Haberin Kürtçesi / İngilizcesi için tıklayın
bianet “Toplumsal Cinsiyet Odaklı Habercilik Elkitabı”nı bugün AtölyeBİA’da düzenlenen basın toplantısıyla tanıttı.
Elkitabının önsözünü yazan BİA Eğitim Danışmanı Prof. Dr. Sevda Alankuş'un açılış konuşmasının ardından, yazarları Çiçek Tahaoğlu ve Elif Akgül elkitabı hakkında bilgi verdi.
Elkitabı bugünden itibaren kitapçılarda yerini aldı. Ayrıca elkitabına Türkçe, Kürtçe ve İngilizce olarak BİA Kitaplığı'ndan ulaşabilirsiniz.
Alankuş: Bu kitap bianet'in deneyimlerinin bir ürünü
BİA eğitim danışmanı ve Kadir Has Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Sevda Alankuş'un açılış konuşmasıyla başlayan etkinlikte Alankuş elkitabının oluşturulma sürecine dair bilgiler verdi. Bianet ilk kurulduğu yıldan beri benzer projeler yaptıklarına dikkat çeken Alankuş "Bu projelerin çoğu eğitim çalışmalarımızın bir sonucu. Kitap ise tüm deneyimlerimizin" dedi.
"Bu süreçte Türkiye'nin on kadar kentine gidip sivil toplum kuruluşlarıyla, gazetecilerle, gazetecilik öğrencileriyle buluştuk ve toplumsal cinsiyet odaklı habercilik atölyeleri gerçekleştirdik. Bu atölyeler sonucunda ortaya çıkan birikim ve buna ek olarak Çiçek Tahaoğlu ve Elif Akgül'ün yıllardır bianet'te birlikte yürütmüş oldukları kadın ve LGBTİ odaklı habercilik perspektifiyle ve o perspektif zaman içersinde daha da genişleyerek ve kuşkusuz bianet içerside harmanlanarak çıkan bu pratik atölye çalışmaları içersinde yeniden biçimlendi. Kaos GL'in katlarıyla yeni bir forma dönüştü. Ve sonuçta bu kitabımız ortaya çıktı."
Akgül: Herkes toplumsal cinsiyet odaklı bakmayı öğrensin diye
bianet’in eski ifade özgürlüğü haberleri editörü Akgül bu elkitabına neden ihtiyaç duyulduğunu anlattı. Akgül, haber merkezlerinde ve yönetim kadrolarında kadın ve LGBTİ+ temsiliyetinin azlığının haberlere de yansıdığını vurguladı.Bu meselenin sadece kadın ve LGBTİ+’lara bırakıldığını söyleyen Akgül şöyle konuştu:
“Haber merkezlerinde kadın ve LGBTİ+ haberleri genellikle bu konuda duyarlılığı olan gazeteci kadınlara kalır. Editör ve muhabirlerin çoğu ‘Ben bu konudan anlamam’ diyerek, bu haberleri yapmaktan kaçınır. Bu elkitabını bundan sonra gazetecilerin ‘Ben toplumsal cinsiyet odaklı nasıl bakılır bilmiyorum’ diye bahane üretmemesi için hazırladık” dedi.
Tahaoğlu: Eril anlatıyı tersine çevirecek bir alternatif
bianet kadın ve LGBTİ haberleri editörü Tahaoğlu ise elkitabının nasıl hazırlandığını anlattı:
“Bu elkitabında aslında bianet’in toplumsal cinsiyet odaklı habercilik pratiğini yazıya döktük. Kitapta da belirttiğimiz gibi, toplumsal cinsiyet odaklı habercilik, hak haberciliği tercihinin bir parçası. Bu tercihin pratiğe nasıl geçirileceğine dair bir rehberin, medyada eşit temsiliyetin önünü açmasını umuyoruz. Bu elkitabıyla medyadaki toplumsal cinsiyet eşitsizliğini derinleştiren haber dili ve yaklaşımını, yaygın eril anlatıyı tersine çevirecek tavsiyeler vermeye; habercilik için bir alternatif sunmaya çalıştık.”
Kitapta neler var?
Tasarımını Büşra Erinkurt'un yaptığı “Toplumsal Cinsiyet Odaklı Habercilik Elkitabı”nda “Toplumsal cinsiyet odaklı habercilik nedir?”, “Kadınlar ve LGBTİ+’lar ne zaman haber olur? Ne zaman haber olmaz?”, “Haberde cinsiyetçilikten kaçınmak için 14 madde” gibi başlıklar yer alıyor.
Bunun yanısıra, sivil toplumla, şiddete maruz bırakılmış haber özneleriyle, toplumda ayrımcılığa maruz kalan kesimlerle iletişim kurarken ve söyleşi yaparken gazetecilerin; basınla iletişim kurarken de sivil toplum çalışanlarının dikkat etmesi gereken noktalar anlatılıyor.
Ayrıca haber dili ve görsellerinde eşitliğin sağlanması için tavsiyeler, haber örnekleri üzerine analizler ve bianet editörlerinin haber odasından deneyimlerini de kitapta bulabilirsiniz.
Proje hakkında
Toplumsal Cinsiyet Odaklı Habercilik Elkitabı'nda IPS İletişim Vakfı Yayınları'ndan çıkan Kadın Odaklı Habercilik'te genel çerçevesi çizilmiş yaklaşım bianet’in ilerleyen yıllardaki habercilik pratiğiyle zenginleşti, LGBTİ+ odaklı habercilikle de genişledi.
Sevda Alankuş'un hazırladığı Kadın Odaklı Habercilik'in ilk baskısı Ekim 2007’de ve gözden geçirilmiş ikinci baskısı Aralık 2012’de çıktı.
Elkitabı, Nisan 2016-Haziran 2018 aralığında Avrupa Birliği Demokrasi ve İnsan Hakları İçin Avrupa Aracı (DİHAA) Fonu mali desteğiyle gerçekleştirilen Toplumsal Cinsiyet Odaklı Habercilik Elkitabı ve Online Kütüphanesi Projesi kapsamında yayınlanıyor.
Projenin supervizörü Sevda Alankuş, koordinatörü Öznur Subaşı idi. Projeye birlikte başladığımız Özgür Gazeteciler Cemiyeti (ÖGC) KHK ile kapatıldı. Proje dahilinde, Kaos GL ile birlikte düzenlenen İstanbul, Mersin, Bursa, İzmir, Eskişehir, Trabzon, Diyarbakır, Muğla, Edirne ve Dersim’de gerçekleştirilen atölyelerde yerel kadın ve LGBTİ örgütleri temsilcileri, gazeteciler, akademisyenler ve iletişim fakülteleri öğrencileri buluşuldu.
Ekim 2016-2017 tarihleri arasında gerçekleşen atölyelerde 269 gazeteci, sivil toplum örgütü temsilcisi ve iletişim fakültesi öğrencisi, öğretim görevlisi ile bir araya geldik. Hep olduğu gibi bu atölyeler de bir karşılıklı öğrenme süreciydi.
(HA/HK)
Fotoğraflar: Hikmet adal, Murat Bayram/bianet
