Bolivya'da Sosyalizme Doğru Hareketi (MAS) iktidarına karşı ayaklanarak bazı askeri birliklerle Başkanlık Sarayı'nı basmaya kalkan Genelkurmay Başkanı Juan Jose Zuniga'yı görevden alan Bolivya Başkanı Luis Arce yerine General Jose Wilson Sanchez'i atadı.
Arce, silahlı kuvvetlere derhal kışlalarına dönme emri verdikten sonra girişimin elebaşısı olan Juan Jose Zuniga'nın yanı sıra deniz ve hava kuvvetleri komutanlarını da görevden aldı.
Dünya darbenin karşısında
Dünyanın dört bir yanından siyasi liderler ordunun yasa dışı girişimini kınayarak seçimle işbaşına gelmiş olan hükümetin yanında yer aldı.
Meksika Devlet Başkanı Andres Manuel Lopez Obrador, "Bolivya'daki darbe girişimini en güçlü şekilde kınıyoruz" dedi.
Honduras Devlet Başkanı Xiomara Castro, askerin harekete geçmesini "darbe suçu" olarak niteledi. Avrupa Birliği dış politika şefi Josep Borrell, Birlik üyesi ülkelerin demokratik olarak seçilmiş hükümeti devirmeye yönelik her türlü girişimi kınadığını söyledi.
Latin Amerikalı liderler ve örgütler de Çarşamba günü çabalarla ilgili endişelerini dile getirirken, Brezilya, Meksika, Küba, Şili, Peru, Honduras, Paraguay ve Kolombiya gibi ülkelerden yetkililer ordunun girişimini demokrasiye yönelik bir saldırı olarak kınadılar.
Beyaz Saray sözcüsü, ABD'nin sükunet ve itidal çağrısında bulunduğunu ve Biden yönetiminin gelişmeleri izlediğini söyledi.
Amerikan Devletleri Örgütü (OAS) lideri Luis Almagro, bir tankın ulusal sarayın kapılarını yıkarak askerlerin girmesi için yol açtığı yönündeki haberlerin ardından "Ordu kendisini meşru olarak seçilmiş sivil iktidara teslim etmelidir." dedi.
Başkan Luis Arce'nin ülkenin ordusunun "üniformasını kirletenleri" kınayarak darbe girişiminin karşısına geçmesiyle Başkanlık Sarayı'na saldıran birlikler geri çekilmeye başladı.
Arce darbecilere boyun eğmedi
Arce, konuşmasında "üniformalarını gururla giyen" askerleri överken "Bolivya halkının, her zamankinden daha çok demokrasiye bağlı bir halk olduğunu ortaya koyduğu bir dönemde darbeye kalkışarak ne yazık ki, tarihi tekerrür ettiren yozlaşmış birlikleri" kınadı.
Bolivya saati ile Çarşamba günü öğle saatlerinde Bolivya televizyonunda yayınlanan dramatik görüntülerde Arce'nin saray koridorunda Zuniga'nın karşısına dikilerek "Ben sizin komutanınızım ve size askerlerinizi geri çekmenizi emrediyorum ve bu itaatsizliğe izin vermeyeceğim" dediği görüntüler yer aldı.
Zuniga'nın yerine atanan genelkurmay başkanı Jose Wilson Sanchez, "sokaklarda gördüğümüz görüntüleri kimsenin istemediğini" belirterek, sokaklara dökülen tüm birliklere kışlalarına dönme emri verdi.
Bolivya televizyonlarında yer alan görüntülerde Zuniga'nın, binaya girmeden önce gazetecilere seslenerek “Yok etmeyi bırakın, ülkemizi yoksullaştırmayı bırakın, ordumuzu aşağılamayı bırakın” dediği duyuldu.
Zuniga, yerel bir televizyon kanalına verdiği demeçte, "Silahlı kuvvetlerin üç şefi [olarak] kaygılarımızı dile getirmeye geldik. Yeni bir bakanlar kurulu kurulacak, elbette bazı şeyler değişecek, ancak ülkemiz artık böyle devam edemez" dedi. General, Başkan Arce'yi "şimdilik" başkomutan olarak tanıdığını ancak kendisinin "demokrasiyi yeniden tesis etme" gayretinde olduğunu iddia etti.
Evo Morales Zuniga için cezai kovuşturma istedi
Arce'den önce, 2019'da ABD destekli darbeyle ülkeden ayrılmak zorunda kalan MAS hareketinin kurucusu eski Başkan Evo Morales, ordunun sarayın önündeki Murillo meydanını işgalini kınadı ve Zuniga ve ona yardım eden herkes hakkında cezai kovuşturma başlatılması çağrısında bulundu.
Bolivya Devlet Başkanı Morales İstifa Etti
Morales "Silahlı kuvvetlerin demokrasiyi ihlal etmesine ve insanları korkutmasına izin vermeyeceğiz” dedi.
Arce'nin de üyesi olduğu MAS'ın kurucusu eski solcu Başkan Morales'in 2019'daki darbe sonrası görevden çeklimek zorunda kaldığı dönemi andıran TV'lerde yansıyan sahneler, yerli And ulusu arasında öfke doğurdu. .
And Bilgi Ağı'ndan Kathryn Ledebur, medyaya verdiği demeçte "Bolivya'nın 2019'da ordu desteğiyle yasadışı bir hükümet ve bir darbeyle tanıştığını hatırlamanın çok önemli olduğunu düşünüyorum" dedi.
“Böylece demokrasiye geri döndük, ancak kimi subaylara yönelik suçlamalar olmasına ve kimi siyasi şahsiyetlerin cezaevinde olmasına karşın cezasızlık sürüyor. Silahlı kuvvetlerde bir yapısal yapısal sorun var" dedi.
Telesur haber kanalı Bolivya Hükümetiyle ve taşımacılar sendikasının ulusal grevi önlemek için anlaşma imzaladıklarını haber verdi. Ardından Arce'nin bakanlar kurulu üyeleriyle birlikte Bolivya halkına demokrasiyi savunma çağrısını yineleyen bir mesaj gönderdiğini bildirdi.
Bolivya'da iki milyon işçiyi temsil eden Bolivya İşçi Merkezi (COB) de işçileri darbeye karşı kitlesel seferberlik ve genel greve çağırdı.
Halk sendikaların ve hükümetin çağrılarına yanıt vererek Başkanlık Sarayına açılan yollar üzerinde toplanıp barikatlar kurmaya ve askerlere kışlalarına dönmeleri için çağrıda bulunmaya başladı. (Fotoğraf:AA)
MAS hükümeti bildrisinde şöyle dedi:
“Bolivya halkının darbeye karşı demokrasi için örgütlenmesine ve harekete geçmesine ihtiyacımız var. Darbe girişimlerinin bir kez daha Bolivya'da can almasına izin veremeyiz. Herkesi demokrasiyi savunmaya çağırmak istiyoruz ve burada tüm kabineyle, toplumsal örgütlerimizle Casa Grande'de kararlıyız. Toplumsal kuruluşları selamlıyor ve onları bir kez daha Bolivya halkına demokrasinin yolunu göstermeye davet ediyoruz."
Darbeye karşı Plaza Murillo'da harekete geçen Bolivyalılar, "Darbeciler, darbeciler" sloganlarıyla askerleri protesto etti.
(AEK)
