Uzun zamandır Ortadoğu üzerine çalışan araştırmacı yazar Bereket Kar, Lübnan Sanayi Bakanı Piyer Cemayel'in dün öğle vakti Beyrut'ta bir silahlı saldırıyla öldürülmesinin ardından gelen "iç savaş" yorumlarına katılmadığını söyledi.
"Bu saldırı bir provokasyon" diyen Kar "Amaç Suriye'yi baskı altına almak, eski başbakan Refik Hariri suikastının soruşturmak üzere kurulan ve Lübnan hükümetinin tanıdığını açıkladığı uluslararası mahkemenin meşruiyetini arttırmak ve muhalefetin üzerindeki baskıyı arttırmak" diye ekledi.
Saldırı muhalefeti sıkıştıracak
34 yaşındaki Maruni Hıristiyan Piyer Cemayel, Suriye ve Hizbullah karşıtı sağcı Falanj Partisi üyesiydi.
Cemayel'in öldürülmesi İsrail işgalinin ardından Lübnan'da gerginliğin arttığı ve hükümete karşı muhalefetin yükseldiği bir döneme denk düşüyor.
Geçen hafta Lübnan parlamentosu eski başbakan Hariri'nin öldürülmesi soruşturmak üzere uluslararası bir mahkeme kurulmasını kabul etmiş, altı Şii milletvekili kararı protesto ederek istifa etmişti.
İsrail işgali sırasındaki direniş ve sonrasında yaptığı yardımlarla büyük bir halk desteği kazanan Şii Hizbullah'ın lideri Nasrallah da hükümeti istifaya davet etmiş, aksi halde sokağa ineceklerini söylemişti.
Bereket Kar, Cemayel'in öldürülmesinin Hizbullah'la ittifak kuran Komünist Partisi, Halk Hareketi, Suriye Sosyal Ulusal Partisi gibi örgütlerden oluşan ve yüzde 60'dan fazla halk desteği alan muhalefeti sindirmeyi amaçladığını belirtiyor.
"Bu saldırı dikkatleri içerideki gerginlikten dışarıya yöneltmeyi amaçlıyor".
ABD'nin taktik değişimi
Cemayel son iki yılda Lübnan'da öldürülen beşinci Suriye karşıtı politikacı.
Şubat 2005'te Hariri suikastının ardından Haziran'da gazeteci Samir Kassir ve eski komünist lider George Hawi, Aralık'ta da milletvekili Gebran Tueni saldırı sonucunda hayatını kaybetmişti.
26 yılın ardından 2005'te tüm askeri birliklerini Lübnan'dan çeken Suriye hükümeti tüm sorumluluk iddialarını reddetti fakat şu anda da birçok insan Suriye'yi suçluyor.
Kar ise bu cinayetin Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) Ortadoğu planlarıyla ilgili bir boyutunun da bulunduğunu ve Suriye'ye yarar sağlamadığını vurguluyor:
"Irak'ta batağa saplanan ve oradaki direnişin arkasında Suriye ve İran'ın olduğunu düşünen ABD plan değilse de taktik değiştiriyor.
Bölgedeki Suudi Arabistan, Ürdün gibi müttefiklerini tekrar yanına çekmeye çalışan Bush yönetimi Suriye'yi de ikna ve işbirliğine zorluyor. Bu sayede Irak'tan çekilmek için uygun bir ortam yaratmak istiyor".
Suriye yönetiminin son dönemde barış ve işbirliği mesajları vermeye başladığını belirten Kar, önceki gün Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari ve Suriyeli muhatabı Walid Muaalim'in yaptığı görüşmeyle 24 yıl sonra iki ülkenin resmi ilişkiye geçtiğini de hatırlatıyor.
Tepkiler, yorumlar
Cemayel'in öldürülmesinin ardından Lübnan içinden, bölge ülkelerinden ve Batı'dan gelen tepkiler de saflaşmayı gösterirken Bereket Kar'ın yorumlarını destekliyordu.
Refik Hariri'nin oğlu Saad Hariri cinayetin arkasında Suriye'nin olduğunu söylerken hükümetin Arap üyelerinden İletişim Bakanı Muhsin Bilal "Bu saldırı Lübnan'ın birliğine karşı yapıldı" dedi saldırıdan Suriye'yi sorumlu tutanların "dar görüşlü" olduğunu belirtti.
Başbakan Siniora, saldırının Hariri suikastını soruşturacak uluslararası mahkemenin kurulmasını engellemesine izin vermeyeceklerini, kararlılıklarının arttığını söyledi.
Hizbullah milletvekili Hasan Fadlallah cinayetin Lübnan güvenlik güçlerince aydınlığa kavuşturulması gerektiğini vurguladı.
ABD Başkanı George Bush "Siniora hükümetini ve demokrasiyi destekliyoruz. Lübnan hükümetinin Suriye, İran ve müttefiklerinin bu istikrarı bozmaya yönelik saldırıları karşısında kendini savunmasını destekliyoruz" dedi.
İsrail Dışişleri Bakanı Tpizi Livni de saldırının arkasında Suriye ve İran'ın olduğunu iddia etti.
İngiltere Başbakanı Tony Blair de "Siniora hükümetinin ve demokrasinin korunması için" her şeyi yapacaklarını vurguladı.
Lübnan üzerinden politika
Bu tepkilere rağmen Bereket Kar Lübnan içinden gelen açıklamaların büyük çoğunluğunun herkesi aklı selime davet ettiğinin altını çiziyor:
"Bir iç savaşı mümkün görmüyorum. Tek söylenecek şey, herkes oyunu Lübnan üzerinden oynuyor". (EÜ)
