Bağımsız İletişim Ağı (BİA) eğitimleri sürecinde hazırlanan "Hak Haberciliği Dizisi'nden İnsan Hakları Haberciliği, Kadın Odaklı Habercilik ve Çocuk Odaklı Habercilik ile Hak Örgütleri: Medyada Görünür Olmak" başlıklı kitaplar hafta sonu (19 Ocak) gazeteci, avukat, akademisyen ve aktivistlerin katıldığı bir kahvaltıyla tanıtıldı.
"Hak odaklı haberciliği literatüre soktuk"
Toplantıda BİA Koordinatörü Ertuğrul Kürkçü projenin başlangıcından bugüne kadar geçen süre içinde ifade özgürlüğü ve hak gözlemciliği alanında ortaya konanlarla epey yol katettiklerine değindi. Kitapların dışında 2006 sonunda düzenledikleri Bağımsız Medya Forumu'na da değinen Kürkçü "Başkalarının göremediğini görme imkanımız da oluyor" dedi.
"Devlet tutuklu gazeteci sayısının azaldığıyla övünse de, 2007'ye Hrant Dink'in katledilmesiyle, idamıyla başladık" diyen Kürkçü kahvaltının ardından katılımcıları Agos gazetesi önünde düzenlenen anma törene çağırdı.
Hak haberciliği dizisi eğitim danışmanlarından ve kitapların editörü Doğu Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekanı Doç. Dr. Sevda Alankuş ise projenin yeni olan taraflarından birinin akademisyenlerin de hayatın içine girmiş olmaları olduğunu söyledi, " Habercilik nasıl daha iyi yapılabilir, örneklerini bir araya getirdik" dedi.
BİA'nın "özel bir deneyim" olduğunu söyleyen Alankuş "Hak haberciliği yaparken de hak ihlalinin yapıldığını göz önüne alırsak 'hak odaklı habercilik'le literatüre katkımız oldu" dedi.
Alankuş barış gazeteciliği kavramını çatışmanın ve toplumsal gerginliğin yükseldiği son dönemde ilk dillendirenin BİA olduğunu ve kavramın artık yaygın medya tarafından da kullanıllmasının memnun edici olduğunu ifade etti.
Hak ihlal etmeden gazetecilik yapmak
Katılımcılar BİA'nın "Hak Odaklı Habercilik" kitaplarını şöyle değerlendirdi:
İstanbul Barosu Çocuk Hakları Merkezi Üyesi Avukat Seda Akço: Yaşanan önemli problemlerden biri çocukların haklarının ihlal edildiği durumlarda haberlerin çocuk hakları istismarını yaygınlaştırması. O yüzden ben bianet'in kitaplarını önemli buluyorum çünkü nasıl bir habercilik yapılabilir bunu gösteriyor.
Doç. Dr. Serdar Değirmencioğlu: Türkiye'de alanlar arasında büyük ölçüde katı çizgiler var. Örneğin çocuk hakları alanında çalışanlar, yapacağım çalışmayı nasıl beslerim, nereye yansıtırım, günübirlik taşıyacak bir kanal ne olabilir diye düşünüyor çünkü herhangi bir gazete çocuk haklarına ilgi göstermiyor. Ama bianet bunların hepsini yapıyor. Kitaplar bu anlayışın meyvesi.
Kadın Adayları Destekleme ve Eğitme Derneği Başkanı avukat Hülya Gülbahar: bianet'in kadın hakları haberciliği eğitimlerinde onlarca kadın ve erkek yerel gazeteciyle tanıştık. Kadınlar açısından bakmayan bir medyanın kadınların aleyhine bir mekanizmaya dönüştüğünü gördük. Kadınların Medya İzleme Grubu'nun oluşumunda bianet'in çok önemli bir payı var. bianet'in kitaplaştırdığı bu eğitimler medyanın kendi etiğini yaratması açısından önemli.
"Herkes bu kitaplardan edinmeli"
Gazeteci Tuğrul Eryılmaz:Türkiye'de en çok eksikliği duyulan şey hak odaklı habercilik özellikle biz gazetecileri çok ilgilendiriyor. Biz gazeteciler bu işi yaparken, en doğru yapan insanlarımız bile farkında olmadan hak ihlalinde bulunuyor. bianet önemli bir adım atıyor. Bütün medya mensuplarının bu kitapları edinip göz atmaları gerek.
Gazeteci İpek Çalışlar:bianet, öncü, herkesin kendisini değiştirmesini önerici bir rol üstlendi. Birlikte anladık ki biz haber yaparak aynı zamanda suç işleyebiliyoruz. Az suç işleyenlerimiz var, çok suç işleyenlerimiz var. Bunun üstünde yoğunlaşıp başkalarıyla da paylaşmak sanıyorum hepimizin önünü açtı. Bunu devam ettirmek gerek.
BİA kitapları
Dört kitap IPS İletişim Vakfı'nın "Medya Özgürlüğü ve BağımsızGazetecilik İzleme ve Haber Ağı (BİA²)" Projesi kapsamında 2004-2006arasında 23 merkezde düzenlediği, gazeteci ve hak savunucularınayönelik, başlıklarıyla aynı adı taşıyan eğitim programlarının sunum vetartışmalarından ortaya çıktı.
Eğitim programlarına 348'i kadın 512'si erkek, 860 haberci ve hak savunucusu katıldı. Hak haberciliği dizisini eğitim danışmanı Alankuş, "Hak Örgütleri-Medyada Görünür Olmak" kitabını da Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Gülgün Erdoğan Tosun yayına hazırladı.
Kimler vardı?
Tanıtım kahvaltısının katılımcıları şöyle:
Kerem Morgül, Ayça Atay, Fusün Özbilgen, Serdar Değirmencioğlu, Sevda Alankuş, Burcu Aytaç, Esra Arsan, Murat Utku, Aydan Üstkanat, Kemal Özmen, Turgay Olcayto, Tuğrul Eryılmaz, Fatma Özbay, Can Atalay, Mustafa Arslantunalı, Cem Türkel, Oral Çalışlar, Sema Kılıçer, Seda Akço, Annika Svahnslrom, Meryem Karadaş, Erhan Akhan, Zana Yavuz, Ergun Murat, İpek Çalışlar, Hülya Gülbahar, Hülya Uğur Tanrıöver (EZÖ-GG/TK)