BM Irak Özel Temsilcisi Jeanine Hennis-Plasschaert. (Fotoğraf: BM - Arşiv)
Haberin İngilizcesi / Kürtçesi için tıklayın
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), dün (26 Temmuz) Irak'ın talebi üzerine Zaxo saldırısı gündemiyle toplandı.
TIKLAYIN - BMGK'den Zaxo saldırısına kınama
Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimindeki (IKBY) Zaxo kentinin turistik alanlarından Perex köyüne yönelik en az dokuz sivilin hayatını kaybettiği 20 Temmuz tarihli saldırıya ilişkin toplantıda BM Irak Özel Temsilcisi Jeanine Hennis-Plasschaert saldırıyla ilgili bilgi paylaştı.
BM'nin açıklamasına göre, Hennis-Plasschaert, "Irak'ın saldırıyı Türkiye güçlerine bağladığını, fakat Ankara'nın yayınladığı bir açıklama ile sivillere yönelik her türlü saldırıya karşı olduklarını ve gerçeği ortaya çıkarmak için tüm adımları atmaya hazır olduklarını söylediğini" aktardı.
Saldırıda dokuz sivilin hayatını kaybettiğini, 33 kişinin ise yaralandığını hatırlatan Daimi Temsilci, "Irak, Türkiye'nin güçlerini tüm Irak topraklarından çekmesini talep ediyor ve soruşturma çağrısında bulunuyor" dedi.
Rûdaw'ın haberine göre, saldırıya ilişkin detayları paylaşan BM Irak Özel Temsilcisi Jeanine Hennis-Plasschaert, Türkiye'nin Bağdat Büyükelçiliği'nin saldırının "PKK terör örgütü tarafından" yapıldığını açıkladığını, fakat PKK'nin "20 Temmuz'da bölgede bulunduğunu inkar eden ve saldırıdan Türkiye'yi sorumlu tutan bir açıklama yaptığını" hatırlattı.
2018'den bu yana 22 bini aşkın ihlal
Hennis-Plasschaert'ın açıklamasına göre, 23 Temmuz'da Irak Parlamentosunda konuyla ilgili sunum yapan Dışişleri Bakanı, "2018'den bu yana Türkiye'nin Irak'ın egemenliğini 22 bin 700'den fazla defa ihlal ettiğini, bakanlığın 2018'den beri Türkiye'ye 296 protesto notası verdiğini" söyledi.
BM Özel Temsilcisi, Irak'ın taleplerini şöyle sıraladı:
"Aynı toplantıda, Parlamento Güvenlik ve Savunma Komisyonu, PKK unsurlarının Irak'tan çıkarılmasını, tüm Türk kuvvetlerinin geri çekilmesini, Türkiye sınırında federal güçlerin yeniden konuşlandırılmasını, varsa Türkiye ile güvenlik anlaşmalarının iptal edilmesini tavsiye etti ve askeri yetenekleri geliştirmek için savunma bütçesinin gözden geçirilmesini talep etti.
"Sonuç olarak; Hiç bir taraf gerginliği daha fazla tırmandırmak istemiyor. Irak, 'Türkiye'nin güçlerini tüm Irak topraklarından çekmesini' talep ediyor ve soruşturma çağrısında bulunuyor."
"Tüm saldırıların durması çok önemli"
"Sivillerin korunmasına yönelik önlemlere uyulmadığını" da aktaran Hennis-Plasschaert, sözlerine şöyle devam etti:
Tanınmış bir turizm bölgesine yapılan korkunç saldırı, sivillerin hayatına, sivilleri korumaya yönelik uluslararası insan hakları hukukuna, uluslararası kabul görmüş standartlara karşı şok edici bir saygısızlık olduğunu gösteriyor. Her bir çatışmanın tüm tarafları, her zaman sivillere zarar vermekten kaçınmak için mümkün olan tüm önlemleri almak zorunda. Bu saldırıda buna uyulmadığı açıktır.
"Dün Irak Başbakanı ile yaptığım görüşmede, bağımsız veya ortak olsun, şeffaf ve titiz bir soruşturmanın önemini bir kez daha vurguladı.
"Bununla birlikte, Türkiye'nin de tam olarak ne olduğunu belirlemek için konuyu Irak ile birlikte ele almaya hazır olduğunu anlıyorum.
"Son olarak, geçmiş yıllarda defalarca söylediğim gibi; Irak, kendi egemenliğinin ve toprak bütünlüğünün rutin ve kontrolsüz bir şekilde kontrol edilmesini, dış ve bölgesel çekişmeler için bir arena gibi kullanılmasını haklı olarak reddediyor.
"Irak topraklarına yapılan tüm saldırıların durması çok önemli. Dolayısıyla bu ihlaller sadece ulusal ve bölgesel gerilimleri pervasızca artırmakla kalmıyor, gördüğümüz gibi büyük insanlık trajedilerine de neden oluyor."
Irak'tan uluslararası soruşturma çağrısı
Irak Dışişleri Bakanı Fouad Hussein de BMGK toplantısında söz alarak Zaxo saldırısına ilişkin değerlendirmelerini paylaştı.
"Saldırının Irak'ın egemenliğine, güvenliğine ve toprak bütünlüğüne yönelik askeri bir saldırganlık ve bölgesel ve uluslararası barış ve güvenliğe yönelik bir tehdit" olduğunu söyleyen Hussein, BMGK'ye "Türkiye'ye Irak topraklarından güçlerini çekmesi için bir karar alma" çağrısında bulundu.
"Saldırganlığın şiddetli bir şekilde kınanması ve faillerin saldırıdan sorumlu tutulması gerektiğinin" de altını çizen Dışişleri Bakanı, olayı incelemek için bağımsız, uluslararası bir soruşturma gerektiğini söyledi.
Irak Dışişleri Bakanı Hussein ayrıca Irak ve Türkiye arasındaki durumun BMGK gündemine dahil edilmesi ve saldırganlığın ardından ortaya çıkan zararın Türkiye hükümetince karşılanması çağrısı yaptı.
"Yanlış anlaşılmaları önlemek için önemli"
BM'nin aktardığına göre, Türkiye'nin BM Daimi Temsilciliği Maslahatgüzarı Öncü Keçeli de dünkü toplantıda söz aldı.
Keçeli, saldırıdan sonra Türkiye'nin hem Irak hem de Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi yetkilileri ile iletişime geçtiğini söyledi: "Türkiye'nin gerçeği ortaya çıkarmak için tüm adımları atmaya hazır olduğunu ifade ettik."
"BMGK toplantısının olası yanlış anlaşılmaları önlemek için çok önemli olduğuna inandıklarını" da aktaran Maslahtgüzar, "Türkiye'nin Irak'ın egemenliğini, toprak bütünlüğünü, istikrarını ve refahını hep desteklediğini" ve "aksi iddiaların yanlış ve kötü niyetli olduğunu" söyledi:
"Şunu netleştirelim. Irak'ın egemenliği ve toprak bütünlüğü Türkiye tarafından değil, terör örgütü tarafından ihlal edildi."
Ülkelerden "saldırıyı açıklığa kavuşturma" çağrısıZaxo saldırısının görüşüldüğü BMGK toplantısında ayrıca ABD, Birleşik Arap Emirlikleri, İrlanda, Gabon, Hindistan, Norveç, Gana, Meksika, Fransa, İngiltere, Çin, Arnavutluk ve Brezilya temsilcileri de konuştu. ABD temsilcisi Linda Thomas-Greenfield, saldırıyı kınadıktan sonra "gelecekte gerçekleştirilecek saldırıları ve sivil ölümleri engellemek adına saldırıyla ilgili gerçeklere ilişkin ek bilgi ve daha fazla açıklığa kavuşmak için sabırsızlıkla beklediğini" ifade etti. Thomas-Greenfield, ayrıca "tüm tarafları Irak'ın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı duymaya ve sivilleri tehlikeye atacak, gerilimi tırmandıracak ve askeri çatışma riskini arttıracak eylemlerden kaçınmaya" çağırdı. Fransa temsilcisi Nathalie Broadhurst Estival de saldırıyı "tamamen açıklığa kavuşturmanın" önemine vurgu yaparak "federal yetkililer ve özerk Kürdistan bölgesi arasında güvenlik konusunda yapılacak işbirliğinin öneminin" altını çizdi. Rusya temsilcisi Dmitry A. Polyanskiy ise "bölgedeki gelişmeleri endişe içinde izlediklerini" söyleyerek "Irak'taki saldırının etraflıca araştırılacağına güvendiğini" belirtti. Polyanskiy, "Irak'ın yeniden inşası sürerken ülkeyi bir çatışmanın içine çekme çabaları" konusunda endişelerini dile getirdi. |
Ne olmuştu?
Habur Sınır Kapısı'na 12 kilometre mesafede yer alan Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ne bağlı Zaxo'ya 20 Temmuz'da top isabet etti.
Saldırıda aralarında çocukların da bulunduğu dokuz kişi hayatını kaybetti, 23 sivil de yaralandı.
Irak ve Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi saldırıdan Türkiye'yi sorumlu tuttu. Türkiye ise saldırının, "terör örgütü kaynaklı" olduğunu açıkladı.
Irak hükümeti, Türkiye'yi Irak'ın egemenliğini alenen ihlal etmekle suçladı. Irak Dışişleri Bakanlığı, "Alanda PKK olmadığını" belirtti.
Irak yönetimi ayrıca, "Ankara'dan resmi bir özür sunmasını ve askeri güçlerini Irak topraklarından çekmesini" istedi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ise; saldırıyla ilgili TRT habere yaptığı açıklamada, "Türk Silahlı Kuvvetleri'nden aldığımız bilgiye göre sivillere yönelik herhangi bir bir saldırımız olmamıştır" demişti.
TIKLAYIN - Zaxo'ya topçu saldırısı | En az 9 sivil öldü, 23 sivil yaralı
TIKLAYIN - Irak'ta Bir günlük yas ilan edildi, Başbakan ve Bakanlar Türkiye'yi suçladı
(SD)
