Benim Güçlü Babam

O da Şili’deki diğer çocuklarla aynı sokaklarda büyüdü; aradaki tek fark onun babasının başkan olmasıydı. Şimdi iki çocuğu Gonzalo (38) ve Marcia (31) ile yaşıyor, kardeşi Beatriz’i 1977’de, babasını ise 11 Eylül 1973’te kaybetti. Aynı sokakta büyüdüğü çocukların da unutamadığı Şili’deki askeri darbe sırasında yani…

Isabel Allende bugün 58 yaşında, Şili Meclisi’nde senatör. Şili’deki askeri darbenin 30. yılı vesilesiyle kendi yaşamını ve 11 Eylül 1973 gecesini Valeria Paossi’ye anlattı.

Birçok kişi için Salvador Allende; başkan politikacı . Şimdi istersen baban Allende hakkında konuşalım.

Söylediklerini birbirinden ayırmak imkansız. Babam bir liderdi, başkandı, herkesin tanıdığı birisiydi; ama benim için hiçbir zaman politikacı Allende ile baba Allende arasında ayrım olmadı. 30 yıl boyunca babamın bana söylediklerini kafamda taşıdım.

Bir keresinde bana "sanırım çocuklar benden memnunsunuz" demişti, inşallah ben de kendi çocuklarıma bu sözü söylerim. Bir keresinde babam Yunanistan ve Macaristan elçileriyle konuşuyordu, ofisine girdim, babam bir yandan onlarla bir yandan da benimle konuştu, anlıyorsunuz değil mi?

Biraz kişisel hayatınızdan bahseder misiniz?

1962’de 17 yaşımdayken üniversiteye girdim. Hep Shakespeare’den dolayı tiyatro okumayı istedim, ama biyoloji, fizik gibi şeyler hakkında formasyon aldım. Hiçbir zaman iyi bir öğrenci olmadım, bütün gün çocuklarla sokakta dolaşmaktan hoşlanırdım. Sonra çocuklar oldu. Biliyor musunuz, küçük çocuğumun doğduğu eve 1988’de geri döndüğümde 15 gün içeri giremedim.

Şili’ye ne zaman döndünüz?

Oğlum Gonzalo bir gün televizyonda Pinochet’in hasta olduğunu ve Şili’de adaletin yeniden tesis edilmesini istediğine dair bir haber izlemiş. O günlerde Şili’ye dönüp seçimlere katılarak Pinochet’e gerçek adaletin nasıl tesis edilmesi gerektiğini gösterme fikri kafamda oluştu.

Önce Arjantin’e gittim, 1988’de Şili’ye vardığımda ise Pinochet’in adaletten ne kastettiğini anladım. Pasaportumda Isabel Allende Bussi yazıyordu, polisler “Bu Allende de nereden çıktı” demeye başladılar.

11 Eylül 1973’e dönelim...

Plakası olmayan bir Fiat 600 marka araba evimizin önünden hızla geçti, bir şeyler döndüğünü hissetmeye başladım. Zaten arkadaşlar birkaç gün içerisinde büyük değişikliklerin olacağından bahsediyordu.

Babam bizi La Moneda’ya çağırdı. Sanırım akşam 9 gibiydi, “Çocuklar sanırım Tomas’la – Tomas babamın çok güvendiği birisiydi- gitseniz iyi olacak” dedi. Biz kadınlar, babamın bu kararına karşı çıktık, dışarıya çıkıp rehine olmak istemiyorduk. Ama çocuklar o zaman çok küçüktü ve bana ihtiyaçları vardı.

Babam bütün kadınların güvenliğini sağlamaya çalışıyordu. Meksika Konsolosluğu’ndan bir cip geldi ve geceyarısı bizi gizlice dışarı çıkarttı. Konsolosluğun penceresinden Askeri okulu görebiliyordum, sürekli hareket halindeydi, helikopterler sürekli bombalama yapıyordu. İlk kez o zaman helikopterin ne kadar korkunç bir şey olabileceğini dündüm. Babamı hatırladım. Benim güçlü babam, kendisininkinden önce bizim hayatımızı düşünmüştü.

Şu an nefret duymuyorum, nefret politik bir şey değil. Adaletin sağlanması önemli. Çok şükür, bizim jenerasyon adaleti sağlamak için çalışıyor. Görüyorsunuz, aradan 30 yıl geçti, hala insanlar Pinochet’nin ülkeye neler yaptığını unutmadı; asla unutmayacaklar da…

* Valeria Paossi’nin röportajını Türkçe’ye Nuh Köklü çevirdi. Fotoğraflar, Tati Penna’nın.