Birleşmiş Milletler (BM) özel raportörleri, İsrail'in yoğun saldırıları ve ablukası altındaki Gazze'de gıda ile ilgili yaşanan duruma ilişkin yazılı açıklama yaptı.
Açıklamada, İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının 100 günü aştığı hatırlatılarak, "Sivil halkın tamamının bu kadar hızlı ve tamamen aç kalması eşi benzeri olmayan bir olay. İsrail, Gazze'nin gıda sistemini yok ediyor ve gıdayı Filistinlilere karşı silah olarak kullanıyor" dendi.
Gazze'deki Sağlık Bakanlığı’nın bugünkü son açıklamasına göre, İsrail ordusunun düzenlediği saldırılarda öldürülen Filistinlilerin sayısı son 24 saatte 163 artarak 24 bin 448'e, yaralı sayısı 61 bin 504'e yükseldi.
“Şu anda Gazze'deki herkes aç”
Gazze'deki insanların, dünya genelinde kıtlık ve felaket derecede açlık çekenlerin yüzde 80'ini oluşturduğu vurgulanan açıklamada, bu durumun, İsrail'in bombardıman ve kuşatmasının devam ettiği Gazze Şeridi'nde eşi benzeri olmayan bir insani krize yol açtığı belirtildi:
"Şu anda Gazze'deki herkes aç. Nüfusun dörtte biri açlıktan ölüyor, yiyecek ve içilebilir su bulmakta zorlanıyor. Gazze için kıtlık an meselesi. Hamile kadınlar yeterli beslenme ve sağlık hizmeti alamıyor, bu da onların hayatlarını riske atıyor. Ayrıca beş yaşın altındaki tüm çocuklar (yaklaşık 335 bin civarında) kıtlık koşullarının artmaya devam etmesi nedeniyle ciddi yetersiz beslenme riskiyle karşı karşıya."
“Su, yiyecek, yakıt, ilaç ve tıbbi malzemeden mahrumlar”
Gazze'de hiçbir yerin güvende olmadığı vurgulanan açıklamada, İsrail'in, 9 Ekim'den bu yana Gazze'ye yönelik "topyekün kuşatma" uyguladığı 2,3 milyon Filistinliyi su, yiyecek, yakıt, ilaç ve tıbbi malzemeden mahrum bıraktığının altı çizildi:
"Gazze halkının yaklaşık yarısı gıda sıkıntısı çekiyor ve yüzde 80'den fazlası insani yardıma muhtaç durumda."
“Gazze'nin kuzeyi için özellikle endişeliyiz”
Gazze'de yardımların dağıtımının çoğunluğunun güney vilayetlerinde yoğunlaştığı belirtilen açıklamada, 1 Ocak'tan bu yana, gıda ve diğer hayat kurtarıcı yardım malzemelerinin teslimatlarının yalnızca yüzde 21'inin Gazze'nin kuzeyine ulaştığı bildirildi.
"Nüfusun uzun süreli gıda kıtlığıyla karşı karşıya olduğu ve temel kaynaklara erişimin son derece kısıtlı olduğu Gazze'nin kuzeyindeki koşullar konusunda özellikle endişeliyiz. Gazze'nin güneyinde çok sayıda insan yetersiz barınaklarda ya da temel olanaklardan yoksun bölgelerde yaşıyor. Bu da vahim durumu daha da tırmandırıyor."
“Acil ateşkes” çağrısı
İsrail'in, Filistinlilere ait tarım arazilerini ve denize erişimi yok ettiği ve engellediği de açıklamada yer aldı:
"İsrailliler ve Filistinliler için barış, güvenlik ve istikrara ulaşmanın açık yolu, Filistinlilerin kendi kaderini tayin hakkının gerçekleşmesinde yatıyor. Bu da ancak acil ateşkes ve İsrail işgalinin sona ermesiyle başarılabilir."
BM özel raportörleri, İnsan Hakları Konseyi'nin özel mekanizmaları olarak tanınan sürecin bir parçası. BM İnsan Hakları sistemindeki bağımsız özel mekanizmalar, Konseyin belirli bir ülkenin durumunu veya dünyanın herhangi bir yerindeki tematik sorunları ele alan bağımsız bilgi toplama ve izleme mekanizmaları olarak öne çıkıyor.
BM kuruluşları: Daha hızlı, daha güvenli yardım erişimi gerekli
BM'nin üç kuruluşu Dünya Gıda Programı (WFP), Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), Gazze'ye ilişkin ortak yazılı açıklama yaptı.
Açıklamada, BM kuruluşları, kıtlık riskinin arttığı ve daha fazla insanın ölümcül salgınlara maruz kaldığı Gazze'de insani yardım akışında acilen önemli bir adım atılması gerektiği konusunda uyarıda bulundu: "Gazze'de açlığı ve ölümcül hastalık salgınlarını önlemek için daha hızlı, daha güvenli yardım erişimi ve daha fazla tedarik yolu gereklidir."
Açıklamada, üç kurumun başkanı, Gazze'ye yeterli miktarda malzeme sağlanmasının yeni erişim yollarının açılmasına, her gün daha çok kamyonun girişine izin verilmesine, insani yardım çalışanlarına daha az kısıtlama uygulanmasına ve insanların yardımlara erişiminin garanti edilmesine bağlı olduğuna dikkat çekti.
"Gıda üretme ya da ithal etme imkanı olmayan Gazze halkı, hayatta kalmak için yardıma muhtaç" uyarısında bulunulan açıklamada, Gazze'nin şu ana kadar sınırlı miktarda insani yardım alabildiği ancak insani yardımın tek başına Gazze halkının temel ihtiyaçlarını karşılamaya yetmediği belirtildi. Açıklamada, "Gıda, temiz su ve tıbbi yardım sıkıntısı özellikle kuzeydeki alanlarda ciddi boyutlarda" dendi.
“Kaybedilen her saat, sayısız hayatı riske atıyor”
İsrail'in bombalamalarının insani yardım faaliyetlerini sekteye uğrattığına işaret edilen açıklama şöyle:
"Güneydeki iki sınır kapısı dışında hepsinin kapatılması ve Gazze'ye gelen kamyonlara yönelik detaylı inceleme süreci faaliyetleri sınırlıyor. İçeri girildikten sonra da bombalamalar ve değişen cepheler nedeniyle hizmet noktası kurma çabaları sekteye uğruyor. Bu durum, Gazzeliler ve BM görevlilerinin hayatını tehlikeye atıyor.
"BM ajanslarının başkanları, Gazze'ye yardım ve Gazze içindeki insani yardım teslimatlarına yönelik engellerin kaldırılması ve ticari trafiğin yeniden başlamasının acil bir ihtiyaç olduğunu vurgulamaktadır. Onlar, bu büyük çaplı, çok kuruluşlu hayati önem taşıyan insani operasyonu gerçekleştirebilmek için insani bir ateşkes çağrısını yinelemektedirler."
Açıklamada görüşlerine yer verilen WFP İcra Direktörü Cindy McCain de "Gazze'deki insanlar, yiyecekle dolu kamyonlardan sadece birkaç mil uzakta açlıktan ölme riskiyle karşı karşıya. Kaybedilen her saat, sayısız hayatı riske atıyor" uyarısında bulundu.
2,2 milyonluk nüfus akut açlıkla karşı karşıya
Açıklamada, yayımlanan son Entegre Gıda Güvenliği Aşama Sınıflandırması (IPC) raporunun da Gazze'deki 2,2 milyon nüfusun tamamının akut açlıkla karşı karşıya olduğunu ortaya koyduğu hatırlatıldı.
Ayrıca WFP’nin 7 Ekim'den bu yana Gazze'deki insanlara yardım sağladığına işaret edilen açıklamada, aralık ayında 900 bin kişiye ulaşıldığı kaydedildi.
“5 yaşın altındaki 335 bin çocuk korumasız durumda”
Açıklamada, Gazze’deki çatışmanın, temel su, sağlık altyapısı ve hizmetlerine zarar verdiği belirtildi: "Gazze’de 5 yaşın altındaki 335 bin çocuğun özellikle korumasız durumda olduğu bir ortamda UNICEF, çocuklarda yaygın olarak görülen yetersiz beslenmenin gelecek birkaç hafta içinde, kriz öncesi koşullara göre neredeyse yüzde 30 oranında artabileceğini ve 10 bin çocuğu etkileyebileceğini öngörmektedir."
UNICEF İcra Direktörü Catherine Russell "Yetersiz beslenme ve hastalık nedeniyle ölüm riski yüksek olan çocukların acilen tıbbi tedaviye, temiz suya ve sağlık hizmetlerine ihtiyacı var ancak mevcut koşullar ihtiyaç sahibi çocuklara ve ailelere güvenli şekilde ulaşmamıza izin vermiyor" yorumunu yaptı.
UNICEF, Kasım 2023'ten bu yana Gazze'nin güneyindeki çocukların günde sadece 1,5 ila 2 litre suya erişebildiğini bildirirken bu miktarın, hayatta kalmak için önerilen gereksinimlerin çok altında olduğu konusunda uyardı.
Açıklamada, UNICEF'in 1,3 milyondan fazla kişiye güvenli içme suyu tedarik ettiği ancak bu koşulların üstesinden gelmek için daha fazlasına ihtiyaç duyulduğu vurgulandı.
Hastanelere malzeme ulaştırmak
İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının başından bu yana DSÖ'nün Gazze'deki sağlık sistemini, tıbbi ekipman ve malzeme, ilaç ve yakıt dağıtımıyla desteklediği belirtilen açıklamada, Gazze'nin kuzey ve güneyindeki hastanelere malzeme ulaştırmak için çok sayıda yüksek riskli görev icra edildiği bildirildi.
Açıklamada, DSÖ'nün Şifa Hastanesi'nde iki mutfak kurulmasına yardımcı olduğu ve 1250 kadar çocuğun tedavisini desteklemek için tıbbi malzeme sağladığı kaydedildi.
DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus da "Gazze'de insanlar yiyecek, su, ilaç ve yeterli sağlık hizmetlerinden yoksundur. Kıtlık, zaten korkunç olan durumu felaket hale getirecek çünkü hasta insanların açlığa yenik düşme olasılığı daha yüksek olacak ve açlıktan ölmek üzere olan insanlar da hastalıklara karşı daha savunmasız hale gelecek. Daha fazla ölüm ve acıyı önlemek, yardım sağlamak için engelsiz, güvenli erişime ve insani ateşkese ihtiyacımız var" dedi.
2023 Filistin-İsrail Savaşı
(AS)
