Fotoğraf: Canva
Avukat Hakları Grubu Çocuk Hakları Merkezi, BM Çocuk Hakları Komitesinin, 16 çocuğun iklim krizine karşı yeterince önlem alınmamasının ÇHS ihlaline sebebiyet verdiğine dair başvurusuna dair kararı Türkçeleştirdi.
Avukat Zeynep Cemre Demirtaş tarafından yapılan çeviride Komitenin karar ile birlikte çocuklara gönderdiği davanın sadeleştirilmiş açıklaması olan açık mektup da yer alıyor.
TIKLAYIN - BM iklim aktivisti çocukların şikayetini karara bağladı
Başvuru Arjantin, Brezilya, Fransa, Almanya ve Türkiye'nin yaşam, sağlık, kültür haklarını ve iklim değişikliğine ilişkin verilen kararlarI çocukların üstün yararlarının hem şu anda hem de gelecekte olumsuz şekilde etkilediğine ilişkin.
Davanın başarılı ve başarısız yönleri
Komiteye göre davanın başarısız bulunan yönleri:
- Başvuruların, taraf devletin yargı yetkisi kapsamında olup olmadığı,
- Başvurucuların taraf devlet, mahkemeleri de dahil iç hukuk yollarını tüketip tüketmediği değerlendirmesi şeklinde.
Komiteye göre davanın başarılı bulunan yönleri:
- Başvurucuların cesareti ve kararlılığı, bu konunun çocuk haklarına adanmış tek uluslararası başvuru prosedürünün dikkatine sunulması,
- Komite, karar almada öncelikli olarak göz önünde tutulması gereken çocukların üstü yararın, yaşam sağlık ve kültür haklarının iklim değişikliğinden etkilendiğini kabul etmiş olması,
- Komite, taraf devlet A'da meydana gelen emisyonların zararlı etkilerinin taraf devlet B,C,D'de bulunan çocuklar tarafından tecrübe edilmesi durumunda bu gibi davalarla ilgilenebileceğine karar verilmesi,
- Bu kararın ayrıca taraf devletlerin kendi adalet sistemlerine ilişkin bir mesaj oluşu şeklinde.
BM Çocuk Hakları Komitesinin başvurucu çocuklara mektubu şöyle:
"Davanız Komitenin farkındalığını artırdı"Başvuruculara açık mektup, Sevgili Chiara, Catarina, Iris, Raina, Ridhima, David, Ranton, Litokne, Deborah, Carlos, Ayakha, Greta, Ellen-Anne, Raslen, Carl ve Alexandra, Bu tarihi davayı Çocuk Hakları Komitesi'ne taşımak için yaptığınız faaaliyetlerin önemini kabul etme amacıyla size yazıyoruz. Her ne kadar kendi adınıza hareket etmiş olsanız da dünyadaki birçok çocuğun sizlerle aynı etkileri ve endişeleri tecrübe ettiğinin farkındayız. Komite'nin davanızı tartışmak için çokça zaman harcadığını ve başvurunuzun önemini ve aciliyetini tamamen anlamış olmamıza rağmen, Başvuru Prosedürüne İlişkin İhtiyari Protokol (OPIC) kapsamında bize verilen yasal yetkiler dahilinde çalışmak zorunda kaldığımız gerçeğiyle mücadele ettiğimizi bilmenizi isteriz. Davanın aşağıda yazdığımız sadeleştirilmiş açıklamasından da göreceğiniz gibi, bazı yönlerden başarılı, bazı yönlerden ise başarısız oldunuz. Bu kararın olumlu yanları ile güçleneceğinizi ve kendi ülkelerinizde ve bölgelerinizde faaliyetlerinize devam ederek iklim değişikliğinde adalet konusunda uluslararası arenada da savaşmaya devam edeceğinizi umuyoruz. Bizim yazmış olduğumuz davanın sadeleştirilmiş açıklamasını kullanmanız ve mesajınızı diğer çocuklarla ve gençlerle paylaşmanız konusunda sizi desteklemekteyiz. Ayrıca, davanız Komite'nin bu gibi durumlar hakkında farkındalığını arttırdı ve konunun aciliyetine ilişkin ortak duygumuzu vurguladı ve bu nedenle sonraki genel görüşümüzü iklim değişikliğine özel odaklanılmış şekilde çocuk hakları ve çevreye ilişkin olarak yazmaya karar verdiğimizi halihazırda ilan ettik. Dünyanın her yerindeki çocuk ve genç insanlara görüş alışverişinde bulunmayı planlıyoruz ve sonraki genel yorumun taslağının oluşturulması sürecinde görüşlerinizi paylaşmanız için sizi, bu önemli davanın başvurucuları olarak, davet ediyoruz. Saygılarımızla, | |
Avukat Hakları Grubu Çocuk Hakları Merkezi Üyesi Av. Zeynep Cemre DEMİRTAŞ'ın çevirisiyle yayınlanan davanını sadaleştirilmiş halinin özetinde ise şu ifadeler yer alıyor:
(...)
"Bu çocuklar farklı ülkelerden ve dünyanın farklı bölgelerindendir. Başvurucular; küresel ısınmanın sıcaklık artışına neden olması ve bu durumun hastalıklarda, orman yangınlarında, kıtlıkta ve fırtınalarda payı olması gibi iklim değişikliğinin hayatlarını nasıl etkilediğine ilişkin örnekler vermektedirler. Başvurucular, batan küçük ada devletleri üzerindeki etkileri, kültürel avcılık ve balıkçılık uygulamaları üzerindeki etkileri ve iklim değişikliğinin dünyadaki çocukların ruh sağlığı üzerindeki etkilerini anlatmaktadırlar.
(...)
"Bu dava çok önemli çünkü bu dava dünyanın bugün yüzleştiği büyük bir problem olan ve çocukların da hissetmekte olduğu iklim değişikliğine ilişkindir. Ayrıca; bu dava, Çocuk Hakları Komitesi'nin sözlü duruşma olarak adlandırılan özel toplantılar yaptığı, başvurucuların avukatlarının ve taraf devlet temsilcilerinin görüştüğü ve Komite'nin sorularını yanıtladıkları ilk davadır. Komite, ayrıca iklim değişikliğinin etkilerini ve davayı Komite'ye taşıma sebeplerini açıklayan başvurucular ile ayrı bir online duruşma da yaptı.
(...)
"Çocuk Hakları Komitesi ilk karar olarak şikayetin taraf devletin yargı yetkisi kapsamında olup olmadığına karar vermesi gerekiyordu. Dünyanın farklı bölümlerindeki çocukları etkileyen iklim değişikliği davaları karmaşık davalardır çünkü genellikle bir taraf devlet, kendi coğrafi sınırları içerisindeki çocuk hakları ihlalinden sorumludur. Fakat; bu davada çocuklar, her bir devletin karbon emisyonunun dünyanın farklı bölgelerinde yaşayan çocukların yaşama, sağlık ve kültürlerinin etkilediğine ilişkin başvuruda bulundu. Bu nedenle; başvurucular, etkilerin coğrafi sınırların ötesine geçtiği yerler de dahil olmak üzere, taraf devletin yaptığı (veya almadığı) eylemlerin zararlı etkilerinden devletlerin sorumlu tutulup tutulamayacağına, çevre üzerindeki etkiler söz konusu olduğunda farklı şekilde bakılmalıdır.
"Çocuk Hakları Komitesi, bu noktada başvuruculara katılmaktadır. Komite, taraf devletlerdeki karbon emisyonunun iklim değişikliğini kötüleştirmekte payı olduğunu ve bunun taraf devletlerin sınırları dışında yaşayan çocukların da haklarını olumsuz yönde etkilediğini kabul etmektedir."
(...)
(AÖ)
