Geçtiğimiz çarşamba zırhlı araçlarla Bolivya hükümet sarayının kapısına dayanan 200 askerin “darbe girişimi"ne karşı iktidardaki devlet başkanı Luis Arce'nin yanında yer alan eski başkan Evo Morales, Pazar günü Arce'nin düşüşteki siyasi itibarını yükseltmek maksadıyla "kendisine karşı darbe" girişimini bizzat örgütlediğini iddia etti.
LA PAZ'DAKİ "FAY HATLARI"
Bolivya "darbesi" tartışılıyor: "Zuñiga'nın önü açılmış olabilir mi?"
Girişimin ele başı eski Genelkurmay Başkanı Juan Jose Zuñiga tutuklanmaya götürülürken gazetecilere Luis Arce'nin kendisinden başarısız darbe girişimini başlatmasını şahsen talep ettiğini herhangi bir dayanak göstermeksizin ileri sürmüş, Arce ise ertesi gün düzenlenen büyük mitingte bu iddiaları öfkeyle reddetmişti. Ancak, iddialar Arce muhalifleri arasında giderek daha yaygınca paylaşılmaya başladı.
Evo Morales: "Luis Arce
tüm dünyaya yalan söyledi"
Luis Arce ile iktidardaki Sosyalizme Doğru Hareket'in gelecek yılki başkan adaylığı için sert bir rekabete tutuşmuş olan eski devlet başkanı ve partinin kurucusu Evo Morales "kendine karşı darbe" iddiasını pazar günü yerel bir televizyon yayınında yüksek sesle tekrarladı.
AA'nın haberine göre Morales Devlet Başkanı Arce'nin "timsah gözyaşları dökerek halkı kandırdığını" savunarak, "Burada birkaç ayrıntı var, başlangıçta yani çarşamba gecesine kadar, hatta perşembe sabahı bile bunun bir darbe olduğunu düşündüm ama şimdi kafam karıştı, kendi kendine darbe planladı gibi görünüyor." diye konuştu.
Tutuklanan Zuñiga'nın 6 ay içinde serbest kalacağını savunan Morales, "Bu vesileyle tüm dünyaya şunu söylemek istiyorum: Lucho (Devlet Başkanı Arce) yalan söyledi. Kendi kendine darbe uydurmasıyla Bolivya halkını kandırdı." ifadesini kullandı.
Eski başkan, Arce'nin "sadece Bolivya halkına değil tüm dünyaya yalan söylediğini" ileri sürdü. Morales ayrıca X'te yayımladığı bir gönderide darbe girişimine ilişkin bağımsız bir soruşturma başlatılması doğrultusunda çağrıda bulundu.
El presidente Luis Arce engañó y mintió al pueblo boliviano y al mundo. Es lamentable que se use un tema tan sensible como la denuncia de un golpe.
— Evo Morales Ayma (@evoespueblo) June 30, 2024
Frente a esa realidad, debo pedir disculpas a la comunidad internacional por la alarma generada y agradecer por su solidaridad con…
Morales, devamla "Bu gerçekler karşısında, yaratılan alarm hali için uluslararası toplumdan özür diliyorum ve ülkemizle dayanışmanız için sizlere teşekkür ediyorum," dedi. "Bu vakayla ilgili hakikatin ortaya çıkarılması için tam ve bağımsız bir soruşturma [başlatılması] önemlidir."
Morales, darbe girişiminin başını çeken emekli General Juan José Zuñiga'nın Arce'ye yönelik suçlamasını onayladı ve Zuñiga'nın meslektaşları ve ailesine darbe planı hakkında önceden bilgi verdiğini ve gözaltında yetkililere Arce'nin kendisine "ihanet ettiğini" söylediğini ifade etti.
General Zuñiga, “Başkan bana, ‘Durum son derece berbat, çok kritik. İtibarımı yükseltecek bir şeyler hazırlanması gerek' dedi." diye konuştuğunu söyledi.
Bu senaryo, Arce’nin siyasal hasımlarınca "kendisine karşı darbe" nitelemesiyle derhal benimsendi. ”
Zuñiga, cumartesi günü kelepçelenmiş olarak hapishaneye nakledilirken gazetecilere "Bir noktada gerçek ortaya çıkacak." dedi.
Morales'in yorumları pazar gecesi ilerleyen saatlerinde komşu Arjantin'de de yankılanmaya başladı. Arjantin'deki sağcı Başkan Javier Milei hükümeti, "istihbarat raporlarına dayanarak" darbe girişimini "hileli" ilan etti ve Çarşamba günü yaşananların "pek inandırıcı olmadığını" ifade etti.
Arce hükümeti pazartesi günü suçlamalara karşılık vererek "düşmanca ve pervasız yorumları şiddetle reddettiğini" söyledi.
Bu, bölgedeki liderlerin Arce ile dayanışma için sıraya girdiği çarşamba gününden bu yana büyük bir geri dönüş oldu.
Arce hükümeti Morales'i
suçladı: "Emperyalizmin aracı"
Devlet Bakanı María Nela Prada, pazar günü devlet televizyonunda Morales'e karşılık vererek "ülkemizi yağmalamayı amaçlayan bir kukla ve emperyalizmin aracı haline gelmemesi" için uyardı. “Faşist sağın” “tarihi çarpıtmak” istediğini söyledi.
Prada, "Solcu olduğunu iddia eden Evo Morales gibi kişilerin ülkemizde darbeler ve başarısız darbe girişimleri konusunda ideolojik dalgalanmalar yaşamasını daha da çok kınadıklarını" ifade etti.
Morales-Arce rekabeti
Eski Başkan Morales, Bolivya'da, özellikle koka yetiştiricisi köylüler ve işçi sendikaları arasında hâlâ büyük bir itibara sahipken, krizlerle sarsılan ekonominin yönetiminden sorumlu olan Arce giderek artan bir hoşnutsuzlukla karşı karşıya.
Geçmişte Arce'yle aynı safta mücadele eden Morales, 2019'da Anayasaya aykırılık tartışmaları arasında üçüncü dönem başkanlık için aday olup, seçim sonuçları üzerindeki anlaşmazlıklar sürerken baş gösteren kargaşalar arasında başkanlıktan istifa ederek sürgüne gitmiş ve ısrarla, bir derbeyle karşı karşıya kaldığını ileri sürmüştü.
Morales'in çekilmesiyle bir dönem boyunca muhafazakar Jeanine Áñez geçici olarak başkan oldu. Áñez, geçici yönetimin çökmesi ve demokrasiye dönüşün sağlanması üzerine Morales'in istifası sonrasında "başkanlığı yasadışı devralma" suçlamaları dolayısıyla çarptırıldığı 10 yıl hapis cezasını çekiyor.
Morales, 2020 seçimlerinde Sosyalizme Doğru Hareket'in (MAS) başkan adayı olan Arce'yi dstekledi.
Ancak Morales'in sürgünden dönerek 2025 seçimlerinde MAS başkan adayı olmak üzere Arce'ye karşı yarışmayı planladığını açıklaması ilişkileri bozdu. Morales'in partideki müttefikleri Arce'nin Kongre'deki yasama gündeminin önünü kapattıkça kavga daha da sertleşti.
Arce, geçtiğimiz cuma günü Associated Press'e verdiği röportajda "Siyasi saldırıya uğradık." dedi. Ama "saldırmadık".
Kan davasına dönüşen çatışma birçok Bolivyalıyı kızdırıyor ve Morales'in pazar günü yaptığı yorumların çözüme katkısı olmayacağı kanaati paylaşılıyor.
Morales, Arce'yi suçladığı "Kausachun Coca" programında olayın Bolivya'nın ve ordunun imajına zarar verdiğini hissettiğini söyledi. Ayrıca Arce'yle dayanışma ifadeleri için de özür diledi.
(AEK)
