Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Romanların sorunlarının çözümü için düzenlediği çalıştayda istihdam, eğitim, barınma, kültür, toplumsal önyargı, kentsel dönüşüm, erken evlilik, siyasette temsiliyet sorunlarına dikkat çekti.
55 Roman derneği, konusunda uzman ve akademisyenlerin katıldığı 25 Nisan'da yapılan 3. Roman Çalıştayı'nın ardından pazar günü de Bakırköy'de CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu'nun da katıldığı bir Roman buluşması gerçekleştirildi.
Çalıştayın düzenleyecilerinden CHP İstanbul milletvekili Süleyman Çelebi, bu ülkede Romanların eğitimden, sağlık ve istihdama kadar en dışlanan, mağdur edilen, çilekeş kesim olduğunu hatırlattı.
"Kent dışına itiliyorlar"
Meclis araştırması açılsın CHP İstanbul milletvekili Sezgin Tanrıkulu, Romanların sorunlarının araştırılması ve çözüm önerilerinin sunulması amacıyla meclis araştırması açılmasını istedi. Önergede, Romanların hissettikleri “Yalnızlık ve Öteki” duygularının yerini güven alabilmesi için kalıcı çözüm yolları bulunması gerektiği ifade edildi. |
Türkiye'de sayıları 2,5 milyona varan Romanların yaşadıkları şehir merkezlerinden belediye ve iktidar eliyle şehir dışındaki konutlara gönderilmek istendiğine dikkat çeken Çelebi, zaten kalabalık bir nüfusla yaşayan Romanların kendi yaşam kültürlerine uymayan bu tarz konutlara yerleştirilmelerinin kabul edilemez olduğunu söyledi.
Çalıştayda tespit edilen sorunlar ve çözümlerle ilgili kalıcı ve sürdürülebilir bir çalışma gurubunun oluşturulması karara bağlandı. Çalıştayda dikkat çekilen sorunlar ve çözüm önerileri şöyle:
Mesleki eğitim lazım
İstihdam sorunları; Romanların geleneksel kültürlerine özgü sanatını ve zanaatını geliştirerek yaşantısını idame ettirmesi ve bu anlamda da yerel yönetimlerin Roman bölgelerinde yaşam alanlarına katkı sunması sağlanmalı. Bunun yanında mesleki eğitim ve yeteneklerini geliştirici fırsatlar sunulmalı.
Çocuklara eğitimde fırsat eşitliği
Eğitim; Roman mahallelerinde çocukların eğitimde fırsat eşitliği sağlanmalı ve çocuk yaşta kayıt dışı çalışmalarının önüne geçilerek eğitimleri en iyi şekilde bitirmeleri sağlanmalı.. (Roman çocuklarının önemli bir bölümü küçük yaşta çalışmak zorunda kaldıklarından dolayı, genellikle zorunlu eğitim sürecini dahi tamamlayamamakta)
Birlikte yaşamaları korunmalı
Barınma; Ortak yaşam alanlarında bir arada yaşayan Romanların barınmaları çağımızın koşullarına uygun hale getirilmeli, kentin olanaklarından yararlanmaları sağlanmalı, ancak bir arada yaşam imkanları da kesinlikle gözetilmeli. Aksi takdirde Roman nüfusu ciddi bir asimilasyon meselesiyle baş etmek zorunda kalacak. Yüzyıllarca kendilerine özgü bir yaşam tarzı olan Romanların yaşam tarzlarının da bu vesileyle korunmuş olacak.
Dernekler desteklenmeli
Kültür; Romanların kültürlerini yaşatmak, geliştirmek ve varlıklarını hissettirmek için Roman derneklerine önemli görevler düşüyor. Bu görevlerini yerine getirebilmeleri için söz konusu derneklerin sübvanse edilmesi sağlanmalı.
Eşit yurttaşlık önyargıyı kaldırabilir
Toplumsal önyargı; toplumun büyük bir çoğunluğu tarafından “potansiyel suçlu” olarak addedilen Romanlara yönelik önyargılı bakış açısı, yeni bir dilin inşasıyla, “eşit yurttaşlık” bakış açısıyla düzenlenmeli. Böylelikle kültürel kimliğini koruyarak toplumla bütünleşen Roman vatandaşlara karşı önyargılı bakış açısının değiştirilmesi sağlanmalı.
Yerinde dönüşümle merkezde kalmalılar
Kentsel Dönüşüm; Önceden kentin “kenar mahalleleri” olarak adlandırılan Roman bölgeleri, zaman içerisinde kentin merkezinde kaldı. Romanlıların Kentsel dönüşüm ile buralardan uzaklaştırılması kabul edilir olmaktan çok uzak. Bu nedenle Kentsel dönüşüm, “Yerinde Dönüşüm”e dönüştürülmeli.
Erken evliliğe çözüm bulunmalı
Romanlarda çocuk yaşta evliliğin çok yaygın olduğu bilinmekte hatta görülmektedir. Ayrıca ciddi sayıda nüfusa kayıtsız Roman vatandaşların bulunduğu da tespit edildi. Erken evliliklerin ve kayıtsız Romanların, derhal tespit edilip, çözüm bulunması önemli bir sorumluluk olarak karşımıza çıkmakta.
Siyasete katılımları desteklenmeli
Romanların siyasal temsil hakkı sadece seçmen olarak değil aynı zamanda yerel ve genel seçimlerde seçilenler olarak da etkinleştirilmeli. (NV)
