ABD Başkanı George W. Bush, sıkıntıdaki banka ve finans kuruluşlarının batık kredilerini üstlenmek için 700 milyar dolarlık fon oluşturma planını "mali krizin sürmesi halinde ekonominin ve halkın daha büyük darbeler alacağını" ileri sürerek savundu.
Bush, planı açıklarken "Yüz milyarlarca dolarlık vergiye ihtiyacımız var" demişti.
ABD Kongresi'nin, Hazine Bakanı Hank Paulson'ın hazırladığı planı bu hafta oylaması bekleniyor. Paulson, "piyasalarda güvenin tesisi" için, diğer ülkeleri de benzer planlar hazırlamaya çağırdı. Piyasalara müdahalenin iyi bir fikir olduğunu düşünmediğini belirten Bakan Paulson "Ancak şimdi, bu gerekli" diye konuştu.
Vergi verene maliyeti 2 bin dolar
Guardian gazetesinin bugünkü haberindeki hesaplamalara göre, mevcut plan yürürlüğe girerse, her bir ABD yurttaşına ortalama 2 bin dolara mal olacak.
Ancak bu rakam herkesi eşit olarak etkilemiyor. Goldman Sachs yatırım bankasının müdürü geçen yıl 68,5 milyon dolar, batan Lehman'ın müdürü Richard Fuld'sa 34 milyon dolar ikramiye almış. Fuld'ın beş yıllık geliri 354 milyon dolar...
Demokrat Partililer planda şu değişikliklerin yapılmasını öneriyor:
- Kongre'nin 700 milyar dolar vereceği Hazine Bakanlığı üzerindeki denetimini artırması,
- Yalnızca bankalara değil ipotekli emlak kredisi almış ev sahiplerine de doğrudan yardım yapılması,
- Şirketleri yardım isteyen üst düzey yöneticilerin maaş ve ikramiyelerinin sınırlandırılması.
"Hani sosyal güvenliğe para yoktu?"
Eski bir Wall Street ekonomisti olan Michael Hudson, bu finans kuruluşlarını "kumarbaz" olarak nitelendirerek Cumhuriyetçilerin sloganının "Sosyal güvenlik değil, kumar güvenliği" olduğunu söylüyor. Hudson, Bush'un ve eski Merkez Bankası yöneticisi Alan Greenspan'in sistemin açık vereceği gerekçesiyle sosyal güvenliğe ve sağlık hizmetlerine ayıracak para kalmadığını söylemelerini anımsatıyor.
Times gazetesinin haberine göre, eski IMF baş ekonomisti Kenneth Rogoff "Bankaları kurtarırsanız, diğer sektörler de sıraya girer" diyor, bu sektörlerin başında da otomotivin geldiğine dikkat çekiyor.
Yatırım bankaları halktan para toplamanın peşinde
Normalde diğer banka, şirket ve kurumlar için çalışan, halktan para toplamayan yatırım bankalarından ikisi, Goldman Sachs ve Morgan Stanley, ticari bankalar açarak mevduat toplayabilecek.
Ayrıca nakde sıkıştıkları zaman Amerikan Merkez Bankası'ndan faydalanabilecekler. Aynı zamanda Merkez Bankası'nın denetimine tabi olacaklar. Bu arada, Morgan Stanley, Wachovia and China Investment'a satılmak için görüşmelerini sürdürüyor. (TK/EÜ)
