Haklarınızı bilmeden hastaneye giderseniz, fazla para ödeme riskiniz var.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ile anlaşmalı özel hastanelerde muayeneye ya da tedaviye giderken aklınızdan çıkarmamanız gereken temel noktaları bu haberde bulacaksınız.
Nelerle karşılaşabileceğinize dair bir örnek hikâyeyle başlayalım:
Genel kontrol için evinin yakınındaki özel bir hastaneye giden A, hastaneye SGK anlaşmaları olup olmadığını sordu.
Hastane, kimlik numarasını sorguladıktan sonra SGK'dan yararlanabileceğini söyledi ve genel kontrol için hastayı dâhiliyeye yönlendirdi.
A, muayene ücreti olarak 30 lira nakit ödeme yaptı, bunun karşılığında fiş ya da fatura almadı.
Doktor muayeneden sonra yapılması gereken tahlilleri çıkarttı.
Hastane, tahliller için SGK'nın ödemesi dışında, hasta payı olarak 595 lira ödenmesi gerektiğini söyledi.
Hasta ödemeyi yaptı; karşılığında fiş aldı.
İki gün sonra tahliller çıktı. Her şey normaldi.
"Bir an aklıma takıldı. 595 lira ödedim; bana yapılanların bedellerini görebildiğim bir fatura/işlem dökümü bana verilmedi."
"Muhasebeye gittim. Yapılan işlerin detaylarını gösteren fatura vermelerini talep ettim. Ne olduysa bundan sonra oldu."
"Talep edilmesine gerek olmadan yasal olarak verilmesi gereken faturayı vermek istemediler. Sorular başladı: Niçin istiyorsunuz? Size fatura veremeyiz, isterseniz yapılanları bedellerini elle yazalım verelim. Bu fiş, fatura demek zaten. Uygulama böyle, fatura veremiyoruz."
"Sergilenen bu tavır, talebimde daha çok ısrarcı olmama neden oldu. Sonunda, 'Sizi müdürümüzle görüştürelim' sürecine geçildi."
Müdür de benzer şekilde devam etti: "Detaylı faturayı size veremeyiz, biz bu tip faturayı kuruma -SGK'ya- veriyoruz" dedi.
Israr ve gerilim sonrasında, hastane mali müşavirine danışmak için zaman istedi.
A, bir gün sonra tekrar aradı, fatura talebini yineledi. "Buyurun gelin. Yardımcı olacağız dediler, gittim."
A, hastaneye gittiğinde durum değişmişti.
"Hastane yetkilileri, 'Sizden fazla ödeme alınmış' dediler. Normalde 30 lira olan muayene ücreti içinde bu tahlillerin yapılması gerekiyormuş."
Sonuç olarak, 30 lira muayene ücretinin 12 lirasının SGK tarafından, 18 lirasının hasta tarafından ödenmesi gerekiyormuş.
Hastane, 595 liralık tahlilinin 551 lirasını fazladan aldığını, hastanın aslında yalnızca 44 lira ödemesinin yeterli olduğunu söyleyerek 551 lirayı hastaya geri ödeme işlemini başlattı.
Hastaneye gitmeden önce bilinmesi gereken 7 madde
Hasta Aktivistleri Derneği'nin İstanbul'da SGK ile anlaşmalı özel hastaneler üzerinde yaptığı araştırma da bu örnekteki durumun münferit olmadığını ortaya koyar nitelikte.
Araştırmada, 2011 Haziran ve Temmuz aylarında incelenen 47 hastanenin 31'inin hastalardan fazla fark ücreti aldığı tespit edildi.
Hasta Hakları Aktivistleri Genel Başkanı Orhan Demir, şimdi bize özel hastaneye gidince yapmamız gerekenlerle ilgili kısa bir rehber sunacak ve fazla para alındığından şüphelendiğimizde ne yapmamız gerektiğini anlatacak.
Demir, bir hastaneye gitmeden önce yedi noktayı iyi bilmemiz gerektiğini söylüyor:
1. Hangi şehirde, hangi özel hastanenin SGK ile nasıl bir anlaşması olduğunu bilin. (Türkiye genelindeki anlaşmalı hastanelerin listesi için tıklayın)
Çünkü SGK ile sözleşmesi bulunan özel hastaneler beş farklı sınıflandırmaya göre ayrılıyor.
A sınıfı hastaneler yüzde 70, B sınıfı hastaneler yüzde 60, C sınıfı hastaneler yüzde 50, D sınıfı hastaneler yüzde 40 ve E sınıfı hastaneler yüzde 30'a kadar fark ücreti alabiliyor.
2. Ayakta muayenelerde hastadan en fazla alınabilecek fark ücreti listesini inceleyin tıklayın
3. İhbar hatlarını ezberleyin: 170 ve 184
4. 100 lira üzerindeki tüm ödemeler için detaylı fatura almanın hak olduğunu hatırlayın.
5. Tüm hastanelerde, anlaşmalı ya da anlaşmasız, trafik kazası geçirmiş kişilere verilen sağlık hizmetinin tamamı bedava.
6. 24 saat içinde müdahale edilmezse hayati risk doğurabilecek acil kapsamındaki hallerde ücret talep edilemez.
7. Kendisinin ya da yakınlarının güvencesi yoksa- 18 yaşından küçük olanlar ücretsiz sağlık hizmeti alabilir.
Demir, yukarıda anlatılan örnekle çok sık karşılaşıldığının altını çiziyor.
Buna karşı gelmenin tek yolu, bilgilenmek ve yasaları ihlal eden hastaneleri SGK'ya, il sağlık müdürlüğüne veya Sağlık Bakanlığına şikâyet etmek. Aynı zamanda yetkililer hakkında savcılığa da başvurulabilir.
Bu şikâyetler sonuçsuz kalmıyor. Uğraşmak gerekiyor ama sonuçta işe yarıyor. Demir, kendi başına geleni anlatıyor:
"2011'de iki kez Bahçelievler'deki özel bir hastaneye gittim. Benden 33,70 lira alınması gerekirken 77 lira alındı. Hastane itirazlarıma cevap vermedi. SGK'ya başvurdum. 6 ay uğraşmam gerekti ama sonuçta SGK, hastaneye benden aldığı haksız fark sebebiyle, iki ihlal için toplam 30 bin lira ceza verdi. Bu bir örnektir."
Demir, yasaların karmaşık olduğunu ve sıradan bir hasta için içinden çıkılamaz bir karmaşa yarattığını söylüyor.
"Bu karmaşada kimse hakkını öğrenemiyor ve dolayısıyla koruyamıyor. Temel hakların basın yoluyla insanlara ulaşması çok önemli. Herkes hakkını bilmeli ve bilgisizliğin suiistimale dönüşmesi önlenmeli."
Bu durumlarda sağlık hizmeti ücretsiz
* İş kazasına uğrayan veya meslek hastalığı olan sigortalı kişiden, bu durumları nedeniyle sağlanan sağlık hizmetleri için,
* Askerî tatbikat ve manevralarda sağlanan sağlık hizmetleri için,
* Afet ve savaş hali nedeniyle sağlanan sağlık hizmetleri için,
* 24 saat içinde müdahale edilmezse hayati risk doğurabilecek acil kapsamındaki hallerde,
* Kendisinin ve yakınlarının içinde güvencesi olmayan 18 yaşından küçük kişilerden,
* Sağlık raporu ile belgelendirilmesi şartıyla; hematolojik veya onkolojik malignensiler, doğuştan metabolik hastalık, kalıtsal hastalık veya kronik psikiyatrik hastalığı bulunan kişilerin bu hastalıkları ile ilgili branştaki ayakta muayenelerinde, katılım payı alınmaz. (IC/KU)
