TBMM Genel Kurulu, 2026 yılı bütçe görüşmelerinin son gününde TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş başkanlığında toplandı.
Görüşmeleri AKP Grup Başkanı Abdullah Güler, AKP Genel Başkanvekili Efkan Ala, CHP Genel Başkanı Özgür Özel, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, DEM Parti Eş Genel Başkanı Tuncer Bakırhan, İYİ Parti Genel Başkanı Müsavat Dervişoğlu da izlemek için Genel Kurul’a geldi.
İYİ Parti Genel Başkanı Müsavat Dervişoğlu, görüşmeler öncesinde MHP Genel Başkanı Bahçeli'nin yanına giderek tokalaştı. AKP Genel Başkanvekili Ala da Bahçeli, Dervişoğlu ve Bakırhan ile selamlaştı.
CHP Genel Başkanı Özel, Genel Kurul Salonu'na girdikten sonra genel başkanlarla ve AKP Grubu ile de tokalaştı. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz da genel başkanlarla selamlaştı.
Kurtulmuş, birleşimi açtıktan sonra yaptığı konuşmada, bütçe görüşmelerinin Genel Kurul'da 8 Aralık'ta Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz'ın sunumuyla başladığını hatırlattı.
Bugün sona erecek bütçe görüşmeleri kapsamında 13 birleşim ve 35 oturumda yaklaşık 154 saat mesai yapıldığını anlatan Kurtulmuş, 1206 sayfalık tutanak tutulduğunu belirtti.
TBMM Başkanı Kurtulmuş, "Bu görüşmeler kapsamında Cumhurbaşkanı Yardımcımız, 17 bakanımız ve 457 milletvekilimiz olmak üzere toplam 1208 söz hakkı talebi karşılanmıştır." dedi.
Genel Kurul'da daha sonra bütçenin tümü üzerindeki görüşmelere geçildi ve ilk sözü MHP Genel Başkan Yardımcısı ve Konya Milletvekili Mustafa Kalaycı aldı.
Kalaycı, Cumhurbaşkanı Hükümet Sistemi’ne işaret ederek, bu sistemin doğasına uygun anayasal ve yasal değişikliklerin yapılması gerektiğini belirtti. Kalaycı, “Meclis İç Tüzük'ü yenilikçi bir anlayışla düzenlenmeli, Meclis’in ve siyasetin itibarına zarar veren kısır tartışmalara ve zaman kayıplarına artık son verilmeli, yasama kalitesi sağlanmalıdır. Siyasi Partiler Kanunu'nu ve Seçim Kanunlarını yeniden düzenlemeli ve ‘siyasi etik kanunu’ çıkarmalıyız” ifadelerini kullandı.
Uzlaşma kültürünün egemen olması ve ayrıştırıcı dilin terk edilmesi gerektiğini söyleyen Kalaycı, Barış ve Demokratik Toplum Süreci’ne dikkati çekti. Sürecin devlet politikasına dönüştüğünü dile getiren Kalaycı, “Bazı provokasyonların varlığına, iç ve dış kaynaklı sabote etme girişimlerine, bazı kara propaganda, istismar ve iftiralara rağmen aşama aşama sonuca doğru gidilmektedir. Türkiye Cumhuriyeti'nin varlığı, birliği, egemenliği ve tarihî müktesebatı her türlü düşüncenin üstündedir. Siyonist, emperyalist hiçbir komplo, senaryo ve oyun, hiçbir yalan ve dedikodu aramıza giremeyecek, millet çınarında buluşan ebedi dost ve kardeşliğimizi bozamayacaktır. Demokratik standartları yükseltecek, hukuk devletini güçlendirecek reform niteliğindeki adımların etkin şekilde hayata geçirilmesi gerekmektedir” dedi.
Kalaycı, konuşmasının devamında da bütçeye ilişkin “Evet” oyu kullanacaklarını aktardı.
"Bu bütçenin halka vadettiği tek şey, daha derin yoksulluk"
DEM Parti grubu adına söz alan Gülüstan Kılıç Koçyiğit ise “24 defa bütçe yapan bir iktidar mevcut sorunları nasıl olur da çözememiştir? Nasıl olur da sorunlar her geçen gün dağ gibi büyümeye devam etmiştir?” diye sordu.
“Asgari ücretlinin, emeklinin, kadının, işçinin, çiftçinin, küçük esnafın, atanamayan öğretmenin, kademeli emeklilik bekleyenin, engellinin, mültecinin, gencin, çocuğun sorunlarını çözmek için size daha kaç bütçe gerekmektedir? Daha kaç yıl istiyorsunuz? Çıkın söyleyin” diye ekledi. Devamında da şunları kaydetti:
"Çeyrek asırdır iktidardasınız ama hâlâ "Yapacağız, edeceğiz." diyorsunuz. Madem yapacaktınız, neden yapmadınız? Kim ya da kimler engel oldu size? Bu anlayışla değil 24 bütçe, 224 bütçe de hazırlasanız vallahi nafile çünkü sorun bütçe sayısında değil, sorun sizin yönetim anlayışınızda, zihniyetinizde ve politik tercihlerinizde. 2026 bütçesinin tercihi çok nettir: Sermayeden, faiz lobilerinden, silahlanmadan, yandaşlardan yana bir bütçedir önümüze getirdiğiniz. Halkın vergileriyle yapılan bütçe halkın sorunlarını değil sermayenin, yanlışın, rantçıların sorunlarını çözmekle meşgul.
‘İstikrar ve refah bütçesi’ diyorsunuz, doğru, bir istikrar var; faize ayrılan milyarlarda, savunma harcamalarında, yandaşlara köprü, otoyol ve şehir hastanelerine yapılan ödemelerde büyük bir istikrar olduğunu biz de söylüyoruz. Halkın cebinden yandaş müteahhitlerin kasasına otoyol, köprü kurdunuz; işte istikrarınız buradadır. 16 bin 881 liraya mahkûm edilen emekliye, açlık sınırının altında yaşayan asgari ücretliye, siftahsız kepenk kapatan esnafa, tarlasını ekemeyen çiftçiye, okula aç giden çocuklara, eve hapsedilen engellilere, emeği yok sayılan kadınlara, barınma ve eğitim hakkı elinden alınan gençlere bütçeden pay ayırmamakta da gayet istikrarlısınız. "Refah bütçesi" diyorsunuz ama sosyal yardımlarla hayata tutunmaya çalışan 20 milyon yurttaş için bu refah hiç kapıyı çalmıyor. Bu bütçenin halka vadettiği tek şey, daha derin yoksulluk, daha büyük bir eşitsizliktir”
Ardından konuyu hukuka getiren Kılıç-Koçyiğit “Çifte standartlar, cezasızlık ve keyfîlik bu ülkenin yargı gerçeği hâline gelmiştir. Adaletin terazisi ortadan kaldırılmış, kılıç ise toplumun, muhaliflerin, hak arayanların tepesinde sallandırılmaktadır. AYM ve AİHM kararlarının tanınmadığı, yargının evrensel hukuk ilkelerine göre işletilmediği, siyasi saiklerle hareket edildiği yeni bir dönemden geçiyoruz. Kobani ve Gezi gibi siyasal davalarda bile yargı delile değil, siyasi iradeye bakmıştır. Gerçek suçlara, yolsuzluklara, iş cinayetlerine, deprem yıkımına yol açan ihmallere, kadın katliamlarına ve çocuk istismarına cezasızlık uygulanırken ekonomiyi eleştirenler, MESEM'lerdeki çocuk ölümlerini gündeme getirenler, kadın cinayetlerine karşı çıkanlar cezalandırılmaktadır. Bu yargı suça değil, ne yazık ki muhalefete odaklanmıştır. Figen Yüksekdağ ve Selahattin Demirtaş'tan, Bekir Kaya'dan Can Atalay'a, Osman Kavala'dan Selçuk Mızraklı'ya, Çiğdem Mater'den Leyla Güven'e kadar yol arkadaşlarımız hâlâ tutsaktır, hâlâ cezaevindedirler.” ifadelerini kullandı.
Cumhuriyetin 2'nci yüzyılında toplumsal barışı, demokratik toplumu hedefleyen kurucu bir siyaset ve bu siyasetin aynası olması gereken bütçeyi konuşmaları gerektiğini söyleyen Kılıç-Koçyiğit şöyle devam etti:
“İşte, tam da bu nedenle 2026 bütçesi tarihsel bir fırsattır çünkü barış bütçesi siyasi ve ahlaki bir tercihtir. Kaynaklar; güvenlikçi politikalara mı demokratik standartları yükseltmeye mi ayrılıyor, merkezîleşmeye mi yerel demokrasiye mi alan açıyor, sermayeye mi topluma mı öncelik tanıyor? İşte, sorular bunlardır. En nihayetinde, yürütülmekte olan barış süreci bu bütçenin neresindedir? Maalesef, görüyoruz ki çözüm süreciyle ilgili yürütülen politikalar bütçede karşılık bulmamaktadır. Barış; hayata dokunmaktır, herkesin hayatına dokunan, iyileştiren en önemli sosyal adalet projesidir. Barış bütçesi; kaynakların çatışmacı politikalara değil eğitime, sağlığa, adalete, alınan ücretlere ve maaşlara ayrılması demektir. Dolayısıyla "barış" romantik bir sözcük değildir değerli arkadaşlar; güçlü, refah seviyesi yüksek, adil, eşit, geleceğe umutla bakan bir toplum için temel anahtar niteliğindedir ve yaşamsal bir zemindir.
Bu kürsüde, yıllardır ‘Kürt sorunu’ başlığı altında tartıştığımız meseleyi, barışla kurulacak yeni, demokratik bir geleceğin anahtarı olarak ele almak istiyorum çünkü artık tekrar eden, acıyı çoğaltan, geçmişe sıkışmış bir dile değil, geleceği mümkün kılan, onarıcı ve kurucu bir dile, bir siyasal iradeye ve buna uygun bir bütçeye ihtiyacımız var.”
(HA)
