İnsan Hakları Derneği'nin (İHD) Ocak-Eylül 2008 arasını kapsayan cezaevleri raporuna göre, bu dönemde derneğe gelen her 10 hak ihlali başvurusundan biri, işkenceyle ilgili. Tecrit nedeniyle 46, Kürtçe konuşmanın ve haberleşmenin engellenmesiyle ilgili 171 başvuru var.
Bu dönemde cezaevinde ya da cezaevinden sağlık nedenleriyle çıkarıldıktan hemen sonra ölen insanların sayısıysa 26. Aralarında Ergenekon soruşturması kapsamında tutuklanan Kuddusi Okkır, Siirt'te ölen Ali Çekin de var. Listeye en son eklenen ad, Metris Cezaevi'nde yapılan işkenceden sonra 10 Ekim'de hastanede ölen Engin Çeber.
Toplam 2 bin 110 başvuru
Derneğin merkezine ve 29 şubesine, bu dönemde cezaevlerinden gelen hak ihlali başvuru sayısı 2 bin 110. Bunların dağılımı şöyle:
Cezaevlerinde işkence ve kötü muameleye maruz kalanlar: 238
Sağlık hakkı ihlali: 370
Beslenme, ısınma ve fiziki koşullardan doğan ihlaller: 44
Disiplin soruşturmaları nedeniyle yaşanan ihlaller: 918
Kürtçe konuşma ve haberleşme önündeki engeller: 171
Sevk uygulamaları konusunda yaşanan ihlaller: 30
Keyfi uygulamalar (kitap, mektup vb. Yasaklamalar): 181
Tecrit (45/1 numaralı genelge ve uygulaması): 46
Diğer ihlaller: 112
Cezaevlerinde ölen 26 insan
Bu dönemde cezaevlerinde ya da cezaevlerindeki hak ihlalleri nedeniyle ölen 26 kişinin 11'inin ölüm nedeni sağlık sorunları. Ölenlerin en az altısı 60 yaşının üzerinde. 5 kişinin intihar ettiği iddia edildi.
Hayatını kaybedenlerin tam listesiyse şöyle.
İbrahim Turan (35): 08 Ocak'ta Mardin E Tipi Kapalı Cezaevi'nde diğer mahkumlar tarafından dövülerek öldürüldü.
Hasan Eroğlu (60): 27 Ocak'ta Sincan 2 No'lu F Tipi Cezaevi'nde sağlık sorunları nedeniyle öldü.
N. Nejat Ağırbaş (35): 18 Şubat'ta Antalya L Tipi Cezaevi'nde, koğuşunda ölü bulundu.
Taner Çelik: 20 Şubat'ta İnebolu Cezaevi'nde kendisini asarak yaşamına son verdiği iddia edildi.
Osman Dönmez: 22 Mart'ta Tekirdağ F Tipi Cezaevi'nden kalp krizi nedeniyle kaldırıldığı hastanede öldü.
Hakkı Kaya (28): 27 Mart'ta Antalya L Tipi Cezaevi'nde, yatağında ölü bulundu.
Mehmet Hayır (68): 2 Nisan'da Trabzon Bahçecik Cezaevi'nde kalp krizi sonucu öldü.
Ahmet Sağlam (78): 25 Haziran'da Alanya L Tipi Kapalı Cezaevi'nde kalp krizi nedeniyle yaşamını yitirdi.
Kuddusi Okkır: 6 Temmuz'da Tekirdağ F Tipi Cezaevi'nden sağlık sorunları nedeniyle tahliye edildikten sonra yaşamını yitirdi.
Bülent Gülbay (40): 12 Temmuzda Karaman Ermenek M Tipi Kapalı Cezaevi'nde öldü. İntihar ettiği iddia edildi.
Mehmet Sevil (49): 18 Temmuz'da Adana Kürkçüler Cezaevi'nde akciğer kanseri nedeniyle hayatını kaybetti.
Mehmet Ölçüm (44): 19 Temmuz'da Alanya L Tipi Kapalı Cezaevi'nde çamaşır ipiyle kendini asarak intihar ettiği iddia edildi.
Aytekin Gümüşbaş (48): 24 Temmuz'da Muğla E Tipi Cezaevi'nden rahatsızlanması üzerine kaldırıldığı hastanede yaşamını yitirdi.
Yılmaz Özdemir (50): 25 Temmuz'da Fethiye Kapalı Cezaevi'nden kalp krizi nedeniyle kaldırıldığı hastanede yaşamını yitirdi.
Alaattin Balamaz (64): 25 Temmuz'da Adana Kürkçüler Cezaevi'nde merdivenden düşerek öldüğü iddia edildi.
Ali Çekin (76): 29 Temmuz'da Siirt E Tipi Kapalı Cezaevi'nden karaciğer kanseri nedeniyle sevk edildiği hastanede yaşamını yitirdi.
Abdullah Ekinci (24): 02 Ağustos'ta Tekirdağ 1 No'lu F Tipi Cezaevi'nden kaldırıldığı İstanbul Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi’nde intihar ettiği iddia edildi.
Şükrü Ege (44): 04 Ağustos'ta Kırıklar F Tipi Cezaevi'nden kalp krizi nedeniyle kaldırıldığı hastanede yaşamını yitirdi.
Mustafa Leventcanlı (22): 07 Ağustos'ta Adana Açık Cezaevi'nde banyoda kendisini hortumla asarak intihar ettiği iddia edildi.
Ahmet Siren: 08 Ağustos'ta Bingöl M Tipi Cezaevi'nde diş ağrısı üzerine götürüldüğü sağlık merkezine girerken silahla vurularak öldürüldü.
Abdülaziz Ekinci: 21 Ağustos'ta Mardin Cezaevi'nde gardiyanlar tarafından dövülerek öldürüldüğü iddia edildi.
Murat Çömez ve Mecit Akkaya: 01 Ekim'de Hasdal Askeri Cezaevi'nde tutuklu bu iki erin koğuşta çıkan yangın sırasında dumandan zehirlenerek öldükleri iddia edildi.
Duran Doğan (62): 02 Ekim'de Metris Cezaevi'nde akciğer, kalp ve böbrek yetmezliği hastalıklarından dolayı sürekli tedavi gördüğü sırada hayatını kaybetti.
Hüseyin Şaşmaz: 06 Ekim'de Gaziantep H Tipi Cezaevi'nde cezaevi mescidinde iple kendini tavana asarak intihar ettiği iddia edildi.
Engin Ceber: 10 Ekim'de Metris Cezaevi'nde gördüğü işkence sonrası kaldırıldığı hastanede yaşamını yitirdi. (TK)