* Fotoğraf: Anadolu Ajansı (AA)
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, 26 Nisan'da Rusya'nın başkenti Moskova'da Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile görüştükten sonra bugün Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile görüşmek üzere başkent Kiev'e gitti.
Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba, Guterres'in Moskova ziyareti öncesinde BM'ye çağrı yaparak Rusya'nın Azovstal demir çelik fabrikası haricinde kontrol altına aldığını duyurduğu Mariupol'deki sivillerin tahliyesi için Rusya'ya baskı yapmasını istemişti.
Guterres, günün ilerleyen saatlerinde Ukrayna ordusunun yeniden kontrolü sağladığı Borodyanka, Bucha ve İrpin kentlerini ziyaret etti.
Guterres, Borodyanka'da savaş nedeniyle harabeye dönen mahallelerde incelemelerde bulunduktan sonra yaptığı açıklamada, "Ailemi o harap ve kararmış evlerden birinde hayal ediyorum. Torunlarımın panik içinde koştuğunu görüyorum. Aileden biri öldü. 21. yüzyılda savaş saçmalıktır, savaş vahşettir. 21. yüzyılda savaş kabul edilemez" ifadelerini kullandı.
BM Genel Sekreteri, Rusya'nın bölgeden çekilmesinin ardından sivil ölümleri ve bulunan toplu mezarlar ile gündeme gelen Bucha kentini ziyareti sırasında ise Uluslararası Ceza Mahkemesi savcılarının burada olmasından ve yaşananların araştırılmasından memnuniyet duyduğunu belirtti, Rusya'ya mahkeme ile iş birliği yapma çağrısında bulundu.
Guterres, "Unutmayalım ki suçların en kötüsü savaşın kendisidir" dedi.
War is evil. pic.twitter.com/LUKYqLTnyB
— António Guterres (@antonioguterres) April 28, 2022
"Savaş, kötülüktür."
Borodyanka ve Bucha'nın ardrından İrpin'e geçen Guterres, "Siviller her zaman en yüksek bedeli ödüyor. Bu binalarda masum siviller yaşıyordu. Hiç katkıda bulunmadıkları bir savaş için en yüksek bedeli ödediler. Nerede bir savaş varsa en yüksek bedeli siviller ödüyor" diye konuştu.
AB'den Rusya'ya "şantaj" suçlaması
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in Ukrayna ziyareti, Rusya'nın Ukrayna'nın doğusuna saldırılarını arttırdığı ve Gazprom'un ruble ile ödeme yapmayı reddettikleri gerekçesiyle Polonya ve Bulgaristan'a doğalgaz tedarikini durdurduğu bir dönemde gerçekleşiyor.
Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de Rusya merkezli enerji şirketi Gazprom'un AB üyesi ülkelere doğalgaz sevkiyatını durdurması ile ilgili dün Brüksel'de bir basın toplantısı düzenledi.
Rusya'nın hamlesini "provokasyon" olarak nitelendiren von der Leyen, "Kremlin'in şantaj yapmak için fosil yakıtları kullanması şaşırtıcı değil" dedi.
"Derhal, birlikte ve koordine yanıt vereceğiz" diyen von der Leyen, kararın Avrupalı tüketicileri en düşük seviyede etkilemesini sağlayacaklarını söyledi.
Von der Leyen, bir gazetecinin Rusya'nın 23 Mart'ta duyurduğu ruble ile ödeme yapılması talebine ilişkin sorusuna, "Ruble konusunda yönlendirmemiz açık. Sözleşmede bu öngörülmemişse ruble olarak ödeme yapmak yaptırımlarımızın ihlalidir" yanıtını verdi.
AB Komisyonu Başkanı ayrıca Rusya ile yapılan sözleşmelerin yüzde 97'sinin Euro ve ABD Doları cinsinden ödeme yapılmasını açık bir biçimde şart koştuğunu ifade ederek "Rus tarafının ruble olarak ödeme talebi sözleşmelere aykırı ve tek taraflı bir karar" dedi.
Kanada'dan "soykırım" nitelemesi
Kanada Parlamentosu da Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırılarını "soykırım" olarak nitelendiren bir kararı kabul etti.
Kanadalı vekil Heather McPherson'ın önerisiyle oylanan kararda, Devlet Başkanı Putin ve Rusya Parlamentosu üyeleri tarafından yönlendirildiği kaydedilen Rusya Silahlı Kuvvetlerinin "insanlığa karşı işlediği sistematik ve kitlesel savaş suçlarına dair açık ve yeterli kanıt olduğu" ifade edildi.
Parlamentonun oy birliği ile kabul ettiği karardaki savaş suçları için, kitlesel vahşet, Ukraynalı sivillerin kasten öldürülmesi, cesetlerin kutsallığına saygısızlık, Ukraynalı çocukların zorla nakledilmesi, işkence, fiziksel zarar, zihinsel zarar ve tecavüz gibi ifadelere yer verildi.
"Rusya tebligatlara yanıt vermiyor"
Rusya'nın Ukrayna'yı işgali ile başlayan savaşta Rusya'nın işlediği iddia edilen savaş suçlarına yönelik soruşturma başlatan Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICC) Başsavcısı Karim Khan, Rusya'nın savaş suçu işlediği iddialarına yönelik tebligatlara yanıt vermediğini söyledi.
BM Güvenlik Konseyi'nin Fransa ve Arnavutluk'un talebi üzerine Ukrayna'da işlenen suçları ele almak üzere "arria formula" olarak bilinen gayriresmi oturumunda konuşan Khan, 43 ülkenin Ukrayna'daki savaş suçu iddialarını Uluslararası Ceza Mahkemesine sevk ettiğini belirtti.
Başsavcı Khan, "Rusya'ya 3 tebligat gönderdim ancak yanıt alamadım. Denemeye devam edeceğim... Bizim gerçeğe ulaşmak dışında herhangi bir ajandamız ve siyasi gündemimiz yok" dedi.
TIKLAYIN - Putin'in savaş suçlarından yargılanması mümkün mü?
Lavrov: Kendi kaderlerini belirleyecekler
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Eritre Dışişleri Bakanı Osman Mohamed Saleh ile Moskova'da yaptığı görüşme sonrasında ortak basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Lavrov, Ukrayna'nın güneyinde Rusya ordusunun kontrolüne giren bölgelerin Rusya'ya katılıp katılmayacağıyla ilgili olarak, "Ukrayna halkı kendi kaderini kendisi belirleyecek" ifadelerini kullandı.
Pentagon'dan "askeri yardım" açıklaması
Öte yandan, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Savunma Bakanlığı (Pentagon) Sözcüsü John Kirby, Ukrayna'ya sağlayacakları 90 obüs sisteminin yarısından fazlasının bu ülkeye ulaştığını, bu sistemlerle ilgili ilk grup Ukrayna askerlerinin eğitimlerinin tamamlandığını açıkladı.
Kirby, Ukrayna ordusuna gönderilen obüs sistemlerinin yanı sıra 190 bin 155 milimetrelik top mermisinin de ülkeye ulaştığını kaydetti.
TIKLAYIN - ABD'den Ukrayna'ya 1,3 milyar dolarlık ek yardım
Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov'un nükleer silahla kullanımına ilişkin açıklamalarına yönelik bir soruya karşılık Kirby, nükleer bir karşılaşma olasılığını ortaya atma söyleminin "sorumsuzca olduğunu" dile getirdi.
Kirby, "Modern bir nükleer güçten duymayı beklediğimiz şey bu değil. Nükleer bir gücün bu tür bir anlatıyı gündeme getirmesi beklenmemelidir. Kimse bu savaşın şu anki halinden daha fazla tırmanmasını istemiyor. Kesinlikle hiç kimse bu savaşı nükleer alana tırmandırmamalıdır" dedi.
Rusya'nın düşük tesirli nükleer silah kullanma olasılığına ilişkin kaygıları olup olmadığına ilişkin bir soruya ise Kirby, sahayı yakından izledikleri, nükleer konuşlanmalarını değiştirmelerine neden olabilecek bir durum gözlemlemedikleri yanıtını verdi. (SD)
