Türkiye'de kamu binalarının ne kadarının engellilere uygunolduğu, uygun tasarlanan yeni binaların ne kadarının kullanılabilir olduğu hâlâbilinmiyor. Bir envanter ya da istatistik yok.
Engellilerin en önemli sorunlarından biri, kamu hizmetlerinialdıkları binaların engelliler düşünülmeden yapılmış olması. 2005 tarihli"Özürlüler Yasası" kamu binalarının yedi yıl içinde engelliler içinulaşılabilir hale getirilmesini zorunlu kılıyor. Yeni yapılan binaların ve kamuhizmeti sunulan araçların, örneğin yeni satın alınan belediye otobüslerinin bukoşullara uygun olması gerekiyor.
Bakanlık engelliye tazminat ödeyecek
Hürriyet'te Asım Güneş'in haberine göre, tekerlekli sandalyekullanan omurilik felçli Süleyman Akbulut, asansörsüz adliye binasında üçüncükattaki salona çıkmasın şart koşulduğu için açtığı tazminat davasını kazandı. 2004'tekiolay için Adalet Bakanlığı Akbulut'a 500 YTL tazminat ödeyecek.
"7 yılın dolmasını beklemeye gerek yok"
Türkiye Sakatlar Derneği'nden (TSD), kendisi de bir engelliolan avukat Turan Hançerli, binaların dönüşümü için 7 yıllık sürenin dolmasınıbeklemeye gerek olmadığını vurguluyor.
"İzmir'deki bir hastaneye heyet raporu almak için gidenengelliler, asansörsüz binanın üçüncü katındaki heyet toplantısına hastanegörevlileri tarafından elde taşınarak çıkarılıyor. Oysa heyet toplantısınızemin katta yapabilir. Yöneticiler çözüm bulma sorumluluğuyla hareketetmeli."
Hançerli yeni binalarda da asansör koymakla sorununçözülmediğini, örneğin asansöre varmak isteyen bir engellinin on basamaklık birmerdivenle karşılaşabildiğini de ekliyor.
Teknik ölçütler belli
Binalar yalnızca ortopedik engelliler için değil,görmeyenler, işitmeyenler için de düzenlenmek zorunda. Standartlar TSEtarafından belirlenmiş ve 1999'da İmar yönetmeliğine yazılmış, örneğinrampaların eğimi, trabzanı, korumalığı,malzemesi gibi özellikler belirlenmişdurumda.
Başbakanlık 2006'da tüm kamu kuruluşlarına gönderdiğigenelgede bu sorunla ilgili eylem planlarını yapmalarını istedi. Ağustos2008'deki talimatla da her yıl yapılanların raporu istendi. İlk raporların Ocak2009 sonunda bakanlıklarda toplanması bekleniyor.
"Projeler engelliler düşünülerek yapılmalı"
Hançerli, yeni binaların projelerinin engelliler içinulaşılabilirlik ölçülerini karşılayacak şekilde yapılması, proje onaylarında dabunların ölçüt olarak kullanılması gerektiğini söylüyor.
"Yaptırım yok"
7 yıl sonunda bu şartlar yerine getirilmezse, ne olacağıyasada tanımlanmış değil. Hançerli, yaptırımın tanımlanması gerektiğinisöylüyor. Ayrıca hükümetin bir kararla bu süreyi uzatma ihtimaline de dikkatçekiyor.
