"Medya Özgürlüğü ve Bağımsız Gazetecilik İzleme ve Haber Ağı Projesi" (BİA2) Danışmanı gazeteci Nadire Mater, şükran plaketini, Sosyal Demokrasi Vakfı kurucularından ve eski bakan Ercan Karakaş'ın elinden aldı.
Tüzüner: Bir yılda 49 yazara ceza verildi
Taxim Hill Hotel'de gerçekleştirilen törenden önce bir konuşma yapan TYB Başkanı Çetin Tüzüner, düşünce ve ifade özgürlüğü ile yayınlama özgürlüğünü yayıncılar için hayati önem taşıdığını, buna karşın son bir yılda 22 yayınevi, 47 yazar ve 49 kitabın yargılandığını, bunlardan 11'inin beraat ettiğini, 11'inin ceza aldığını, 2'sinin de takipsizlikle sonuçlandığını söyledi.
On yıldır ödülü son kez verilmesi dileğiyle baskı altındaki yayıncı ve yazarlara verdiklerini hatırlatan Tüzüner, "devletin bölünmez bütünlüğüne zarar vermeyen, savaş kışkırtıcılığı yapmayan her düşüncenin özgürce ifade edilmeli" dedi.
Zarakolu: Kendimi kandırılmış hissediyorum
TYB Yayınlama Özgürlüğü Komitesi'nin hazırladığı 2006 Yayınlama Özgürlüğü Raporu'nu tören öncesinde açıklayan Komite Başkanı Ragıp Zarakolu, reform adı altında yapılan düzenlemeler sonrasında ortaya çıkan durum karşısında kendisini kandırılmış hissettiğini dile getirdi.
Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne üye olmasının o kadar önemli olmadığını, Türkiye'nin zaten 19. yüzyıldan beri Avrupa'nın bir parçası olduğunu ifade eden Zarakolu, bir an önce tekrar ciddi bir reform sürecine girilmesinin önemine işaret etti.
"İdeolojik temelli davalarda artış var"
İçişleri Bakanlığının verilerine değinen Zarakolu, 2000-2005 yılları arasında 284 kitabın toplatıldığını, son yasal değişikliklerden sonra, bunlardan 47'sinin yasağının kaldırıldığını, 237'sine yasağın ise sürdüğünü açıkladı.
Ekim 2004'ten bu yana kitapların ender olarak yasaklandığını ancak "tahkir", "tezyif edici", "müstehcen", "bölücü", "yıkıcı", "dinci", "din düşmanı" gibi tanımlamalar ile kitapların, yazarların ve yayıncıların yargılanmasına devam edildiğini belirten Zarakolu, ideolojik temelli davalarda artış yaşandığına dikkat çekti.
"Türklüğe, Orduya, Cumhuriyete, Atatürk'ün Anısına Hakaret" iddialı ihbarlar sonucunda açılan davalarla Adalet mekanizmasının gereksiz şekilde meşgul edilmesine ve imajının da zedelenmesine neden olduğunu savunan Zarakolu, Orhan Pamuk, Perihan Mağden, Murat Belge, İsmet Berkan, Hasan Cemal ve diğer gazeteci ve yazarların Adliyede şiddetle yüz yüze bırakıldığını söyledi.
Zarakolu, ihbarlar sonucu suçlanan uluslararası çapta tanınmış yazarların listesine son olarak "Baba ve Piç" kitabın yazarı Elif Şafak'ın eklendiğini söyleyerek, "mahkemeyi etkilemeye teşebbüs etmek" iddiasıyla açılan davalara "Agos" gazetesinden Hrant Dink, Aydın Engin, Arat Dink ve Serkis Seropyan ile "Cumhuriyet" gazetesinden İlhan Selçuk, Mehmet Sucu, Alper Turgut, İbrahim Yıldız ve İlhan Taşçı hakkındaki kovuşturmayı örnek verdi.
Toplatmalar sürüyor, basın davalarında artış var
Basın davalarında da geçtiğimiz yıl bir artış gözlemlendiğini ifade eden Zarakolu, "Birgün", "Günlük Evrensel" ve "Ülkede Özgür Gündem" gazetesine yönelik yasaklamalarından söz ederek, "Gündem" gazetesi yetkilileri hakkında son iki yılda Terörle Mücadele Kanunu (TMK) ve Ceza Yasası'ndaki ilgili maddeler uyarınca toplam 530 dava açıldığına dikkat çekti.
Yazarlara yönelik baskılara örnek vererek bunların gitgide kitap çevirmelerini hedef alacak şekilde yayınlaştığına işaret eden Zarakolu, "100 Ünlü Türk" kitabının yazarı Ahmet Kahraman'ın, eski bakan Mehmet Ağar'ın açtığı hakaret ve tazminat davalar ve tehditler nedeniyle ülkeyi terk etmek zorunda kaldığını ifade etti.
Raporun açıklanmasının ardından ise 2006 Düşünce ve İfade Özürlüğü Ödül Töreni'ne geçildi.
BİA2 Danışmanı Mater'e ödülü Karakaş verdi
BİA2 Danışmanı gazeteci Nadire Mater "ifade özgürlüğü mücadelesine yaptığı katkılar" nedeniyle bianet'e verilen şükran plaketini, eski bakan Ercan Karakaş'ın elinden aldı.
Mater, bianet'in kolektif bir medya ortamı olduğunu belirterek bianet çalışanlarını da kürsüye davet etti.
"bianet'i hep birlikte yaratıyoruz. Editörler ve çalışanların yanı sıra başta yerel medya olmak üzere, Türkiye'nin dünyanın pek çok yerinden insanlar, dostlarımız bu ortam için çalışıyor, katkı veriyor. Burada da pek çok bianet'çi var. Ödül hepimizin "
Mater ifade özgürlüğü mücadelesinde özellikle bianet İfade Özgürlüğü editörü Erol Önderoğlu ve BİA hukuk danışmanı Fikret İlkiz'i ismen belirtmek istediğini ifade etti.
Ağır ekonomik ve siyasal koşullar altında bile onurlu mesleklerini inatla sürdürmeye çalışan kitapçıları temsilen Tekirdağ'da 33 yıldır kitapevini ayakta tutan Tekirdağ Kitabevi sahibi Şakir Tunalı'ya Düşünce ve İfade Özgürlüğü Ödülü'nü Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) Genel Sekreteri Turgay Olcayto verdi.
Ödülünü alırken yayıncı Tunalı, Türkiye'de ifade özgürlüğünün bulunmadığını belirttikten sonra, özgürlüklerin toplumların sosyoekonomik düzeylerinden bağımsız olmadığını ifade etti. Tunalı, AKP hükümetinin herşeyi sattığını iddia ederek, "Ancak biz kendimizi ifade etmeyi sürdüreceğiz" diye konuştu.
Kitapları toplatılan, yargılanan tüm yayıncıları temsilen Sorun Yayınları kurucusu yayıncı Sırrı Öztürk'na verilen ödülü ise, Türkiye Yazarlar Sendikası Başkanı Enver Ercan takdim etti.
Ödülünü aldıktan sonra bir konuşma yapan Öztürk, kendisinin de uzun yıl hapiste kaldığını ifade ederek, özgürlükler savunulurken hapistekilerin haklarının unutulmamasını istedi.
Oran: Türkiye'de insan hakları talebi tabandan gelmiyor
Yazıları ve kitapları nedeniyle yargılanan veya cezalandırılan yazarlar adına Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu ve Prof. Dr. Baskın Oran'a verilen ödülleri ise ayrı ayrı TYB Başkanı Çetin Tüzüner verdi.
Törende bir konuşma yapan Prof. Dr. Baskın Oran, çağdaş toplumların artık cemaat toplumundan ulus-devlet topluma değil halkının alt kimliklerini tanıyan demokratik topluma doğru yol aldıklarını söyledi.
Oran, yarı feodal bir imparatorluktan ulus-devlet geçmiş olan Türkiye'de küçük burjuva aydınlarının tepeden reformlar yaptığını, insan hakları taleplerinin tabandan gelmediğini, demokrasi taleplerinin bu nedenle bastırıldığını açıkladı.
Azınlık Hakları ve Kültürel Haklar Çalışma Grubu Raporu'ndan haklarında dava açıldığı süreçte kendilerine verilen desteğin önemine işaret eden Oran, demokrasi taleplerine destek vermenin önemli toplumsal görev olduğunu belirterek, TYB'nin verdiği ödülün bu amaca önemli bir hizmet olduğunu kaydetti.
Kaboğlu: Baskılara kendi üniversitem sessiz kaldı
Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu ise, yaptığı teşekkür konuşmasında, Azınlık Hakları Raporu nedeniyle yargılanırken Türkiye'de görev yaptığı üniversitesinin dahil pek çok çevrenin sessiz kaldığını, hatta üniversitenin kendisinden fazla televizyonda görünmemesini bile tavsiye ettiğini ifade etti.
Kaboğlu, buna karşın Senegal'dan Japonya'ya kadar 1250'den fazla öğretim üyesi ve akademisyenin Başbakan Erdoğan'dan konuşturmaya son verilmesi için dilekçeli eyleme destek verdiği açıkladı.
Fransa'ya 30 yıldır dersler vermek için gittiğini söyleyen Prof. Kaboğlu, Voltaire'in "Sizin görüşlerinize katılmıyorum, ancak bu görüşlerinizi rahatça ifade etmeniz için canımı feda etmeye hazırım" sözünü Voltaire'in ülkesi Fransa'da üç kez bile duymadığını, diğer yandan bu sözü yüzlerce kez duyduğu Türkiye'de bunun gereğinin yapılmadığını belirtti.
Tören bir kokteylle son buldu. Törene, TGC Genel Sekreteri Turgay Olcayto, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği 2. Başkanı Hüseyin Yeşil, Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Başkanı Türkan Saylan, Veteriner Hekimleri Odası İstanbul Şubesi Başkanı Prof. Dr. Tahsin Yeşildere, hukukçular Fikret İlkiz, Alp Selek, Fethiye Çetin ve Filiz Kerestecioğlu, gazeteciler İpek Çalışlar, Cem Erciyes ve Emin Karaca, Bilgi Üniversitesi Yayınları Sorumlusu Fahri Aral, sosyolog Pınar Selek, KÜRESEL BAK'tan Tayfun Mater, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) eski milletvekillerinden Ali İbrahim Tutu'nun da aralarında bulunduğu çok sayıda davetli katıldı.
Ödülü geçmişte kimler aldı?
İlk kez 1995 yılında yayıncı Ayşe Zarakolu ile yazar Haluk Gerger'e verilen ödül, 1996 yılında yazar Yaşar Kemal ile yayıncısı Erdal Öz, 1998 yılında "Düşünceye Özgürlük" kitabının yayıncıları olarak imza veren 185 sanatçı, yazar ve aydın adına Mahir Günşiray'a verilmişti.
Ardından ödül, 1999 yılında yayıncı Muzaffer İlhan Erdost, gazeteci-yazar Ragıp Duran ve Merzifon'da 50 yıldır kitapçılık yapan Mahmut Önal'a; 2000 yılında Yayıncı Süleyman Ege, gazeteci -yazar Nadire Mater ve Çanakkale'de elli yıldır kitapçı olarak emek veren Salih Zeki Uluarslan'a; 2001 yılında yayıncı Ahmet Önal, yazar Mehmed Uzun ve Zonguldak'ta altmış yıldır kitapçılık mesleğini sürdüren Lütfü Alpant'a; 2002 yılında yayıncı Ömer Laçiner, şair-yazar Enis Batur ile Tarsus'da altmış yıldır kitapçı olarak emek veren Selçuk Togo'ya; 2003 yılında yayıncı Özcan Sapan, yazar Fikret Başkaya ve Ayvalık'ta kitapçılık mesleğini sürdüren Ahmet Yorulmaz'a, 2004 yılında yayıncı Ömer Faruk, yazar Meltem Arıkan ve Ankara'da kitapçılık mesleğini sürdüren Ahmet Tevfik Küflü'ye; 2005 yılında ise yayıncı Levent Erseven, yazar Herkül Millas ve Balıkesir'de 23 yıldır kitapçılık mesleğini sürdüren İsmail Dönmez'e verilmişti. (EÖ/TK)
