Kadınlar, eğitim haklarının yasaklanmasını da protesto etmişti. Fotoğraf: AA arşiv
Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, Afganistan'da kadınların, sivil toplum örgütlerinin ardından BM ile de çalışmasının yasaklanmasını eleştirdi.
Yazılı açıklama yapan Türk, Taliban’ın kararının, Afganistan’daki kadınların ve kız çocuklarının hak ve özgürlüklerini engellemeye yönelik atılan bir dizi adımın sonuncusu olduğunu söyledi.
Atılan bu adımın, Afganistan'da 28,3 milyon insanın çaresizce insani yardıma ihtiyaç duyduğu bir zamana denk geldiğini de kaydetti.
Afganistan'da savunmasız olanları desteklemek için birlikte çalışmak gerektiğini ifade eden Türk, bu tür önlemlerin Afganistan halkını daha fazla umutsuzluğa sürükleyebileceğini belirtti.
Türk, Taliban yetkililerinin aldıkları bu kararla Afganistan halkına yönelik sistematik saldırılarının devam ettiğinin altını çizerken, “Taliban liderliği, Afganistan halkının iyiliği ve ülkenin geleceği için kadınlara yönelik bu içler acısı politikaları yeniden düşünmelidir” dedi.
“İnsancıl hukuk ihlal ediliyor”
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres de Afganistan'ın Nangarhar eyaletinde BM kadın personelinin çalışmasının engellenmesini yazılı açıklamayla kınadı.
Eğer yasak geri alınmazsa BM'nin ihtiyacı olan kişilere hayat kurtarıcı yardım sağlama kabiliyetinin ciddi şekilde etkileneceğini belirten Guterres, yasağın Afganistan'ın uluslararası insancıl hukuk uyarınca yükümlülüklerini de ihlal ettiğini kaydetti.
Guterres, kadın personelin BM operasyonları için hayati öneme sahip olduğunun altını çizerek, Taliban'a kadınların çalışma, eğitim ve hareket serbestini kısıtlayan tüm kararlarını acilen geri alma çağrısında bulundu.
“Tüm halka zarar verecek”
BM Genel Sekreter Yardımcısı Amina Mohammed, New York'taki BM binasında önceki gün gazetecilere yaptığı açıklamada, söz konusu yasağın tüm Afgan halkına zarar vereceğini dile getirdi.
Mohammed, “Hem Afgan kadınlar hem de Afgan erkekler, tüm işlerimizin çok önemli parçaları. BM, Afganlı kadın çalışanlarımızı desteklemek için her türlü tedbiri alıyor” dedi.
BM 77. Genel Kurul Başkanı Csaba Körösi de söz konusu uygulamanın açık şekilde kadınların ve kız çocuklarının haklarını ihlal ettiğini belirtti. Uygulamayı kınayan Körösi, Afganistan'ın sürdürülebilir kalkınma yolunda ülkenin tüm potansiyeline ihtiyacı olduğunu ve kullanması gerektiğini ifade etti.
BM Genel Sekreter Sözcüsü Stephane Dujarric, söz konusu durumun son dönemlerde yardım örgütlerinin çalışmalarını baltalayan genel bir eğilimin devamı olduğunu söyledi, “BM'nin hayat kurtarıcı yardımlarını sürdürmesi için kadın personel hayati öneme sahip. Söz konusu yasaklar sadece kadınların temel haklarını değil aynı zamanda ayrımcılık yapmama ilkesini de ihlal ediyor” dedi.
Ne olmuştu?
Taliban, kız çocuğu öğrencilerin eğitimlerine ara verme kararının ardından 24 Aralık 2022'de de sivil toplum kuruluşlarındaki (STK) kadın personel çalıştırmasını ikinci bir duyuruya kadar askıya aldı. Kadın personelin işlerine son vermeyen STK'lerin lisanslarının iptal edileceğini açıkladı.
Bunun üzerine Save The Children, the Norwegian Refugee Council ve CARE gibi ülkedeki bazı uluslararası yardım kuruluşları çalışmalarını durdurdu.
Taliban'ın kararına Avrupa Birliği, BM, ABD ve birçok ülkeden tepki geldi.
BM Afganistan Yardım Misyonu (UNAMA), 4 Nisan'da sosyal medya hesabından paylaştığı mesajda, Afganistan'ın Nangarhar vilayetinde BM'ye bağlı Afgan kadın personelin işe gitmesinin engellendiğini bildirerek, “Yetkililere BM'nin kadın personeli olmadan çalışamayacağını ve hayat kurtarıcı yardım sağlayamayacağını hatırlatmak isteriz” dedi. (AS)
