Çocuk Hakları Alanında Çalışan Avukatlar Ağı’nın (ÇAÇAv) hazırladığı Çocuk Adalet Sistemi Sorun Tespit Raporu’nda Türkiye’deki mevcut çocuk adalet sisteminin sorunlarına dikkat çekildi.
Raporda özellikle sistemdeki koordinasyonsuzluk, mevzuatın uluslararası hükümlerle uyumsuzluğu ve bütüncül yaklaşımlı bir çocuk koruma sisteminin eksikliği vurgulandı.
Yapısal sorunların etkisi
“Çocuklar Türkiye’deki yargı sisteminin yapısal sorunlarından etkilenmektedir. Uzun yargılama süresi, Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi (SEGBİS) ile duruşmaya katılım gibi adil yargılanma hakkı ile çelişen uygulamaların yanı sıra, devletin çocukları koruyamadığı işkence, kötü muamele, özel hayatın gizliliği gibi hak ihlalleri yaşanmaktadır.
Mevzuattaki dağınıklık
“Çünkü çocuklara ilişkin hükümler mevzuatta dağınık haldedir. Türk Ceza Kanunu, Çocuk Koruma Kanunu, Terörle Mücadele Kanunu çocuğa ilişkin birbiriyle uyumsuz hükümler içermektedir.
“Mevzuat çocukların insan haklarına dair uluslararası arası mevzuat ile uyumsuzluklar barındırmaktadır.
“Mevzuatın dağınık olarak düzenlenmesi ve çocuklar hakkında verilen kararlarda koordinasyonsuzluk çocukların ikincil mağduriyetler yaşamasına yol açmaktadır.
Çocukların korunması
“Bunun en vahim örneği koruyucu ve destekleyici tedbirlerde görülmektedir. Koruyucu destekleyici tedbirlere ilişkin kararların, farklı bakanlıklar ve kuruluşlar üzerinden yerine getirilmesi, mahkemelerin izlem çalışması yapmaması, çocuğa bütüncül yaklaşımı esas alan bir çocuk koruma sisteminin hayata geçmesini engellemektedir.
Koordinasyonsuzluk
“Kurumların, diğer kurumlarla koordine olmadan bir süreç yürütmekte olduğu gözlemlenmiştir. Oysa çocuk adalet sistemi birçok kurumun koordineli çalışmasıyla işlevsel olabilecek bir sistemdir.
“Bu sistem içerisindeki kurum, kuruluşların ve meslek elemanlarının kapasitelerini artırmak, gerekli düzeltme, iyileştirme ve geliştirmenin yapılması gerekmektedir.
Sürdürülebilirlik
“Önleyici stratejiler geliştirilmesine katkı sunmak adına, çocuk adalet sistemi içerisindeki çocuklara dair verilerin toplanmasını, izleme mekanizmalarının etkin bir şekilde işletilebilmesini sağlayacak sürdürülebilir bir sistemin kurulması gerekmektedir.”
ÇAÇAv’ın verdiği bilgiye göre, raporun hazırlanmasında, niteliksel veri toplama aracı olarak bireysel görüşmeler/mülakatlar ve gözlem kullanıldı.
ÇAÇAv
ÇAÇAv çocuk hakları alanında çalışan avukat ve stajyer avukatlardan oluşan, tüzel kişiliği olmayan bir sivil inisiyatif.
ÇAÇAv Koordinatörü Av. Şahin Antakyalıoğlu’nun ifadesiyle “Bağımsız olan ÇAÇAv belirlediği strateji doğrultusundaki faaliyetleri gönüllülük esasına dayanarak yerine getiriyor. Çocuk adalet sistemine dair savunuculuk ve lobicilik faaliyetleri yürütüyor.” (YY)
ÇAÇAv’ın tespit ettiği sorunlara raporun tam metninden ulaşabilirsiniz.
