Biden çekilmeyi savundu, eleştiriler arttı

*Taliban militanları ABD'nin ayrılışının ardından kutlama yaptı. 

Afganistan'daki 20 yıllık Amerika Birleşik Devletleri (ABD) varlığının sona ermesinden bir gün sonra, Başkan Joe Biden ulusa hitaben yaptığı konuşmada daha uzun kalmanın bir seçenek olmadığını söyledi.

Birliklere, Taliban rejiminden kaçmak isteyen 120 bin'den fazla kişiden oluşan bir hava ikmalini organize ettikleri için övgüde bulundu.

ABD önderliğindeki birlikler 2001 yılında Afganistan'a girdi ve yıkıcı 9/11 saldırılarının ardından Taliban'ı devirdi ve o zamanlar Asya ülkesinde bulunan militan bir cihatçı grup olan El Kaide'yi suçladı.

Biden, ABD birliklerinin yıllardır eğittiği ve finanse ettiği Afgan güvenlik güçlerinin beklenmedik bir şekilde çökmesine yol açan ABD'nin ani geri çekilmesinin nedeniyle - ülkesinde ve müttefikleri tarafından - geniş çapta eleştirildi.

Çabalara devam sözü

Salı günkü konuşmasında Biden, askerleri toplu tahliye için övdü ve hala Afganistan'da bulunan ve geri dönmek isteyen Amerikalıları -toplamda yaklaşık 200 kişiyi - çıkarmak için çabalara devam edeceğine söz verdi.

Ancak ABD lideri, çekilme hareketini şiddetle savundu.

Biden, "Bu savaşı sonsuza kadar uzatmayacaktım ve çıkışı sonsuza kadar uzatmayacaktım" diyen Biden, "Afganistan'daki savaş artık bitti" dedi.

ABD'nin kendini savunmak için karada askere ihtiyacı olmadığını söyledi.

"Biden sayfayı çevirmeye çalıştı"

BBC muhabiri Anthony Zurcher'in Biden'ın konuşmasıyla ilgili analizi şöyle:

Joe Biden, Afganistan'daki bir aylık kaos ve ölümden ve daha geniş olarak, 20 yıl boyunca ABD'nin işgal ve ulus inşasına yönelik nihayetinde beyhude girişimlerinin "sayfasını çevirmeye" çalıştı.

Zaman zaman savunmacı görünüyordu, Amerikalıların Ağustos ayındaki ABD askeri geri çekilmesinden önce Afganistan'dan çıkmaları için 19 kez uyarıldığını kaydetti.

ABD'nin güvendiği müttefikleri olan Afgan liderlerini "yolsuzluk ve görevi kötüye kullanmakla" suçladı. Ve Trump yönetimini, Taliban ile yetersiz bir geri çekilme anlaşması olarak nitelendirdiği şeyi müzakere etmekle suçladı.

ABD'nin Afganistan'da hayati bir çıkarı olmadığını söyledi ve ABD dış politikasını Çin ve Rusya gibi düşmanlarla yüzleşmek için askeri konuşlandırmalara daha az ve diplomasiye ve uluslararası işbirliğine daha çok bağlı olarak yeniden şekillendirmeye çalıştığını söyledi.

Kamuoyu yoklamaları, Amerikalıların ABD'nin Afganistan'dan çekilmesini hala desteklediğini gösteriyor, ancak birçoğu Biden'ın çıkış tarzından memnun değil. 

Beyaz Saray yetkilileri, zaman geçtikçe başkanın başardıklarına minnettar olacağını ve nasıl sona erdiğinin ayrıntılarını unutacağını umduklarını söylüyor.

Diplomatik olarak tanıyacaklar mı? 

Pentagon Sözcüsü John Kirby Pazartesi sabahı verdiği brifingde, havaalanına başka bir saldırının hala muhtemel olup olmadığı sorulduğunda, "Tehdit akışı hala gerçek. Hala aktif ve çoğu durumda hala spesifik" dedi.

Askeri çıkışın yanı sıra ABD, tüm diplomatik temsilciliklerini geri çekiyor ve Taliban'ı Afganistan'ın hükümdarı olarak resmen tanıyıp tanımayacağı sorusunu açık bırakıyor.

Resmi askeri ve diplomatik "geri gidiş", ABD Dışişleri Bakanlığı yetkililerine göre, bazıları ayrılmak istemeyen ve diğerleri zaten ayrılmış olan Amerikalıların yanı sıra ABD için çalışan savunmasız Afganları geride bırakırken bile sona eriyor.

ABD'yi hangi sorunlarla bırakıyor?

CNN International'ın deyimiyle "bu trajik biçimde tamamlanmamış iş", Biden'ın görevdeki ilk yılının ikinci yarısına girerken karşılaştığı daha geniş siyasi zorluğun bir parçası olacak.

Yıkıcı bir kasırga ABD'nin güneyini vururken ve Covid-19 salgını bir kez daha çekiş kazanırken, Biden ayrıca Afganistan'ın geri çekilmesinin muhasebeleştirilmesi çağrılarıyla karşı karşıya.

CNN'in analizine göre Biden'ın ayrılma kararı, Afganistan'dan kaynaklanan terör tehdidinin gerçekten ele alınıp alınmadığı ve ne kadar iyi ele alındığına dair sorularla gölgelenecek.

Psaki Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Başkan'ın ABD'nin Afganistan'la bazı angajmanlarını uzatma taahhüdünde bulunduğunu ve askeri komutanlarına IŞİD'in askerlerin ölümlerini ödemesini sağlamak için "hiçbir şeyden vazgeçmemeleri" gerektiğini söyledi.

Psaki, Beyaz Saray'a düzenlediği basın brifinginde, "Başkan'ın komutanlarına, Kabil havaalanındaki Amerikan askerlerinin ölümlerini IŞİD'in ödemesini sağlamak için her şeyden vazgeçmeleri gerektiğini açıkça belirttiğini söyleyebilirim" dedi.

CNN ile çalışan yerel bir gazeteciye konuşan öldürülenlerin bir akrabasına göre, Pazar günü havaalanına giden şüpheli bir bomba yüklü aracı hedef alan insansız hava aracı saldırısı, bir aileden altısı çocuk dokuz kişiyi öldürdü.

(PT)