bianet, Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER) üzerinden Orman Genel Müdürlüğüne orman yangınlarında kullanan hava araçlarını sordu.
9 Haziran 2023’teki başvuruda bianet, yaz sezonuyla birlikte artış yaşanan orman yangınlarıyla mücadele için kullanılan araçlar için bilgi talep etti. Şu soruları yöneltti:
- Türkiye’nin kendi envanterinde kaç yangın söndürme uçağı ve helikopteri var? Bunların modelleri ne?
- Yurtdışından uçak veya helikopter kiralanıyor mu, kiralanıyorsa hangi ülkeden kaç araç kiralanıyor? Hangi firmayla ne kadara anlaşıldı? Kaç yıllık sözleşme imzalandı?
- Bu yıl Türk Hava Kurumu uçakları yangın söndürmede kullanılacak mı?
Cevap eksik geldi
bianet’in sorularına cevap 9 ay sonra 26 Mart 2024’te geldi. Genel Müdürlük envanterdeki uçak sayısını paylaştı ancak hava araçlarının hangi ülke ve şirketten kiralandığına dair bilgi vermedi:
2022 yılında hava aracı kiralama iş ve işlemleri Savunma Sanayii Başkanlığı tarafından yürütülmekte olup 13 adet Küçük Tanker Uçağı (Uçağın Markası: Airtractor, Modeli: AT-802), 3 adet Amfibik Uçak (Uçağın Markası: Canadair, Modeli: CL-215) ve 1 adet Büyük Tanker Uçağı (Uçağın Markası: Antonov, Modeli: AN-32) olmak üzere toplam 17 uçak kiralaması yapılmıştır.
Uçaklar Antalya, Adana, İzmir ve Muğla Orman Bölge Müdürlüklerinde konuşlandırılmıştır. 2023 yılında 24 adet yangın söndürme uçağı ile orman yangınlarına müdahalede bulunulmuştur.
Faaliyet raporu ne diyor?
Orman Genel Müdürlüğünün yıllık faaliyet raporuna göre 2023’te orman yangınlarıyla mücadele kapsamında 94 yangın söndürme helikopteri, 23 uçak, 8 insansız hava aracı (İHA), 1 yönetim uçağı ve 6 yönetim helikopteri görev yaptı. Kiralanan hava araçları için toplam 4 milyar 79 milyon 769 bin TL ödeme yapıldı.
Ayrıca Savunma Sanayii Başkanlığı toplam süresi 3 yıl olmak üzere (2022-2023 ve 2024) 7 adet hava aracı kiralama proje sözleşmesi ile toplam 77 hava aracı, 2023 için de 6 insansız hava aracı (İHA) kiraladı.
77 adet hava aracı için 3 milyar 625 milyon 43 bin TL, 6 adet insansız hava aracı (İHA) için de (Baykar’dan 5, TUSAŞ’tan 1 adet) 323 milyon 614 bin TL ödeme yaptı. Rusya Acil Durumlar Bakanlığından kiralanan 2 uçak için ise 131 milyon 111 bin TL ödendi.
Öte yandan 2023’te 2 bin 579 orman yangını çıktı. Bu sayı 2019’da 2 bin 688, 2020’de 3 bin 399, 2021’de 2 bin 793, 2022’de de 2 bin 160’tı.
2019-2023 arasında çıkan 13 bin 619 orman yangını 200 bin hektardan fazla alanın (yaklaşık 280 bin futbol sahası) zarar görmesine yol açtı. Birinci derecede hassas bölgelerdeki yangınlara ilk müdahale süresi 11 dakika olarak ölçüldü.
(HA)
