Çanakkale Savaşı’nın 100. yılı için düzenlenen törenler Çanakkale'de Mehmetçik Anıtı’nda başladı.
Tören Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Prens Charles’ın anıta çelenk bırakmasıyla başladı. Ardından saygı duruşunda bulunuldu ve İstiklal Marşı çalındı. İstiklal Marşı’nın ardından Kuran ve Fatiha okundu. Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Görmez, Çanakkale Savaşı’nda hayatını kaybedenler için dua etti.
Anma etkinlikleri 17:10’da İngiliz Anıtı'nda düzenlenecek tören ve 19:30’da törene ve “Çanakkale 100. Yıl Barış Zirvesi”ne katılan konuk heyet başkanları onuruna düzenlenecek akşam yemeği ile devam edecek.
Prens Charles: Nefrete karşı uyumluluk
Daha sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Prens Charles kürsüye çıkarak birer konuşma yaptı. Konuşmasında şu ifadelere yer verdi:
“Çatışmanın her iki tarafındaki insanlar hayatın çok farklı noktalarından geliyorlardı ancak başka bir dünyanın içinde buldular kendilerini. 1915 yılında her iki tarafın da kaçamayacağı savaşlarla, silahlarla, hastalıklarla mücadele ettiler. En barışçıl insan bile vahşeti tanır en vahşi insan bile gözyaşlarını tutamaz.
"Dünyanın birçok bölgesinde çatışmalar devam ediyor. Utanç ve pişmanlıkla iki dünya savaşında yaşanan kayıpların hala insanların hoşgörüsüzlüğü ile nefreti ile insanlar arasında bölünme ve çatışmayı devam ettirdiğini görüyoruz. Bu konuda hepimize sorumluluk düşüyor. Liderler, halklar ve topluluklar olarak nefrete karşı uyumluluğun yaratılması için birlikte çalışmalıyız ki böyle savaşlarda hayatını kaybetmiş insanların anısını şereflendirebilelim.”
Prens Charles savaşta iki tarafın askerleri arasındaki dayanışma hikayelerinden de örnekler verdi.
Erdoğan: Barış yüzyılı başlasın
Ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan kürsüye çıktı. Törene katılanları selamlayan ve savaşta hayatını kaybedenleri anan Erdoğan şöyle konuştu:
“Çanakkale’deki savaş cephede olmayanları kaderini de etkileyen sonuçlar doğurdu. Savaş yüzyılının sona erip barış yüzyılının başlaması çağrımızı paylaşan dostlarımız olarak görüyoruz. Çanakkale bizim için zafer sembolü olduğu kadar kayıplarımız sebebiyle hüzündür. Gençlerimizin ölmeden mezara girmemeleri için üzerimize düşen sorumlulukları yerine getirmektir. Hepimiz adına barışın tüm dünyaya hakim olmasını sağlamak için çalışma kararlılığımızı ifade ediyorum.”
Erdoğan "Çanakkale içinde vurdular beni, ölmeden mezara koydular beni.. Of gençliğim eyvah'' dizelerini de okudu.
17 devlet başkanı törende
Törenlere 17 devlet başkanı ve 5 başbakan katıldı.
Katılanlar arasında İngiltere Prensi Charles ve Prens Harry, Yeni Zelanda Başbakanı John Key, Avustralya Başbakanı Tony Abbott, İrlanda Devlet Başkanı Michael Higgins, Arnavutluk Cumhurbaşkanı Buyar Nişani, Irak Cumhurbaşkanı Fuat Masum, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Cibuti Devlet Başkanı İsmail Ömer Guelleh, Çad Devlet Başkanı İdris Debi, Kuzey Kıbrıs Devlet Başkanı Derviş Eroğlu, Kosova Devlet Başkanı Atifete Yahyaga, Makedonya Devlet Başkanı Gjorge İvanov, Mali Devlet Başkanı İbrahim Boubacar Keita, Nijer Devlet Başkanı Mahamadou Issoufou, Pakistan Devlet Başkanı Memnun Hüseyin, Senegal Devlet Başkanı Macky Sall, Slovenya Devlet Başkanı Borut Pahor, Somali Devlet Başkanı Hasan Şeyh Mahmud ve Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbangulu Berdimuhamedov, Katar Emiri Tamim bin Hamad El Sani, Suriye Ulusal Koalisyonu Başkanı Halid Hoca, Avrupa Konseyi'nden Thorbjorn Jagland gibi isimler yer aldı.
Törende “cuma protokolü”
Tören için iki ayrı program hazırlandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Müslüman siyasetçiler, Yahya Çavuş Şehitler Camii’nde cuma namazını kıldı.
Müslüman olmayan liderler için de Savarona yatı ile bir boğaz turu programı düzenlendi.
İngiltere, Avustralya ve Yeni Zelanda'da törenler
Londra'da Kraliçe 2. Elizabeth, Çanakkale Derneği'nin başkanı olan eşi Prens Philip ve veliaht Prens William'ın da katılımıyla bir tören düzenlenecek. Çanakkale'de kaybedilen 35 bin İngiliz ve 10 binden fazla Anzak askeri, 1. Dünya Savaşı Şehitleri Anıtı'na bırakılan çelenklerle anılacak.
Avustralya ve Yeni Zelanda'da da binlerce kişinin katıldığı anma etkinlikleri yapılıyor. Melbourne’de Federasyon Meydanı'na el örgüsü 5 bin gelincik dizildi. Gelincik, savaş meydanında savaştan sonra biten ilk çiçeklerden biri olarak dökülen kanın ve ölen askerlerin simgesi olarak kullanılıyor. (ÇT)
Fotoğraflar: Kayhan Özer, Anadolu Ajansı.
