Bolu Kartalkaya'daki Grand Kartal Otel'de 21 Ocak’ta sabaha karşı yangın çıktı. Yangında en az 78 kişi hayatını kaybetti, 51 kişi de yaralandı. Olay anında otelde 238 misafir bulunuyordu.
Otelin ahşap kaplaması yangının hızla büyümesine neden oldu. Bazı misafirler, alevlerden kaçmak için pencerelerden atlamak zorunda kaldı. Cenazeler ilan edilen bir günlük ulusal yasla birlikte bugün toprağa verilmeye başlandı.
Yangınla ilgili olarak otel sahibi de dahil olmak üzere dokuz kişi gözaltında. Başlatılan soruşturma sürüyor. Ancak sorular da tartışmalar da bitecek gibi gözükmüyor. Peki yangınla ilgili neler biliniyor? Otelin sahibi kim, yetki kimde, yasalar sorumluluk için ne diyor?
Otel hakkında neler biliniyor, sahibi kim?
Grand Kartal Otel’i yaptıran kişi iş insanı Mazhar Murtezaoğlu. Otel 1978’de açıldı.
Murtezaoğlu’nun 2019’daki vefatından sonra kızı Emine Ergül ve damadı Halit Ergül işletmeyi devraldı. Ticaret Sicil Gazetesi'ne göre Elif Aras ve Ceyda Hacıbekiroğlu isimli iki kişi otelin sahibi olan şirketin yönetim kurulunda. Ailenin Bolu’da Gazelle Resort & SPA adıyla bir oteli daha var.
Halit Ergül aynı zamanda Batı Karadeniz Otelciler Derneği'nin başkanlığını yapıyor. Ayrıca Bolu Ticaret ve Sanayi Odası'nin Başkan Vekili ve Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı'nın (TGA) Karadeniz Bölge Temsilcisi.
Halit Ergül’ün basına ve sosyal medyaya yansıyan fotoğraflarında MHP’li isimlerle ilişkili olduğu görülüyor.
İlk müdahale neden gecikti?
Kayak merkezinin olduğu bölgede dört otel var. Otellerin yatak kapasitesi 1223. Ancak bir itfaiye birimi yok. Otele en yakın itfaiye merkezinin 28,5 km mesafede olması müdahaleyi geciktirdi.
İlk yangın ihbarı saat 03:27'de alındı ve itfaiye ekipleri 48 dakika sonunda yani saat 04:15'te müdahaleye başladı.
Yangın merdiveni ve alarm tartışması
Yangınla ilgili en büyük eleştiri yangın merdiveni olmaması ve alarm sisteminin çalışmamasına. Yangın merdiveniyle ilgili farklı demeçler var. Binanın dışında görülen bir yangın merdiveni yok ancak içeride merdiven olduğu yönünde beyanlar.
Bu konuda resmi olarak en önemli açıklama İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya ve Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’dan geldi. İkisi de otelin iki yangın merdiveninin olduğunu belirtti. Ancak otelde çalışanların ve konaklayanların ifadeleri iki bakanı yalanlıyor.
Yangından sağ kurtulan Eylem Şentürk gazetecilere yaptığı açıklamada “Eşim yangın merdivenini bulamadığı için sundurmadan aşağıya atlamak zorunda kaldı. Daha önce de bu otelde kaldım. Yangın merdiveni görmedim” dedi.
Otelde temizlik görevlisi olarak çalışan Neçirvan Öner "Düzgün bir yangın merdiveni yok, katlarda yangın tüpleri yok" dedi. Bir başka çalışan söz edilen merdivenin aynı zamanda servis amaçlı olarak da kullanıldığını anlattı.
Otelde kalan ve çalışanların yangın alarmıyla ilgili beyanı da ‘olduğu ancak çalışmadığı’ yönünde. Öte yandan 2008'den beri 'otomatik yağmurlama sistemi' zorunluluğu var. Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği de (TMMOB) sistemin zorunlu olmasına rağmen otelin denetimlerden nasıl geçtiğini sorguluyor.
Grand Kartal Otel yangınında hayatını kaybedenler kimler?
Yetki kimde?
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy ve Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan arasında bir ‘denetleme ve yetki’ tartışması çıktı.
Ersoy “Yetki itfaiyede” dese de Özcan yetkinin kendilerinde olmadığını “Bolu büyükşehir değil, burası da Bolu Belediyesi sınırları içinde değil. Yetkili Turizm Bakanlığı'dır. Bakan bu olayın bizzat sorumlusudur” diyerek anlattı.
Kartalkaya bölge olarak Bolu’nun Seben ilçesi sınırları içerisinde. Ancak Milli Parklar'a ait. Özcan’ın açıklamalarına göre otele ruhsatı 1997’de Kültür ve Turizm Bakanlığı vermiş.
Günümüzde de Turizm İşletme Belgesi olan işletmelerin ruhsatını Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından veriliyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın web sitesindeki bilgiler de Grand Kartal Otel'in Turizm İşletme Belgesi sahibi belgeli bir tesis olduğunu gösteriyor.
Denetim yapıldı mı?
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy yine dünkü açıklamasında otelin 2021 ve 2024 yıllarında denetlendiğini söyledi. Ancak denetimin içeriğine dair bilgi vermedi.
Dün gece saatlerinde de Bolu Belediyesi'ne bağlı İtfaiye Müdürlüğü’nün oteldeki kafe-restoran yapılmak istenen 70 metrekarelik alanı 19 gün önce denetlediği ortaya çıktı. Başvuru üzerine hazırlanan belgeye göre denetim 2 Ocak 2025’te yapılmış. Kafe-restoran yapılmak istenen alanın işletmecisi ise Mudurnu Enerji Sanayi ve Ticaret AŞ. olarak gözüküyor.
İtfaiye işletmeye "Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğine göre uygundur" belgesi vermiş. Raporda iş yerinde 1 adet 6 kilogramlık kuru kimyevi tozlu yangın söndürme cihazı, kaçak akım rölesi, acil aydınlatma sistemi olduğu gözüküyor.
Belgenin sızdırılmasının ardından bugün bir başka doküman yayınlandı. Buna göre İtfaiye Müdürlüğü 16 Aralık’ta otele talep üzerine bir denetim daha gerçekleştirmiş.
Kadir Özdemir isimli bir kişi (işletme müdürü) 12 Aralık’ta belediyeye başvuru yaparak “Otel işletmeciliği faaliyeti üzerine işyeri açmış bulunmaktayım. İşyerimin yangın güvenlik tedbirlerinin incelenerek yangın güvenliği uygunluk raporunun tarafıma verilmesini arz ederim” dedi.
16 Aralık’ta oteli denetleyen İtfaiye Müdürlüğü personeli tahliye çıkışlarının, ışıklı yönlendirme levhalarının, acil aydınlatmanın, elektrik tesisatı uygunluğunun, söndürme gereçleri talimatlarının, algılama sistemlerinin, yangın alarmının, paratonerin ve duman kontrolünün yetersiz olduğunu kayda geçirdi. İncelemede ayrıca, yangın kapılarının mevzuata uygun olmadığı tespit edildi.
Bunun üzerine Kadir Özdemir 24 Aralık’ta belediyeye bir dilekçe daha vererek 12 Aralık’ta yaptığı inceleme talebinin iptalini istedi.
Teşvik verildi mi?
Otel 2023’te Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'ndan yeni bir otel için yatırım teşvik belgesi aldı.
Bakanlığın yayımladığı listede teşvik alan 5 bin 122 alan şirket arasında Grand Kartal Otel’i görmek mümkün. Veren isim ise Bakan Mehmet Fatih Kacır. Yatırım 'bölgesel öncelikli yatırım’ olarak sınıflandırılmış. Ancak firmanın bölgede henüz yeni bir otel inşaatına başlamadığı görülüyor.
Ayrıca ‘Turizmi Teşvik Kanunu’ kapsamında, Turizm İşletme Belgesi olan her tesis düzenli olarak denetlenmeli. Denetimden de Kültür ve Turizm Bakanlığı sorumlu.
Fotoğraf: Önder Algedik / X
Eleştirilen yönetmelik
Faciayla ilgili tartışmalarda bir eleştiri de 2007’de yayımlanan ‘Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik’e. Gazete Duvar'dan Bahadır Özgür, yönetmeliğin eksikliklerle dolu olduğuna yönelik eleştiriler varken AKP, 2012’de Bakanlar Kurulu kararıyla yönetmelikte bir değişiklik yaptığını yazdı.
Yönetmeliğin 6. maddesinin 4. fıkrasındaki “Projeler; ilgili belediye itfaiye birimlerinin uygun görüşü alındıktan sonra, ruhsat vermeye yetkili merciler tarafından onaylanarak uygulanır” şeklindeki ifade “Projeler; ruhsat vermeye yetkili merciler tarafından onaylanarak uygulanır” olarak değiştirildi. İtfaiye birimlerinin görüşünün alındığı kısım yönetmelikten çıkartıldı. Böylelikle daha inşaata başlanmadan proje aşamasında istenilen itfaiye görüşü kaldırılmış oldu.
(HA)
