Fotoğraf: Salıverilmek üzere mahkeme salonunda bekleyen mahpuslar, 1 Eylül, 2012/AP
Suriye devlet haber ajansı SANA Cumhurbaşkanı Beşar el-Esad'ın Çarşamba günü yayınladığı kanun hükmünde kararnameyle 21 Aralık 2022 öncesi işlenmiş suçlar için genel af ilan ettiğini duyurdu.
Af, askerlik hizmet ve görevlerinden dahili ve harici firar suçları ve kabahatler için verilen cezaları kapsıyor.
Esad, 2022'nin ilk günlerinde de dahili ve harici firar suçu işleyenlerin cezalarının tamamı için bir genel af çıkarmıştı.
"2 Mayıs 2021 Affı"
Beşar Esad, Suriye'de 26 Mayıs 2021'de yapılacak Devlet Başkanlığı seçimleri öncesinde de, yayınladığı kanun hükmünde kararnameyle, 2 Mayıs 2021'den önce işlenmiş suçlar için genel af çıkarmıştı.
Af, kaçakçılık, rüşvet, resmi belgede sahtecilik, uyuşturucu kaçakçılığı gibi suçları ve çocuk suçluların işlediği suçları kapsıyordu. Kaçırılan kişinin af tarihinden önce güvenli ve sağlam bir şekilde serbest bırakılmış olması şartıyla insan kaçırma suçu da af kapsamına alınmıştı.
Ayrıca, idam cezası ağır işçilik ve müebbet hapse, ağır işçiliğe dayalı müebbet hapis cezasıysa 20 yıl ağır işçiliğe çevrilmiş, silah kaçakçılığı, vatana ihanet, casusluk, düşmanla işbirliği ve ölümle sonuçlanan terör suçları af kapsamı dışında bırakılmıştı.
Kararname, "suç, kabahat ve ağır suçların failleri için en kapsamlı af kararı" olarak nitelenmişti.
2011'de dört genel af
Suriye'de iç savaşın sert çatışmalarla sürdüğü dönemde Mayıs, Haziran ve Kasım 2011ve Ocak 2012'de art arda dört af çıkarılmış, son afta 15 Mart 2011 ile 15 Ocak 2012 tarihleri arasında rejime karşı işlenen suçlar için de genel af ilan edildiği açıklanmıştı. Suriye resmi haber ajansı SANA'nın haberine göre, karar barışçıl şekilde gösterilere katılanları, ruhsatsız silah taşıyanları ve asker kaçaklarını kapsıyordu.
Muhaliflere göre rejimin af ilanları "kamuoyunu yanıltma amacına yönelikti." Ancak yorumculara göre rejime yönelik suçlar kapsamında çıkarılan afların "barışçıl muhalefete bir nefes aldırmakta" katkısı olluyordu.
Ordunun yarısı eridi
Suriye'de iç savaşın başlaması öncesinde 18 yaşını doldurmuş bütün erkekler yasayla iki yıl askerlik hizmetini yerine getirmeye zorunlu tutuluyordu.
2018'de çıkarılan aynı kapsamdaki bir başka af dolayısıyla Times of Israel'in verdiği bilgiye göre ölümler, sakatlanmalar ve firarlar dolayısıyla Suriye'nin 300 bin kişilik ordusunun yarısı yedi yıl içinde ermişti.
Suriye açıkları kapatmak için ihtiyatları silah altına alıyor, milis kuvvetleri oluşturuyor ve yeni askere alınanların askerlik sürelerini keyfi olarak uzatıyordu.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevine (SOHR) göre halen Suriye ordusu tahminen 150 bin kişiyi silah altında tututuyor.
(AEK)
