İstanbul Sözleşmesi İzleme Platformu, İstanbul Sözleşmesi denetleme kurulu GREVIO'nun komite seçiminde bağımsız kadın ve LGBTİ örgütlerinin sürece katılımının engellenerek KADEM, AKDER ve KASAD-D'den üç üye seçilmesine tepki gösterdi.
Türkiye’nin ilk imzacısı olduğu ve İstanbul Sözleşmesi olarak anılan “Kadınlara Yönelik Şiddet ve Ev İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi” 1 Ağustos 2014’te yürürlüğe girmişti.
Toplam 14 ülkenin imzaladığı Sözleşme gereği, taraf devletlerin sözleşmenin gereklerini nasıl uyguladığını denetleyecek olan GREVIO heyetinin Türkiye adayının belirlenmesi için dün Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Ankara’da bir toplantı düzenlenmişti.
77 bağımsız kadın ve LGBTİ örgütünü çatısı altında toplayan İstanbul Sözleşmesi İzleme Platformu, Aile Bakanlığı’nın düzenlediği toplantıya katılarak dayatılan seçim usulüne dair itiraz ve önerilerini dile getirmişti. Bakanlık tarafından bu itirazların topyekun göz ardı edilmesinin ardından toplantıyı terk etmişti.
Hükümetin kurduğu STK'lar seçildi
Platform yaptığı açıklamada seçimin meşru olmadığını belirterek şöyle dedi:
"Platform üyeleri toplantıyı terk ettikten sonra, kalan yaklaşık 25 kişilik grupla gerçekleştirilen kurmaca seçim ile Hükümet eliyle kurdurulmuş olan Kadın ve Demokrasi Derneği (KADEM) ve Kadın Sağlıkçılar Dayanışma Derneği’nin (KASAD) yanı sıra Ayrımcılığa Karşı Kadın Derneği’nin (AKDER) “seçildiği” öğrenildi.
Kamunun ağırlıkta olduğu bir kurum
"9 üyesinden 6’sının kamu temsilcisi olduğu böyle bir kurul kabul edilmeyeceği gibi kurula “seçilmiş” olan dernekler açısından da hükümetin tercihini önceden yaptığı açık. Bu süreç meşru değil. Kadına yönelik şiddetle ilgili uluslararası bir sözleşmenin izlenmesinin kamunun ağırlıklı olduğu böyle bir kurula havale edilmesi kabul edilemez.
"Bakanlığın ortak hareket ettiği bu “STK”lar; Sözleşme’nin, kadına yönelik şiddet ile ilgili olarak alınacak önlemlerle “aile yapısına”; LGBTİ bireyler için getirilen ayrımcılık yasağının “toplum yapısına” zarar vermesini önlemek (!) üzere “seferberlik” ilan etmiş gruplar.
"Bakanlık bünyesinde oluşturulan bu yeni “kurul” ise, İstanbul Sözleşmesi sürecinden, kadın ve LGBTİ örgütleri dışlayarak, bizzat sözleşmenin içeriğini çarpıtma ve uygulanmasını engellemek üzere oluşturulmuş bir kurul.
Bu sözleşme hükümetin değil kadınların kazanımı
"Türkiye’nin daha şimdiden Sözleşme’yi ihlal etmesi, ilerleyen süreçte de Sözleşme’nin uygulanmasında yeni ihlallerle karşı karşıya kalacağımızın kanıtı. İstanbul Sözleşmesi kadınların kazanımıdır ve mevcut hükümetin keyfi kararlarıyla uygulanamaz.
"Sürece katılımımızın engellenmesi sadece İstanbul Sözleşmesi’nin değil, Avrupa Konseyi’nin Sivil Toplumun Karar Verme Süreçlerine Katılımıyla İlgili İyi Uygulama İlkeleri’nde de şart koşulan şeffaflık ve eşit katılım ilkelerinin ihlal edildiğini başta Avrupa Konseyi olmak üzere tüm ulusal ve uluslararası mekanizmalara taşıyacağımızı duyururuz."
Bürokratik engeller çıkartıldı
Platform, yaşanan bürokratik engelleri şöyle anlattı:
"Daha en başından, bağımsız STK’ları kamu karşısında etkisiz bir azınlığa dönüştürme amacı taşıyor. Platform, yönteme dair eleştirilerini, görüş ve önerilerini 19 Aralık’ta Bakanlığa yazılı olarak bildirdi ancak bu metinler Bakanlık tarafından dikkate alınmadı. Bakanlığın 22 Aralık tarihinde GREVIO süreci ile ilgili bir toplantı düzenleneceği bazı Platform üyelerine sadece 1,5 gün önce bildirildi.
"Bu kez de, toplantıya katılacak örgütlerin örgüt başkanı tarafından imzalanmış kaşeli yetki belgelerini, vergi ve kütük numaralarını iletmeleri, yetki belgelerin ıslak imzalı aslını ve nüfus cüzdanlarını da yanlarında getirmeleri gibi pek çok bürokratik engel çıkartıldı.
"Platform üyeleri toplantıya katılacak temsilcilerinin adlarını bildirmelerine rağmen toplantı katılımları Bakanlık tarafından çeşitli bahanelerle engellenmeye çalışıldı. Tüm bunlara karşın Platform üyesi 10 ilden 33 örgüt toplantıya katılmak üzere Ankara’ya geldi.
"Israrlı şekilde seçim dayatması yapıldı, oy kullanmak için kaşe, tüzel kişilik gerektiren belgeler istendi, sivil toplum olarak sadece derneklerin ve vakıfların kabul edileceği Bakanlık yetkililerince dile getirildi. Bunun üzerine tüm Platform üyeleri toplantıyı terk etti."
Kurulda kimler var
Dokuz kişilik GREVIO heyetinde üç STK dışında TBMM Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu'ndan, TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu'ndan, Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi'nden, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'ndan, Dışişleri Bakanlığı'ndan ve Adalet Bakanlığı'ndan birer temsilci olacak. (NV)
