Rize merkez olmak üzere Karadeniz'de çay üreticileri üç gündür sokaklarda. ÇayKur'un yaş çay alımına kota uygulaması ve özel sektörün 1,10 liranın altında fiyat vermesi üzerine çay üreticileri zor durumda.
Çay üreticileri dün Karadeniz sahil yolunu trafiğe kapattı; jandarma ile üreticiler arasında geçen tartışmaların ardından yol 1,5 saat sonra trafiğe açıldı.
Bugün de üreticiler, Rize Cumhuriyet Meydanı'nda eylem yaparak Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Rize İl Binası önüne siyah çelenk bırakmak istedi; polisler engel oldu.
"Çay Kur sezona hazırlanmadı"
Çay üreticilerinin örgütlendiği Çay Üreticileri Sendikası (Çay Sen) Başkanı Recep Memişoğlu, "Devlet bunu bilinçli yapıyor amacı çay üretiminden çekilmek" diyor.
"Her yıl çay satımında sorun yaşıyoruz ama bu yıl durum iyicene kötüleşti. Çay Kur, fabrikalarda revizyona gidiyoruz deyip, yedi fabrikayı açmadı. Zaten her üreticiye belli miktarda çay alma kotası var.
"Bir de sezonu bir hafta geç açtı, bunun nedeni de bizce Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Rize'ye ziyarete gelmesiydi. Onunla ilgilenmeyi tercih ettiler. Kısacası Çay Kur bu yıl çay sezonuna hazırlanmadı; zaten Çay Kur Başkanı da 'Sezona hazırlanamadık, özür dileriz' demek zorunda kaldı. Bize kalırsa, devlet çaydan elini çekip özel sektöre bırakmak istiyor."
"Çay Sen kapatılmak isteniyor"
Mayıs ayında başlayan çay toplamanın 15 gün içinde bitmesi gerekiyor; zaman geçtikçe çayın kalitesi düşüyor.
ÇayKur, bu yıl alım fiyatını 1 lira 10 kuruş olarak belirledi. Ancak bu alım fiyatı, taban fiyatı değil, yani özel sektörü hukuki olarak bağlamıyor. ÇayKur, toplanan çayları satın almayınca, üreticiler özel sektöre satmak zorunda kaldı. Ve fiyatlar 60 kuruşa kadar düştü.
Çay üreticilerinin çok zor durumda olduğunu söyleyen Memişoğlu, örgütlenmelerini de engellediklerini söylüyor.
2007'de kurulan Çay-Sen'e ertesi gün "çay üreticileri, işçi ile işveren arasında bir yerde" denerek kapatma kararı geldi; dava şu anda Yargıtay'da. Memişoğlu, "davayı kazanacığız" diyor.
"Taban fiyatı için hukuki düzenleme şart"
Derelerin Kardeşliği Platformu Dönem Sözcüsü ve çay üreticisi Ömer Şan da Başbakan'ın Rize ziyaretinde "Ben özel sektöre karışmam" sözlerini hatırlatarak "Çay üreticilerini serbest piyasa koşullarına mahkum ediyorlar. Oysa çayı tarım ürünü kategorisine sokacak bir hukuki düzenleme yapılmalı" diyor.
Şan, Çay Kur Başkanı İmdat Sütlüoğlu'nun, üreticilerin isyanda olduğu bir dönemde umreye gittiğini söylüyor. Memişoğlu da Çay Kur Başkanı'nın şehri terk ettiğini ancak nereye gittiğini bilmediklerini, böyle bir zamanda görevinde olmamasının kabul edilemez olduğunu söylüyor.
Çay üreticileri eylemlerini sürdürecek. (NV)
