Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği 30. Taraflar Konferansı (COP30), bugün Brezilya’nın Belém kentinde başlıyor.
Belém’in, Amazon Ormanları’na açılan kapı olarak bilinmesi dolayısıyla “Amazon COP’u” olarak da adlandırılan zirve, 21 Kasım’da sona erecek.
Paris Anlaşması’nın 10. yılına denk gelen konferansta, ülkelerin 1.5°C hedefiyle uyumlu Ulusal Katkı Beyanları’nı (NDC) güncellemeleri, iklim finansmanı ve ormanların korunması gibi başlıklar müzakerelerin ana gündemini oluşturacak.
COP30 kapsamında Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva, dün (9 Kasım) yaptığı açıklamada küresel iklim kriziyle mücadelede “yeni bir dönemin başlaması gerektiğini” vurgulayan kapsamlı bir çağrı yayımladı.
“COP’un diplomatik vitrinlerinden çıkıp, halkların yaşadığı yıkımları görünür kılması şart”
Tüm ülkelere hitaben kaleme alınan çağrıda Lula, iklim krizine karşı ortak iyilik için yeniden kolektif bir seferberlik çağrısında bulundu.
Lula, iklim politikalarının merkezine kırılgan toplulukların, ekosistemlerin ve ekonomilerin direncini artıracak uyum politikalarının yerleştirilmesi gerektiğini belirtti. Gelişmekte olan ülkelere borç takası yoluyla ek finansman sağlanması, fosil yakıtların kademeli olarak terk edilmesi için bir takvim oluşturulması, orman koruma fonlarının genişletilmesi ve karbon piyasalarına ilişkin işbirliğinin güçlendirilmesi, çağrının öne çıkan önerileri arasında yer aldı.
İklim politikasının yalnızca çevresel değil, aynı zamanda sosyal bir adalet meselesi olduğunu vurgulayan Lula; iklim eyleminin yoksulluğun, açlığın ve çevresel ırkçılığın ortadan kaldırılmasıyla birlikte ele alınması gerektiğinin altını çizdi.
Lula’ya yönelik eleştiriler
Lula, hem önceki dönem başkanlığında hem de 2023’te yeniden seçildikten sonra, dünyanın en büyük tropikal yağmur ormanı olan Amazon’daki tahribatı tersine çevirmek için çalıştı ve göreve geldiği dönemde ormansızlaştırma oranlarında düşüş sağladı.
Ancak hükümeti, Amazon Nehri’nin ağzına yakın bölgelerde yeni petrol sahaları açma planları nedeniyle çevre örgütleri, bilim insanları ve yerli topluluklar tarafından eleştiriliyor.
Eleştirilere göre yönetim, ormansızlaştırmayı durdurma sözü verirken aynı zamanda petrol ve gaz araştırmaları, madencilik faaliyetleri ve büyük altyapı yatırımları konusunda esneklik göstererek çevre politikalarında çelişkiler yarattı.
Uzmanlar ve çevre örgütleri, bu durumun hem ekosistemler hem de yerli topluluklar için ciddi riskler doğurduğunu vurguluyor. Petrol ve gaz çıkarma projeleri, orman örtüsünün kaybını hızlandırabilir, su kaynaklarını kirletebilir ve yerli topluluklar zorla yerlerinden edilebilir.
Ayrıca altyapı projeleri ve yollar, ormansızlaştırmayı ve kaçak faaliyetleri kolaylaştırma potansiyeline sahip.
Kaynak: “Brazil touts climate credentials as Amazon deforestation falls — but draws criticism over oil bet”, CNBC. (TY)
