Van’ın Çatak ilçesinde 17 yıl önce öldürülen ve toplu mezara gömülen gerillalarla ilgili mahkeme sürecinin tıkanmasının ardından yapılan suç duyurusunda, çatışmada sağ yakalanan gerillaların da işkenceyle öldürüldüğü iddiası yer aldı.
TIKLAYIN - TOPLU MEZAR DAVASINA "YETKİLİ" MAHKEME BULUNAMIYOR
12 Ekim 1998’de Çatak ilçesi Kayaboğazı köyündeki Görentaş yaylasında PKK’liler ile asker arasında çıkan çatışma sonucunda 22 gerilla ile 14 geçici köy korucusu hayatını kaybetti. Gerillaların cenazeleri ailelerine verilmedi, çatışma alanında bırakıldı. Toplu mezarla ilgili yıllar sonra başlayan yargı süreci de mahkeme bulunamadığı için tıkandı. Ailelerin yakınlarının cenazelerini alması için dava Savcılık, Ağır Ceza Mahkemesi, AİHM, Asliye Hukuk ve Sulh Hukuk’tan sonra tekrar Asliye Hukuk Mahkemesine gönderildi.
TIKLAYIN - TOPLU MEZARA KOYMADAN ÖNCE YAKTILAR
Ailelerin avukatlarından Turan Ece, yargı sürecinin tıkanmasının ardından Çatak Cumhuriyet Başsavcılığına tekrar bir dilekçe vererek suç duyurusu yaptı. Dilekçede, çatışmada sağ olarak yakalanan gerillaların da işkenceyle öldürüldüğü ve bazılarının başlarının kesildiği iddiaları dile getirildi.
İşkence ve cinayet iddiaları
Suç duyurusu dilekçesinde, çatışmada hayatını kaybeden geçici köy korucularının ailelerine teslim edildiği, gerilla cesetlerinin ise olay yerinde bırakıldığı ifade edildi:
“Ailelerin yakınlarına ait cenazeler ailelere ya da yasa ve mevzuata göre belediyeye teslim edilmedi.”
Dilekçede olayla ilgili şu iddialar sıralandı:
“Gerillalarından bazıları sağ olarak yakalandığı halde, işkenceyle infaz edilmiş, çatışmada ölen gerillaların cesetlerine ise insanlık dışı muamelenin yapılmıştı.”
“Aranan Abdullah Malgaz adlı kişinin teşhis edilmesi amacıyla bazı gerillaların kafası koparılmış, teşhis için götürülmüştü.”
“Sonra da tüm gerillaların cesetleri bilinmeyen bir madde ile yakılmış ve toplu şekilde çatışma alanında bırakılmıştır.”
Avukat Ece, gerillaların yakınları tarafından yıllardır dillendirilen bu iddiaların Çatak Sulh Hukuk Mahkemesinin 2013/16 Esas sayılı dosyasına sunulan bilgi ve belgeler ile doğrulandığını da ekledi. Ece, etkin bir soruşturma ve kovuşturma sürecinin başlaması ve cesetlerin ailelerine teslim edilmesi talebini bir kez daha savcılığa iletti.
Ne olmuştu? |
12 Ekim 1998'de Van Çatak'a bağlı Kayaboğazı köyü Görentaş yaylasında TSK ile PKK arasında çıkan çatışmada resmi kaynaklara göre 22, PKK'ye göre 27 gerilla yaşamını yitirdi. Gerillaların cenazeleri ailelerine teslim edilmedi. Temmuz 2011'de Çatak'ta toplu mezar bulunduğu haberini alan aileler, kendi çocuklarının da orada olabileceğini düşünerek İnsan Hakları Derneği Van Şubesi'ne başvurdu. İHD'li avukatlar Çatak Cumhuriyet Başsavcılığı'na başvurarak, "toplu mezarın kamu marifetiyle açılması, DNA testinin yapılması ve kemiklerin yakınlarına teslim edilmesini" istedi. Çatak Cumhuriyet Başsavcılığı 24 Ağustos 2011'de "kamu adına kovuşturmaya yer olmadığına" ve "taleplerinin hukuk mahkemesi yetkisinde olduğuna" karar verdi. Erciş Ağır Ceza Mahkemesi de kararı onadı. Olay AİHM'e taşındı. Ailelerin başvurusunu değerlendiren AİHM, 20 Mart 2013'teki yazısında, "kovuşturmaya yer olmadığı" gerekçesiyle kapatılan dosyanın hukuk mahkemesine taşınıp taşınmadığını sordu. AİHM'in bu yazısı üzerine Avukat Turan Ece, Çatak Asliye Ceza Mahkemesine başvuru yaptı, mahkeme ise dosyaya Sulh Hukuk Mahkemesinin bakmasına karar verdi. Ece de Çatak Sulh Hukuk Mahkemesi'ne 26 Nisan 2013'te başvuru yaptı, dava açıldı, ilk duruşma 14 Mayıs 2014'te görüldü. 21 Ağustos 2014'te bölgede keşif yapıldı, bazı kemiklere ulaşıldı. Elde edilen bulgular Adli Tıp Kurumu'na gönderildi, Adli Tıp kemiklerle ilgili kimliklendirme yapılamadığını belirterek kemikleri geri gönderdi. Çatak Sulh Hukuk Mahkemesi’nde görülen davanın 29 Eylül’de görülen 10. duruşmasında, mahkeme “yetkisiz olduğuna” karar verdi. Dosya Çatak Asliye Ceza Mahkemesine gönderildi. |
(AS)
