Birleşmiş Milletler (BM), bu yılki İnsan Hakları Günü'nün temasını ayrımcılığa karşı mücadele eden hak savunucuları olarak belirledi. Baskı ve zorluklarla karşı karşıya kalan, buna karşın değişim yaratmayı başaran hak savunucularının isimleri çoğu zaman karanlıkta kalıyor.
BM hak savunucularının savunulması için standartları belirleyen bir deklarasyonu 1998'de kabul etti. Nisan 2010'da BM İnsan Hakları Konseyi hak savunucularının karşılaştığı tehdit ve saldırılardan endişe duyduğunu söyleyerek devletleri aktivistlerin korunmasından sorumlu turan bir karar aldı. Karara göre hak savunucularına yönelik saldırılarda devletlerin kapsamlı soruşturma yapmak ve saldırganları cezalandırma yükümlülüğü açık.
Bu yılki temayla uyumlu biçimde BM dünyanın farklı yerlerindeki hak savunucularınının kısa portrelerini yayınladı. Kısa bir seçki aktarıyoruz:
Otgonbaatar Tsedendemberel, Mongolya: Ülkede LGBT hakları alanında çalışan ilk kurumda program yöneticisi. Merkez, 2010'da çalışanlarının yaşamını riske atmak pahasına BM İnsan Hakları Konseyi'ne konu üzerine bir rapor sundu. Cenevre'ye giden Tsedendemberel LGBT topluluğunun sesinin BM'de duyulmasını sağladı.
Dora Alonso, Guatemala: Ülkedeki kalabalık yerli Maya topluluğunun üyesi olan Alonso, yerlilere kadınlara ve kız çocuklara yönelik ayrımclıkla mücadele ediyor. Çocuk Parlamentosu'nun üyesi olan Alonso, eğitim, sağlık, cinsiyet eşitliği için ve sömürüye karşı çalışıyor.
Roberto Garretón, Şili: Diktatörlük döneminde insan hakları üzerine yayın yaptığı için tutuklanan Garreton o dönem hak mücadelesinin sembollerinden olan Vicaría de la Solidaridad'ın üyesiydi. Halen BM'de keyfi tutuklama ve zorla kaybedilmeler üzerine çalışıyor.
Gay McDougall, ABD: BM'nin azınlıklar üzerine ilk bağımsız uzmanı olan McDougall hayatı medeni haklar mücadelesiyle geçmiş bir aktivist ve avukat. Üniversitesindeki ilk siyah kadın öğrenci olan McDougall Global Rights örgütünün de yöneticiliğini yaptı.
Sri Kumar Vishwanathan, Hindistan/Çek Cumhuriyeti: 14 yıldır Roman hakları ve Roman toplulukların diğer toplumsal kesimlerle ilişki kurması için çalışan Vishwanathan'ın çabaları Çek Cumhuriyeti'nde Roman ve Roman olmayan ailelerin birlikte yaşadığı bir köyün kurulmasını sağladı.
Me Maphallang Ponoane, Lesoto: HIV/AIDS'le yaşayanların maruz kaldığı ayrımcılığı ilk eden deneyimleyen Ponoane durumunu ailesine ve çevresine açıklamaya karar verdi. Ardından yaşadığı bölgedeki bir destek grubuna katıldı ve şimdi bu grup ayrımcılıkla mücadele ve destek konusunda çalışmalar yürütüyor. (EÜ/EÖ)
