Beyoğlu Belediyesi'nden ‘müstehcenlik’ sansürü

Sanatçı Fahrettin Örenli’nin Beyoğlu Belediyesi İstiklal Sanat Galerisi'nde açılan "Tek Yön" sergisinde yer alan eseri, belediye tarafından sansürlendi.

Mehmet Kahraman'ın küratörlüğünü yaptığı sergide yer alacak "The Organic Cities Imade up of `UST” isimli enstalasyona eşlik etmesi öngörülen sanatçı kitabı "ConspiracyWall->ANARTIST-” sergiye izinsiz ilâve edildiği gerekçesiyle sergi açılmadan kaldırıldı.

Örenli, 12 Ekim’de ise kendisine gönderilen bir fotoğrafta, enstalasyondaki bir eserinin yerinde olmadığını gördü.

Müstehcenlik şikâyeti ve “hassasiyet”

Yaşanılanın açık bir sansür olduğunu söyleyen Örenli, süreci şöyle anlattı:

“Öncelikle sergide enstalasyona eşlik etmesi öngörülen kitabın yer almadığını belirttiler. Haber verdikleri için bunda bir beis görmedik. Ancak bir süre sonra –ben henüz sergiyi ziyaret edememişken– sergiyi ziyaret eden bir arkadaşım bana fotoğraf gönderdi. Fotoğrafa bakarken fark ettim ki eserim yok. Küratöre ulaşmaya çalıştım; ama onun da durumdan haberi yoktu. Haliyle ilk olarak eserin çalındığını düşündük.

“Başta, bu tür bir galeride eserlerin korunması için kamera ve güvenlik olmasına rağmen böyle bir şeyin nasıl yaşandığına anlam veremedim. Olayın üzerinden bir hafta geçti; ama eser hâlâ ortada yoktu.

"17 Ekim günü, eserim hâlâ yerine konmadığı için belediyenin sanat danışmanı olduğu ifade edilen Baran Arslan Curoğlu ile görüşmeye gittim. Niyetim, tutanağı işleme koydurmadan sorunu çözmekti. Aynı gün küratörle de görüştüm. Bu esnada eser tekrar yerine asıldı. Görüşmede, sergiyi gezen bir izleyicinin ‘müstehcenlik’ şikâyetleri üzerine o deseni kaldırdıklarını ve bu tür ‘hassasiyetlere’ duyarsız kalamadıklarını ifade ettiler. Belediye ile çalıştığını belirten bu kişi, konunun uzatılmamasını rica ettiler ve bana ülkenin ne kadar zor bir durumda olduğunu, kendilerinin de bu zor ortamda çalıştıklarını anlattılar; ancak o anda özür dilemediler. Zaten olayın ertesi günü, yani 18 Ekim'de eserimi sergiden kaldırdım ve aynı gün sergi de kapandı."

“CHP belediyelerinin sanata bakışı düşündürücü”

Sanatçı, yaşadığı sansürün Cumhuriyet Halk Partili (CHP) bir belediyeden gelmesini ise şöyle değerlendirdi:

“Bu sansürü CHP’li bir belediye ile deneyimlemek ise benim açımdan hayli düşündürücü. Sanatsal ifade özgürlüğünün giderek kısıtlandığı bir ortamda, CHP belediyelerinden beklentimiz bu baskıyı sürdürmemeleri ve ‘hassasiyet’ bahanesiyle sansür uygulamamaları. İktidar dahi daha önce bu esere müdahale etmedi. İfade özgürlüğünü savunmak yerine sanat eserini sergiden kaldırmak ve sanatçıyı bilgilendirmemek, CHP belediyelerinin sanata bakışına dair ciddi sorular doğuruyor.

“Ülkenin ruhunun iyileşmesi, özgür sanat ortamının yaratılması umuduyla bu sergiye dahil oldum. CHP’ye de bu konuda güvendim; ancak sonuç umduğum gibi olmadı. Eğer iktidar değişir ve CHP başa geçerse, bu baskıcılığı devam ettirme olasılığı endişe verici. Böyle bir sansürün bir daha yaşanmaması için belediyelerin daha dikkatli olması gerektiğine inanıyorum. Kaldı ki, sanatsal ifade özgürlüğü ve sansür konusunda CHP’li belediyeler bir duruş sergilemezler ise karşıtlarına dönüşmeleri işten bile değil.”