BM Planı Olumlu, Toprak Meselesi Tartışmalı

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Kofi Annan'ın dün Türk ve Rum kesimine sunduğu çözüm planı Türk tarafında farklı biçimlerde yorumlanıyor. Taraflar arasında yönetimdeki eşitliği olumlu karşılayan Kuzey Kıbrıs'lı Türklere göre, sıkıntı yaratabilecek tek konu Rum kesimine verilmesi öngörülen yaklaşık yüzde 5 oranındaki toprak.

İktidardaki Ulusal Birlik Partisi (UBP) Genel Sekreteri ve Güzelyurt milletvekili Süha Türköz, BM'nin sunduğu "iki kurucu devletin oluşturacağı ortaklık devleti" fikrinin hükümetin benimseyebileceği bir fikir olduğunu söyledi.

Türköz, "BM'nin sunduğu planın genel hatlarıyla olumlu olduğunu fakat özellikle toprakların iadesi konusuna katılmadıklarını" belirtti, "Biz mevcut KKTC sınırlarının aynen devamının ve vatandaşlarımızın bulundukları yerlerden göç ettirilmemesini savunuyoruz" dedi.

"Toprak verilmesine karşıyız"

"Küçük ölçekli sınır düzeltmeleri dışında, Güzelyurt kentinin verilmesi fikrine karşı çıkacaklarını" söyleyen Türköz'e göre "bu bölgede mal mülk sahibi olmuş insanların tekrar göç ettirilmesi sıkıntı yaratacak."

Türköz, sorunun çözümü olarak "Türk tarafının tazminat ödemesini " gösterdi, iddia edildiği gibi fazladan bir toprak yok elimizde. Kullandığımız toprak yüzde otuz civarında ve bu miktar da KKTC toplumunun hayatını idame etmesi için gerekli bir toprak parçası" dedi.

"İki halk ayrı olmalı"

Türköz, "Rum göçmenlerin eski yerlerine dönmeleri" fikrine de karşı çıkarak iki bölgenin ayrı unsurlardan oluşması, iki toplumun da birbirine karışmadan hayatını sürdürmesi gerektiğini savundu.

"BM planının önce Rum basınına sızdırıldığı" iddiasının doğru olabileceğini savunan Türköz, kendilerinin de ilk bilgileri Rum basınından aldıklarını söyledi.

"Toprak, sorun değil"

Bizim Ülke Platformu sözcülerinden ve Kıbrıs Türk Öğretmenler Sendikası(KTÖS) Genel Sekreteri Adnan Eraslan ise, Türköz'ün iddia ettiğinin aksine "bölgede Rum kesimine bırakılması öngörülen toprağın herhangi bir sıkıntı çıkarmayacağı" görüşünde.

Eraslan, Rum kesimine verilmesi öngörülen topraklarda "zaten geniş yerleşimler olmadığı için toplumda sıkıntı yaratmayacak" diyerek gerekçesini şöyle anlattı:

"Sınır toprağının verilmesi sıkıntı yaratmaz çünkü insanlar bu bölgede oturmuyor. Bu sınır topraklardaki köylerin çoğu boş, kullanılamaz, atıl durumda. Yerleşim yeri olmaktan çıkmış durumda. Askerlerin tuttuğu yerlerden çekilmesiyle de buralar zaten işlevsiz kalacak."

"Sağcılar toprak meselesini kışkırtıyor"

Eraslan, bölgede sivil inisiyatif ve aydınların tasarıyı "olumlu bulduğunu" söyleyerek "Bazı sağcı kesimlerin çözümsüzlük yaratmak için önemsiz olan toprak meselesini öne çıkarmaya çalıştıklarını" belirtti.

İki tarafın da kabul edebileceği nitelikte

Gazeteci-Yazar Arif Hasan Tahsin'e göre BM'nin tasarısı "çok olumlu, iki tarafın da kabul edebileceği nitelikte," çıkabilecek tek sorun "Türk tarafının anlaşmama yönünde politika yürütmesi" olabilir.

"BM tasarısının öngördüğü idari eşitliğin dünyada çok az halkın edinebildiği bir hak olduğunu" söyleyen Tahsin, çözümün Türk kesiminin çözüm isteyip istememesinde olduğunu belirtti.

BM'nin önerileri

BM'nin sunduğu planın basına yansıyan birkaç unsuru şöyle:

* İki kurucu devlet yeni bir ortaklık kuracak, bu iki devletin siyasal eşitliği temel alınacak. Dönüşümlü başkanlık ve başbakanlık olacak. Parlamenter sisteme geçilecek.

* Oluşturulacak yeni yapıda Başkan Rum olursa Başbakan Türk, Başkan Türk olursa başbakan Rum olacak.

* Kabinede 3 Türk bakan, 6 Rum bakan olacak.

* Türk tarafının elindeki yüzde 35.5 oranındaki toprak yüzde 30'dan az olacak. (HA/NK)