BMGK, Kıbrıs’taki Barış Gücü’nün görev süresini uzattı

* Fotoğraf: Anadolu Ajansı (AA) - Arşiv

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) oy birliği ile kabul ettiği kararla birlikte Kıbrıs'taki Birleşmiş Milletler (BM) Barış Gücü'nün (UNFICYP) görev süresinin 31 Ocak 2024'e kadar uzatılmasına karar verdi.

BMGK'de dün (30 Ocak) kabul edilen karar, Kıbrıs'taki BM Barış Gücü'nün 31 Ocak 2023'ten sonra 1 yıl süreyle daha tutulmasını öngörüyor.

Kararda, Kıbrıs'ta "anlaşma olmamasının siyasi gerilimi artırdığı ve iki toplum arasındaki yabancılaşmayı derinleştirdiği, sahada geri dönüşü olmayan değişiklik riski doğurduğu ve çözüm ihtimalini azalttığı" belirtildi.

15 üyeli Güvenlik Konseyi, ayrıca BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'ten Kıbrıs konusunda "anlamlı ve sonuç odaklı müzakereler için bir uzlaşmaya ulaşma yolunda kaydedilen ilerleme hakkında" Temmuz 2023 ve Ocak 2024 tarihlerinde iki rapor sunmasını da istedi.

BM'nin en uzun süredir devam eden barışı koruma misyonlarından biri olan UNFICYP BM Barış Gücü, 1964'ten beri Ada'da bulunuyor.

Türkiye ve Kuzey Kıbrıs'tan tepki

Bu kararın ardından Türkiye Dışişleri Bakanlığı ve Kıbrıs Cumhurbaşkanlığı, yazılı açıklamalar yaparak karara tepki gösterdi.

Dışişleri Bakanlığı, açıklamasında, BMGK'nin Kuzey Kıbrıs'ın "iki devletli çözüm yönünde ortaya koyduğu iradeyi yok saydığını" söyledi:

"BM Genel Sekreteri'nin raporlarında yer almamasına rağmen, Konsey'in sahadaki gerçeklerden kopuk bir şekilde KKTC'nin iki devletli çözüm yönünde ortaya koyduğu iradeyi yok sayarak, defalarca denenmiş ve başarısız olmuş çözüm modellerinde ısrar ettiği görülüyor.

"Bu durum sağduyu ve iyi niyetle bağdaşmamakta, Konseyin Ada'da gerçek anlamda bir çözümü teşvik etmek yerine, Kıbrıs Rum tarafının güdümünden çıkamadığını gösteriyor."

Kapalı Maraş'ın "KKTC toprağı" olduğunu ve Barış Gücü'nün görev süresi uzatılırken Kuzey Kıbrıs'ın "rızasının bir kez daha alınmadığını" kaydeden Dışişleri Bakanlığı, açıklamasında özetle şu ifadelere yer verdi:

"Kararda Maraş ile ilgili olarak yer verilen hususları reddediyor, bölgede KKTC makamlarınca yasal mülk sahiplerinin haklarına riayet edilerek ve Ada'daki iki halkın yararı gözetilerek yapılan ve yapılacak olan çalışmalara desteğimizin tam olduğunu yineliyor; Konseyi mülklerine geri dönmek isteyen Kıbrıslı Rumları engellemeye çalışan Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin samimiyetsiz tutumunu desteklemekten vazgeçmeye davet ediyoruz."

"Statüko bekçiliği"

Kuzey Kıbrıs Cumhurbaşkanlığı ise açıklamasında BMGK'nin "sahadaki durumu yine görmezden geldiğini" söyledi: 

"Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, bugün almış olduğu kararın müzakere zeminine atıf yapan paragraflarında, sahadaki durumu yine görmezden gelerek statükonun muhafazasına yönelik ifadelere yer vermiş ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, bu sorunun gerçek anlamda çözülmesiyle ilgilenmediğini bir kez daha gözler önüne sermiştir."

Açıklamada, ayrıca "Maraş'ı kapalı bir şekilde kaderine terk etmenin sadece statüko bekçiliği anlamına gelmediği, aynı zamanda bölgenin eski sakinlerinin haklarının da göz ardı etmek demek olduğu" da belirtildi.

Kıbrıs hakkında notlar

• 1960'ta kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti'nde her iki toplum da yüzde 70 Rum- yüzde 30 Türk oranında her kurumda temsil hakkına sahipti.
• Kıbrıs, 1974 yılından beri bölünmüş durumda. Ada, kuzeyi bir Kıbrıs Türk hükümeti ve üçte ikisi Kıbrıslı Rumlar tarafından yönetilen, uluslararası alanda tanınan ve Avrupa Birliği (AB) üyesi olan Kıbrıs Cumhuriyeti (Güney Kıbrıs) şeklinde bölündü.
• Türklerin Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) olarak adlandırdığı Kuzey Kıbrıs - yaklaşık 300 bin nüfusa sahip - sadece Türkiye tarafından bağımsız bir devlet olarak tanınırken, dünyanın geri kalanı onu Kıbrıs'ın bir parçası olarak görüyor. Yasaklı Kıbrıs tatil beldesi Maraş geçen yıl yeniden açıldı.

Kapalı Maraş hakkında

Türkçe adı Maraş, Yunanca adı Varoşa 1974 öncesi Akdeniz'in en ünlü tatil merkezlerinden biriydi.

13 Ağustos 1974'te Türk silahlı Kuvvetleri (TSK) tarafından ele geçirildikten sonra Rum nüfusu Güney'e kaçtı ve Maraş askerî yasak bölge ilan edildi.

24 Nisan 2004'te oylanan Annan Planı'nın birinci aşamasına göre Maraş Güney Kıbrıs'a devredilecek yerler arasındaydı.

Dönemin Kuzey Kıbrıs Başbakanı Ersin Tatar, Ekim 2020'de kapalı olan Maraş bölgesini halka açmayı kararlaştırdıklarını açıklamıştı. (SD)