"Bir kişi işkencede öldü, 238 kişinin yaşam hakkı ihlal edildi"

Fotoğraf: AA

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, “Eylül Ayı Hak İhlalleri Raporu”nu açıkladı.

Rapora göre eylül ayında 238 kişinin yaşam hakkı ihlal edildi. 5’i çocuk 150 kişi işkence ve kötü muameleye maruz bırakıldı. Bir yurttaş işkence sonucu yaşamını yitirdi. 

En 162 internet sitesine erişim engeli getirildi.

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisinin verilerine atıfta bulunulan raporda,  Eylül ayında 177 işçi yaşamını yitirdi. Ölenlerden 6’nın çocuk, 7’nin kadın, 5inin de göçmen/mülteci olduğu belirtildi.

Raporda Eylül ayında yaşanan hak ihlalleri şöyle sıralandı:

Yargısız infaz, dur ihtarı, rastgele ateş açma  sonucu Van’ın Çaldıran ilçesinde 16 Eylül’de Orhan Hanay isimli yurttaş askerlerin açtığı ateş sonucu yaralandı.

İşkence sonucu ölümler

Servet Turgut: 11 Eylül Günü Van’ın Çatak İlçesine bağlı Çığlıca Mezrasında askerler tarafından gözaltına alınan Servet Turgut ve Osman Şiban’ın işkence gördükleri belirlendi. Turgut ve Şiban’ın Van Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesinin yoğun bakım servisinde tedavi altında oldukları 13 Eylül günü ortaya çıktı. Askerler tarafından “helikopterden atıldığı” ileri sürülen Servet Turgut, 30 Eylül günü hastanede öldü.

Osman Şiban hakkında askerler tarafından götürüldüğü özel bir hastanede verilen raporda, “kan kustuğu”, “iki gözünde morluk, baş, boyun ve yüz bölgesinde travmaya bağlı şişlik belirlendiği” kaydedildi. Bilinci kapalı şekilde hastaneye getirilen Servet Turgut’un raporunda ise “yüksekten düşme sebebiyle getirilen entübe hasta” notuyla birlikte “iki gözde ve iki kulakta deri altındaki kılcal damarların zarar gördüğü, eller ve göğüs ön duvarında derinin üst tabakasının kalkmış durumda olduğu” belirtildi.

Osman Şiban’ın hafıza kaybı yaşadığı öğrenildi.

Yakınları tarafından yapılan suç duyurusunda, helikopterle gelen askerlerin mezradaki köylüleri meydanda toplayarak diz çöktürüp kimlik kontrolü yaptıkları, iki kişinin fiziksel şiddete maruz kaldıkları belirtildi. Suç duyurusu dilekçesinde, bir askerin “Acımız var, öfkemizi sizden çıkarmayıp da kimden çıkaracağız, köyünüzü yakacağız” dediği anlatıldı.

Osman Şiban’ın evinin 22 Eylül günü polis tarafından basıldığı; Osman Şiban’ın da Van Cumhuriyet Savcılığı’nın talimatıyla askeri hastaneye götürüldüğü öğrenildi.

Servet Turgut’un ölümünün ardından 1 Ekim günü Van’ın Edremit İlçesinde taziyeye giden HDP Milletvekillerine polis müdahale etti.

Bu arada olaya ilişkin haberlere Van Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yayın yasağı getirildi.

İşkence olayları:

Eylül ayında 6’ı çocuk 52 kişi gözaltında ya da gözaltı merkezleri dışında güvenlik güçlerinin işkencesine maruz kaldığını basına açıkladı, suç duyurusunda bulundu ve/veya insan hakları örgütlerine başvurdu. Ay içinde eylem ve gösterilerde de en az 98 kişi polisin/jandarmanın fiziksel şiddetine maruz kaldı.

KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için üç yıldan uzun bir süredir Ankara Yüksel Caddesindeki İnsan Hakları Anıtı önünde günde iki kez gerçekleştirilen basın açıklamalarına katılanlar artık gözaltına alınmıyor. Ancak alandan fiziksel şiddet kullanılarak uzaklaştırılıyor. Bu nedenle toplantı ve gösterilerde işkenceye maruz kalanların sayısının çok daha fazla olduğu açıktır…

Cezaevinde ölüm:

T.Ö (75): 19 Eylül Günü Ağrı-Patnos L Tipi Cezaevinde rahatsızlanması üzerine hastaneye kaldırılan hasta mahkum T.Ö öldü. T.Ö’nün daha önce de rahatsızlandığı, ancak salgın gerekçesiyle hastaneye götürülmediği ve tedavi edilmediği öğrenildi.

S.G: Van Yüksek Güvenlikli Kapalı Cezaevi’nde S.G adlı mahkûm 23 Eylül günü öldü. 4 yıldır tek kişilik koğuşta tutulan S.G'nin intihar ettiği ileri sürüldü.

A.B (76): Ağrı-Patnos L Tipi Cezaevinde hasta mahkûm A.B 24 Eylül günü öldü. A.B'nin sağlık durumu nedeniyle tahliye edilmesi için Anayasa Mahkemesine ve Adli Tıp Kurumuna başvurulduğu ancak hakkında “cezaevinde kalabilir” raporu verildiği öğrenildi.

Gözaltına alınan, tutuklanan, yargılanan milletvekilleri, parti, belediye, örgüt yöneticileri:

Eylül ayında Kars Belediye Eşbaşkanı Ayhan Bilgen, HDP Eski Milletvekilleri Sırrı Süreyya Önder, Altan Tan, RTÜK Üyesi Ali Ürküt, Emine Ayna, Ayla Akat Ata, Alp Altınörs gözaltına alındı. En az 23 kişi (Erzurum Karayazı HDP'li Belediye Başkanı Burhanettin Şahin) tutuklandı.

Ay içinde 5 parti/sendika yöneticisi (Bülent Uyguner, HDP Muş Eski İl Eş Başkanı Muhlise Karagüzel, HDP Diyarbakır Milletvekili Remziye Tosun, HDP Van Eski İl Eşbaşkanı Yadişen Karabulak, Van Gürpınar Eski Belediye Eşbaşkanı Zeki Yıldız) hapis cezasına mahkûm edildi. 10 belediye başkanı, parti, sendika ya da örgüt yöneticisi (Mehmet Arslan, Hakkâri HDP'li Belediye Eşbaşkanı Cihan Karaman, Ağrı Diyadin HDP'li Belediye Eşbaşkanı Betül Yaşar) tahliye edildi.

Polis asker araçlarının neden olduğu kazalar:

Diyarbakır’ın Lice İlçesinde 19 Haziran 2017’de zırhlı polis aracının minibüse çarpması sonucu  Zilan Yamankılıç (10), Remzi Menteşe ve İlhan Ayaş yaşamını yitirdi. Zırhlı aracın sürücüsü polis memuru Burhan Kolbaş hakkında açılan dava 15 Eylül günü sonuçlandı. Diyarbakır 3. Ağır Ceza Mahkemesi, Kolbaş’ı “taksirle birden fazla kişinin ölümüne neden olmak” suçundan 5 yıl hapis cezasına mahkûm etti. “İyi hal” nedeniyle cezayı önce 4 yıl 2 aya indiren mahkeme, cezayı 45.600 TL para cezasına çevirdi.

Kuşkulu asker ölümleri:

Kars 3. Hudut Taburunda görevli Teğmen İbrahim Ulu, 23 Eylül günü intihar etti. Teğmen İbrahim Ulu’nun intiharına tabur komutanının uyguladığı sistematik psikolojik şiddet ve yıldırma amaçlı baskının neden olduğu iddia edildi. İbrahim Ulu’nun bıraktığı mektupta “Biz genç rütbelilere yol göstermek, öğretmek yerine azar ve hakaretle bizi meslekten, yaşamaktan soğutuyor. İntiharımın sorumlusu Y. yarbaydır. Bittim artık. Artık bu adamdan kurtulup Allah’ıma kavuşuyorum” yazdığı öğrenildi.

Sivil çatışmalar/nefret suçları:

Özkan Tokay, Fırat Tokay, Emrah Özsaliç: 13 Eylül günü Afyonkarahisar Dinar İlçesinde inşaat işçilerine Ömer Aslantürk tarafından silahlı saldırı düzenlendi. Olayda, Özkan Tokay öldü, Fırat Tokay ve Emrah Özsaliç yaralandı.

Samsun’un Vezirköprü İlçesinde fırın işçisi olarak çalışan Suriyeli  Eymenh Hammamı (16) ırkçı bir grup tarafından bıçaklanarak öldürüldü. Eymenh’in ağabeyi İbrahim Hammamı gazetecilere yaptığı açıklamada, “Dört kişi arabayla önümüzü kesti. Bize ırkçı küfürler ettiler. Sonra gidip 20 kişi döndüler” dedi.

Edirne 54. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığında askerlik yapan Çetin Doğan, 15 Ağustos günü bir grup askerin ırkçı saldırısına maruz kaldı. Saldırı sonucunda Çetin Doğan’ın alın ve burun kemiklerinin kırıldığı, kaburgasında çatlak ve bacaklarında morluklar oluştuğu bildirildi.

Cezaevlerinde İşkence ve Kötü Muamele Olayları:

Eylül ayında, cezaevlerinde ya da götürüldükleri hastane ve adliyelerde fiziksel şiddete maruz kalan çok sayıda tutuklu ve hükümlüye ilişkin haberler basında ve insan hakları örgütlerinin çalışmalarında yer aldı. Bu çerçevede, en az 105 kişinin (Düzce Cezaevi-ÇHD üyesi Avukat Aycan Çiçek) fiziksel/psikolojik şiddete maruz kaldığı, sağlık hakkının engellendiği belirlendi.

Manisa Akhisar T Tipi Kapalı Cezaevinde tutulan Ekim Polat’ın tek kişilik koğuşun karşısındaki koğuşta tutulan mahkûmlar ile gardiyanlar tarafından tehdit edildiği için koğuş değişikliği talebiyle 4 Eylül günü açlık grevine başladığı öğrenildi.

Van F Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı Cezaevinde mahkûmların, “hak ihlallerinin ve tecridin son bulması”, “havalandırma üzerindeki tel örgülerin kaldırılması”, “görüşlerde keyfi üst aramalarının son bulması”, “müebbet hapis cezası alan mahkûmların havalandırma sürelerinin artırılması”, “OHAL döneminde el konan radyoların geri verilmesi” talepleriyle 12 Eylül günü dönüşümlü açlık grevine başladıkları öğrenildi.

Edirne F Tipi Cezaevi’nde mahkûmların “hak ihlallerinin son bulması”, “kitap sınırlaması gibi uygulamaların kaldırılması” talepleriyle 21 Eylül günü açlık grevine başladıkları öğrenildi.

 (RT)