cemal İnan Cenbey Recep Cengiz Atalar Cengiz Gül Cevdet Uğurtepe Chetaw İbrahim Gemici Chusha Canberk Aydemir Cihan Candemir Cihan İşbaşı Coşkun Kaya Cumhur Bal Çağlar Yılmaz Çerkes Suphi Çetaw Yaşar Nogay Çetin Boran Çetin Çetger Danejan Özden Dane Kurnaz Davut Akkılıç Demir Kızılkaya Deniz Arıkan Deniz Çağlar Duman Derya Atılgan Ançok Derya Baykal Derya Taymaz Dilara Aras Dipshov Ali Oğuz Doğan Eser Doğan İlçin Doğan Özden Doğan Pihava Domaniç Sezgin Dr. Ergün Özgür Duğ Işıl Hergül Duran Yılmaz Duriye Kardan Huvaj Dzıbe Fehmi Altın Ebubekir Düzgün Ece Umut Ecevit Apiş Eda Arıkan Edip Murat Meretuk Ekrem Akbaş Elif Seher Kanmaz Elif Setenay Şaguj Elif Yılmaz Emel Canlı Emel Yağanoğlu Emin Bilgiç Emin Sarı İron Emine Pöç Emrullah Kapha Kap Ender Arıkan Ender Şenol Ercan Coşkun Ercan Yavuz Erdal Cuğ Erdem Yüksel Erdoğan Akman Erdoğan Yaşar Eren Dağtekin Eren Özden Ergün İlçin Erol Gergin Erol Kılıç Kutalia Erol Kip Erol Taymaz Ersin Hakan Ersin Özen Ertekin İşcan Eslem Akıncı Esma Özbek Bozkurt Esmehan Bilgier Esra Erbay Esra Güneş Esra Şen Esranur Arığ Eşref Şen Eşref Tuzcuoğlu Eylül Çetinkaya Eyyüp Baloğlu Fahri Huvaj Faruk Yılmaz Fatih Özdemirkan Fatma Kaynar Beslen Fazilet Karaduman Feride Özdemir Hağaşe Feridun Büyükyıldız Feridun Demirkan Ferit Birs Ferit Atalay Fethi Kanşat Fethiye Önal Fikret Kandur Fikret Özdemir Fikri Aşkın Fikri Salı Filiz Çelik Fuat Aydemir Furkan Dırama Furkan Umut Galip Samet Erkul Gökçe Okay Gökhan Sözal Gönül Korkmaz | Gönül Önder Gubj Suphi Atçı Gugoj Sami Korkut Gülay Umay Hatko Gülcan Turan Güldane Özveri Güler Baktır Güler Kanşat Gürcan Kanata Ğojuko Furkan Ğonejuko İsa Tuncer Haguare Ertan Hakan Aydemir Hakan Bulut Hakhu Hakan Eken Hakkı Cankılıç Halil İbrahim Akyol Halis Din Halis Kuşça Halis Meker Halis Sarı Haluk Acaroğlu Haluk Seyok Haluk Şahin Hami Atçı Hamiyet Türkan Handan Demiröz Hanife Ordulu Harun Reşit Uysal Hasan Arslan Haşim Altan Haşim Polat Hatice Bal Hatice Doğan Hatko Halil Ulutaşlı Hatko Mahmut Cantürk Hatko Yücel Ercan Hayal Özkan Hayati Apiş Haydar Timurlenk Ferhatıko Hayrettin Okumuş Hayrettin Tok Hayri Hopbaç Hayri Kutarba Hidayet Yılmaz Hikmet Kandemir Huşt Emel Bezek Hülya Genel Özdemir Hülya Kızılkaya Hülya Şahin Jançate Hüseyin Cetger Hüseyin Ercan Hüseyin Erişen Hüseyin Hatuk Hüseyin Hayri Koç İbrahim Coşkun İbrahim Oda İbrahim Şahin İbrahim Şaguj İbrahim Şen İderey İsmail Özdemir İhsan Canbulut İlayda Aysal İlhami Kip İlhan Coşkun İlhan Önder İlker Doğan İlyas Alhas İrem Berk İrem İlhan Jıgeh İrfan Genel Kenet İsa Vehbi Can İsmail Bağ Barağun İsmet Meker İsrafil Güler Janset Genel Ju Cemil Cuğ Jülide Erdoğan Kaan Çimen İlçin Kadir A. Polat Kadir Baykal Kadir Özkurt Kadir Şahinkaya Kamerhan Arıkan Kamil Şirinel Kamil Uslu Kanşav Sezgin Kardelen Atıcı Karden Karden Seven Kardan Kaseyko Eyüp Uzun Kasım Duman Kemal Celoka Kemal Sezgin Kenan Janak Kmza Tarık Özkan Kudret Duman Kudret Taş Kumısh Özlen Cankurt Kurtuluş Çevik Kutluay Yağan Kuşha Ahmet Özden Kuşha İzzettin Özden Kuşha Şeref Sevinç Kübra Abağba Levent Akyol Levent Kaplan Levent Turgut Leyla Aydemir Lütfiye Acar Dalmış Lüseyna Özden M. Emre Sungur M. Uğur Nemlioğlu Macide Ağırbaş Mahir Nazlıer Mahmut Can Mahmut Esen Baj Makbule Apiş Mansur Ulutaşlı Hatko Mansur Yılmaz Mazenef Doğan Mecit Tok Mehmet Ali Emirhan Mehmet Doğukan Murat Mehmet Emin Kaynar Mehmet Eser Hajkasım Mehmet Kanbek Mehmet Kanşat Mehmet Koç Mehmet Nur Pöç Mehmet Rıza Janak Mehmet Vahit İnkılap Tlishe Meksen Yağmur Melgoş Basri Demir Melih Akej Melis Şen Meltem Tamzok Ulutaşlı Memduh Ceylan Merih Cemal Taymaz Mert Pamuk Mesut Akman Mesut Atalay Metehan Yeltekin Metin Acıkgöz Metin Aytekin Metin Digeş Metin Mazhar Yılmaz Metin Uğurtepe Metin Baykaldı Mualla Bulat Mualla Korkmaz Muammer Tekin Muazzez Özveri Muhammet Esat Baykaldı Muharrem Saran Murat Baydar Murat Bjeduğ Murat Canlı Murat Eğir Murat Göncü Murat Oğur Murat Toğru Murat Üstok Murat Uzunca Musa Cangir Musa Tok Mustafa Aziz Özbek Mustafa İzgi Mustafa Vurdum Münevver Duman Mürşide Boran Nadir Akın Nart Bozkurt Narthan Savkaf Nazan Turan Nazmi Yılmaz Necat Yılmaz Necdet Eyigün Necmettin Özcan Necmi Kartal Necla Akar Sipahi Nefset Atıcıer Nehir Koç Nejat Alkan Nejla Okyay Nemyit Akkan Neris Janak Nermin Şen Önder Nesil Tok Neslişah Toğan Neslihan Tetik Şıbzıho Neslihan Arıkan Neslihan Yavuz Arıkan Nesrin Aktaş Nesrin Alpan Nesrin Genel Kalmuk Nevin Demircan Nevzat Tarakçı Nevzat Demirci Nigar Özcan Nihal Say | Nihat Güngör Nihat Özen Açumij Nilüfer Akkılıç Nilüfer Hatice Kaya Nizamettin Özden Nural Yılmaz Nuri Asker Nursel Erel Nurşen Canak Gugoj Nurten Özcan Nurten Şimşek Nusret Kafasıbüyük O. Gökhan Arığ Oğuz Yavuz Onur Sakar Orçun Sena Saracoğlu Orhan Altınışık Orhan Sandikçi Osman Alhas Osman Atalan Osman Güdü Oya Çötok Oya Hansu Çolak Ömer Atalar Ömer Aydın Ömer Çötok Ömer Enes Ömer Pihava Ömür Angı Öner Yılmaz Özcan Atıcıer Özcan Tlibaje Özdemir Mehmet Özden Çelik Özden Senger Bilden Özer Gül Özkan Çoklar Özkan Demirkan Özlem Akdemir Özlem Apiş Özlem Aydemir Pınar Arığ Prof.Dr. Ali Rıza Erbay R. Onur Arığ Rafet Balkaroğlu Ragıp Adabaş Ratok Süleyman Çelik Rahmi Doğan Rahşan Erdoğan Ramazan Ersöz Raşit Mercan Merzey Recai Erken Karçaa Recami Bursa Recep Bilgici Mastırıko Recep Yelbaşı Refik Şimşek Refik Uğur Reha Ünlüeroglu Remzi Kaplan Ridade Çevik Sabahattin Özden Sabiha Tokmak Sadri İlçin Sadri Sayıner Safiye Can Huvaj Saim Açıl Saim Atılgan Ğonejıko Sait Çapar Salih Cantürk Salim Arığ Sami Çalışkanoğlu Samit Tokmak Saniye Boran Sebahattin Çurmıt Sebahattin Hızlıok Şıbzıho Seçkin Bozkurt Seçkin Özkan Sedat Karahan Sedat Kök Seda Berzeg Selahittin Özcan Selim Özden Selma Akkılıç Selma Kankuş Kaseyko Sema Üstok Semanur Ercan Hatko Semih Yağmur Semiha Yeşilyurt Serap Canberk Serdar Eren Seren Güngör Serkan Karaçay Kareşey Serkan Özbek Khone Serkan Yilmaz Serpil Dizdarlar Servet Apiş Setenay Yağmur Sevda Alankuş Sevgi Duman Sevinç Baykan Özden Seyfettin Yaldız Seyfi Ateş Seyfullah Gücükatalak Seyyit Bolat Sezai Şentürk Sezgin Ayüzba Sinejan Çevik Sinejan Mercan Merzey Sinemis Nart Sinem Oğuz Sokur Muhlis Sungur Soysal Yıldıran Suat Erbay Sudenur Beygiret Ş. Çetin Akgül Şaban Şıklaroğlu Şahin Agoy Şahin Canıdemir Şahin Tokmak Şahinaz Çevik Şamil Beslan Dipsov Şamil Jane Şamil Koç Şamil Umut Şamis Apiş Şana Sadi Karakaya Şaziye Kavlan Şefik Meretuk Şenay Uğurtepe Mercan Lığur Şener Baykal Şeneser Tokmak Şengül Gözay Şenol Cengiz Servet Apiş Şevket Akej Şevoj Aydın Özdemir Şeyma Kanbek Şule Arslan Şükran Akej Şükran Evren Dipşov Tahir İlhan Talha Barslan Tamer Apiş Tarık Topçu Tayfun Doğan Taymaz Derya Tayyar Önder Tezer Tokoğlu Tığuj Kadir Tufan Abseyi Tunay Oda Tuncay Genel Tuncay Özkurt Tuncer Kurşun Tuncer Yağan Turan Kandemir Turan Kankuş Kankoç Turgut Aydın Turhan Yılmaz Türker Atıcı Karden Ubeydullah Kalı Ufuk Arıkan Ufuk Çevik Uğur Apiş Uğur Pihava Utku Mutlu Ünal Bulat Ünal Uluçay Ünsal Domaniç Vacit Kadıoğlu Vedat Güler Vehbi Kovulmaz Volkan Düzenli Yakup Temel Yasemin Yüksel Yasin Taşçı Yaşar Aslankaya Yaşar Özkan Yaşar Yılmaz Yavuz Baykul Yebjin Sedat Yenişen Yenal Ahmed Yenem Atıcı Karden Yetal Atılgan Ğonejıko Yeutikh Turhan Yıldız Şekerci Yılmaz Bedir Yılmaz Çoklar Yılmaz Toğan Yusuf Duman Yusuf K. Taymaz Yusuf Nart Tokgöz Yusuf Uğur Zafer Bağcı Zafer Süren Zahit Lıguashe Zati Sönmez Zeynep Acaroğlu Zeynep Aşkın Zeynep Erdem Zeynep Tiren |
(AÖ/HA)