Bütçe 2023 | Savaş değil hayat, mermi değil ekmek

Görsel: https://vicdaniret.org/

Demokrasi İçin Birlik'çe (DİB) düzenlenen Savaşa Karşı Hayat Konferansı'nda Dr. Mert Büyükkarabacak'ın "Savaş Değil Hayat, Mermi Değil Ekmek" başlıklı sunumunda satır başlarını paylaşıyoruz.

Pazar günü yapılan konferansta Dr. Büyükkarabacak'ın sunumunun kapsadığı başlıklardaan bazıları: Militarizm ve Rosa Luxemburg, Savaşlar ve Burjuvazinin Oluşumu, 2023 Bütçesi ve Savaş Makinasının Finansmanı, 2022-2023 Yılı Bütçe Kalemleri Karşılaştırması, Savaşa Sosyal Yardımların Kaç Katı Bütçe, Askeri Harcamalar Yeniden Yükseliyor, Küresel Savunma Harcamaları ve Türkiye, Askeri Sınai Kompleks Büyüyor, En büyük Silah İhracatçısı Ülkeler.

TIKLAYIN: Savaşa Karşı Hayat Konferansı | Barışın sesini tüm topluma yaymalıyız

Militarizm ve Rosa Luxemburg

• Rosa Luxemburg (1915) Sermaye Birikimi "Saf ekonomik bakış açısıyla militarizm, artık değer üretiminin en eşsiz yöntemidir, kendi içinde bir sermaye birikimi alanıdır."

Toplumun tümü açısından dev üretici güçlerin bütünüyle anlamsız bir israfı, işçi sınıfı içinse kendisini toplumsal açıdan köleleştirmeyi amaçlayan bir yaşam standardı düşürme saldırısı olarak görülen militarizm, sermaye açısından en çekici, en yeri doldurulamaz yatırım alanıdır, politik ve toplumsal olarak sınıf iktidarlarının en dolaysız desteğidir." (1899)

Joan Robinson (1951) «Askeri harcamalar diğer üretken kapasiteyi artırarak daha büyük sorunlara yol açan yatırım türlerinden farklı olarak artık değerin yatırılması için kârlı bir alan sunar.»

Savaşlar ve burjuvazinin oluşumu

Savaşın sermaye yapıcılığının izini Türkiye siyasi tarihinde sürmek fazlasıyla mümkün. Türkiye burjuvazisinin iktidara yürüyüşünün şifresi olan İttihat ve Terakki'nin "Milli İktisat" politikası "savaş ekonomisinin kendi hukuksal yapısını oluşturması, kamu yararına gayrimüslim mallarına el koymanın savaş hukukunun bir parçası haline gelmesi" sayesinde hayata geçirilebilmiştir. 1908'de anonim şirketlerde Türk sermayesi sadece yüzde 3 iken savaş sonunda yüzde 38'e çıkmıştır. Her savaş momenti, “milli burjuvazinin" birikim sıçraması ile denk gelir.

«Heyet-Mahsusa-i Ticariyye iaşe işlerinden büyük kârlar elde etmiş, kuruluşun denetimini Kara Kemal üstlenmişti. Ahmed Kemal Bey'in örgütçü kişiliği daha sonra burada da kendisini gösterecek onun sayesinde elde edilen kazançlarla milli şirketler açılacak ve milli bir banka kurulacaktı.»(cihanharbi.com)

2023 Bütçesi ve savaş makinasının finansmanı

2023 bütçe taslağına göre yaklaşık 3.2 triyon lira vergi toplanması bekleniyor.

Bunun yaklaşık 1/3'ü faiz ödemeleri ve kur korumalı mevduat (KKM) hesabı ödemeleri — 565 milyar faiz, 500 milyar KKM- için harcanacak. Kısacası yoksul halkın kanından iliğinden çekilip alınan, ekmeğinden kesilen vergilerin her üç lirasından biri doğrudan finansal sermayeye peşkeş çekilecek.

Askeri harcamaların buradaki payıysa -ilgili tüm harcamalar ve fonlar "savunma ve güvenlik bütçesi" adı altında toparlanırsa- 469 milyar lira. Milli gelirin (yaklaşık 18 triyon lira) dörtte biri büyüklüğünde (4,5 triyon lira) olması beklenen 2023 bütçe harcamalarının yaklaşık yüzde 10’u savaş harcamaları için ayrılmış durumda.

Bu büyüklük Türkiye'nin büyük bir savaş makinesi beslediğini açıkça ortaya koyuyor. Türkiye dünyanın en çok savunma ve silahlanma harcaması yapan 16. ülkesi. 2022 yılında bütçe açığı 461 milyar TL'yi buldu.

Tablo: 2022-2023 Yılı Bütçe Kalemleri Karşılaştırması

Savaşa sosyal yardımların iki katı bütçe

Tüm sosyal yardımların neredeyse iki katı büyüklüğünde bir harcamadan bahsediyoruz. Bu kaynakların toplum yararına kullanılması mümkün, hele de pahalılık ve yoksulluğun toplumun geniş kesimlerinin hayatını cehenneme çevirdiği koşullarda bu çok daha fazla böyle.

469 milyar lirayla 24 derslikli 1800 okul, 1000 yatak kapasiteli 180 okul yapabilmek mümkün. 750 bin aileye asgari ücret seviyesinde temel gelir sağlanabilir.

Askeri Sınai Kompleks büyüyor

En büyük silah ihracatçısı ülkeler

Sonuç: Savaş değil hayat, mermi değil ekmek

Savaş karşıtlığı, halkın ekmeğini de örgütlülüğünü de gücünü de büyütür. Demokrasi de ancak halkın devlet ve sermaye karşısında gerçek bir örgütlü güç haline gelebilmesiyle mümkündür. (APK)