Dünyanın en zenginleri artık her zamankinden daha güçlü ve daha zengin. Forbes'un yeni yayınladığı Dünya Milyarderler Listesi'ne göre dünya çapında milyarder sayısı 2025’te ilk kez 3 bin sınırını aştı.
2024’e göre 247 kişi daha listeye adını ekledi ve dünya çapında milyarder sayısı 3 bin 28 kişiye ulaştı. 2017'de milyarder sayısı 2 bindi.
Milyarderlerin serveti küresel krizlerden etkilenmedi ve hatta COVID-19 salgını sırasında bile arttı. Forbes liste için “Milyarderler kulübü hiç bu kadar büyük olmamıştı” dedi.
Habere göre 3 bin 28 kişi 16,1 trilyon dolarlık bir servete sahip. Bu rakam, ABD ve Çin dışında tüm ülkelerin gayri safi yurtiçi hasılasını geride bırakıyor. Bir başka değişle 3 bin 28 kişinin serveti, Almanya, Japonya, İngiltere ve Türkiye’nin toplam ekonomisinden daha büyük.
Milyarder başına ortalama servet 5,3 milyar dolara yükselirken, serveti 100 milyar doların üzerindeki kişi sayısı da 15’e çıktı. Bu “centibilyonerler”in toplam serveti 2,4 trilyon dolar ve bu rakam, listedeki en alt sıradaki 1.500 milyarderin toplamından daha fazla.
Ayrıca Donald Trump’ın yeniden ABD başkanı olmasıyla ülke yönetimi milyarderlerin eline geçti. Kabinede en az 10 milyarder var.
Zirvede kimler var?
Listenin birincisi Elon Musk, tahmini 342 milyar dolarlık servetiyle yeniden dünyanın en zengin kişisi oldu.
İkinci sırada Mark Zuckerberg (216 milyar dolar) yer alırken, onu Jeff Bezos (215 milyar dolar) ve Larry Ellison (192 milyar dolar) takip etti.
Bir önceki yıl birinci olan Fransalı iş insanı Bernard Arnault, LVMH hisselerindeki düşüş nedeniyle beşinci sıraya geriledi (178 milyar dolar).
76 ülkede milyarder var
Amerika Birleşik Devletleri dünyadaki tüm ülkelerden daha fazla milyardere sahip. Bu yıl listeye 902 vatandaşını soktu. 516 vatandaşı listede olan Çin (Hong Kong dahil) ikinci sırada ve 205 milyarderi olan Hindistan da üçüncü sırada. Listeye girenlerin yüzde 50'sinden fazlası bu üç ülkeden birinin vatandaşı. Ancak toplamda 76 ülke ve iki yarı özerk bölge en az bir milyardere sahip.
Listenin yüzde 67'si kendi servetlerini oluşturan kişiler. Yüzde 33 kısım ise servetlerini mirasa borçlu.
Kadın milyarderlerin durumu
Kadın milyarder sayısı 406 ile toplamın yalnızca yüzde 13,4’ünü oluşturuyor. Bunların çoğu servetlerini mirasla edinmiş durumda. Dünyanın en zengin kadını, Walmart varisi Alice Walton oldu (101 milyar dolar).
Onu Fransız kozmetik devi L’Oreal’in varisi Francoise Bettencourt Meyers izliyor (81,6 milyar dolar).
Sadece 113 kadın milyarder kendi servetini kendisi yarattı. En zengin “kendi servetini yaratan” kadın ise İsviçreli denizcilik devi Rafaela Aponte-Diamant (37,7 milyar dolar).
Türkiye
Forbes’ın listesinde Türkiye’den ise 35 kişi yer aldı. Toplam servetleri de 79,5 milyar dolar olarak ölçüldü. Türkiye listesinde en çok dolar milyarderinin olduğu rekor yılı 2023’tü ve listede 44 kişi vardı. Toplam servetleri de 75,3 milyar dolara ulaşmıştı.
Dolar milyarderi listesinde yer alan isimlerin büyük çoğunluğunun servetinin kaynağı halen gıda, perakende, sanayi, enerji, gayrimenkul gibi geleneksel sektörler. Henüz servetini teknoloji, yazılım, fintek gibi sektörlerden elde eden yeni isimler yok.
Listeye göre servetini en çok artıran, 800 milyon dolarla Kazancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Cemil Kazancı oldu. Listeye ilk kez geçen yıl giren Baykar’ın büyük hissedarları Selçuk ve Haluk Bayraktar kardeşlerin serveti de toplamda 1,1 milyar dolar arttı.
Forbes’a göre Türkiye’den listeye girenler ve servetleri şöyle:
- Murat Ülker (Dünyanın 639’uncu zengini): 5,5 milyar doar
- Şaban Cemil Kazancı (Dünyanın 846’ncı zengini): 4,3 milyar dolar
- Uğur Şahin (Dünyanın 846’ncı zengini): 4,3 Milyar dolar
- Eren Özmen (Dünyanın 942’nci zengini): 4 milyar dolar
- Fatih Özmen: (Dünyanın 948’nci zengini): 3,8 milyar dolar
- İpek Kıraç (Dünyanın 1141’inci zengini): 3,2 milyar dolar
- Semahat Arsel (Dünyanın 1172’inci zengini): 3,1 milyar dolar
- Erman Ilıcak (Dünyada 1172’inci): 3,1 milyar dolar
- Mustafa Rahmi Koç (Dünyada 1305’inci): 2,8 milyar dolar
- Ferit Şahenk (Dünyada 1305’inci): 2,8 milyar dolar
- Filiz Şahenk (Dünyada 1408’inci): 2,6 milyar dolar
- Feridun Geçgel (Dünyada 1462’nci): 2,5 milyar dolar
- Mehmet ve Sinan Tara (Dünyada 1462’nci): 2,5 milyar dolar
- Hamdi Ulukaya (Dünyada 1573’nci): 2,3 milyar dolar
- İbrahim Erdemoğlu (Dünyada 1688’inci): 2,1 milyar dolar
- Ali Metin Kazancı (Dünyada 1763’üncü): 2 milyar dolar
- Mustafa Küçük (Dünyada 1763’üncü): 2 milyar dolar
- Sezai Bacaksız (Dünyada 1850’nci): 1,9 milyar dolar
- Şefik Yılmaz Dizdar (Dünyada 1850’nci): 1,9 milyar dolar
- Nihat Özdemir (Dünyada 1850’nci): 1,9 milyar dolar
- Selçuk Bayraktar (Dünyada 1947’nci): 1,8 milyar dolar
- Ali Erdemoğlu (Dünyada 1947’nci): 1,8 milyar dolar
- Hamdi Akın ve ailesi (Dünyada 2019’uncu): 1,7 milyar dolar
- Haluk Bayraktar (Dünyada 2110’uncu): 1,6 milyar dolar
- Ahmet Çalık (Dünyada 2233’üncü): 1,5 milyar dolar
- Deniz Şahenk (Dünyada 2233’üncü): 1,5 milyar dolar
- Mehmet Aydınlar (Dünyada 2356’ncı): 1,4 milyar dolar
- Türker Kazım (Dünyada 2356’ncı): 1,4 milyar dolar
- Bülent Eczacıbaşı (Dünyada 2479’uncu): 1,3 milyar dolar
- Aydın Doğan (Dünyada 2623’üncü): 1,2 milyar dolar
- Mustafa Latif Topbaş (Dünyada 2623’üncü): 1,2 milyar dolar
- Hüsnü Özyeğin (Dünyada 2789’uncu): 1,15 milyar dolar
- Faruk Eczacıbaşı (Dünyada 2790’ıncı): 1,1 milyar dolar
- Ahmed Topbaş (Dünyada 2790’ıncı): 1,1 milyar dolar
- Murat Vargı (Dünyada 2790’ıncı): 1,1 milyar dolar
Eşitsizliğin boyutu
Milyarderlerin servetleri dünya ekonomisiyle kıyaslandığında çarpıcı bir eşitsizliği ortaya koyuyor. Örneğin 3 bin 28 milyarder, dünya nüfusunun en zengin yüzde 0.00004’lük kesimini oluşturuyor.
2024’te küresel GSYH yaklaşık 105 trilyon dolar civarındaydı. 2025’te bu rakamın 110 trilyon dolar civarına ulaştığı tahmin ediliyor. Milyarderlerin toplam serveti, küresel GSYH’nin yüzde 14,6’sına denk geliyor.
Yani dünya genelinde 3 bin 28 kişinin sahip olduğu servet, yaklaşık 8 milyar insanın bir yılda ürettiği tüm mal ve hizmetlerin yedide birine eşit.
Benzer bir şekilde her bir milyarderin ortalama serveti (5,3 milyar dolar), yaklaşık 400 bin kişinin yıllık gelirine eşit.
Dünyanın en yoksul yüzde 20’lik kesimi yani 1,6 milyar insan, günlük 2,15 doların altında gelirle yaşıyor. 3 bin 28 milyarder en yoksul yüzde 20’nin 54 katı kadar servete sahip.
En yoksul yüzde 50’lik yani dünya nüfusunun yarısı küresel servetin sadece yüzde 1’ine sahip.
Türkiye’deki eşitsizlik
Türkiye’nin 79,5 milyar dolara sahip 35 kişisinin ortalama serveti 2,27 milyar dolar. Bir milyarder, Türkiye’de ortalama 113 bin kişinin servetine eşdeğer servete sahip.
Türkiye’nin 2024’te GSYH’si kesin olmayan verilerle yaklaşık 1,1 trilyon dolardı. (43,4 trilyon TL). Kişi başına düşen GSYH’nin de cari fiyatla 15 bin dolar civarında olduğu tahmin ediliyor.
Türkiye’nin 35 milyarderinin serveti, ülkenin bir yılda ürettiği tüm mal ve hizmetlerin yüzde 7,2’sine denk geliyor.
Türkiye'de en yoksul yüzde 50’lik kesim, yani yaklaşık 42,5 milyon kişi, GSYH'nin yüzde 3’ünden azını alıyor. Bu kesimin toplam serveti, tahminen 30 milyar doların altında. 35 milyarderin serveti, bu 42,5 milyon kişinin toplam servetinin neredeyse 3 katı.
Ayrıca Türkiye gini katsayısına göre Avrupa’da gelir dağılımı eşitsizliğinde ilk sırada. Dünyadaki 130 ülke içinde ise 28. sırada.
(HA)
