12 Eylül darbesinden önceki Başbakan Süleyman Demirel, darbe davasına müdahil olmayacağını açıkladı.
Demirel, dönemin Genelkurmay Başkanı ve 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren ile Hava Kuvvetleri Komutanı Emekli Orgeneral Tahsin Şahinkaya'nın Ankara 12. Ağır Ceza Mahkemesi'nde yargılandığı davaya neden müdahil olmayacağını, Radikal gazetesinden Murat Yetkin ile Milliyet gazetesinden Fikret Bila'ya anlattı.
"Yüzde 92'yi yok mu sayacağız?"
Demirel, Yetkin'e konuyla ilgili özetle şunları söyledi:
* Aradan 32 sene geçtikten sonra bu işin sorumluları "Neden yaptınız, kanunları neden çiğnediniz" diye, mağdurları da "Alacağınız varsa, alın" diye mahkemeye çağırılıyor. Böyle bir şey ilk defa görülüyor.
* Şimdi şartlar değişti, referandum yapıldı, yargılama oluyor. 2010 referandumu, 1982'yi ortadan kaldırmaz. Benim elimden milletin verdiği yetkiyi aldılar. Peki, yüzde 92'yi yok mu sayacağız? Peki, sayfalarda onlara o kadar destek verenleri yok mu sayacağız?
"Zamanında sorsaydınız"
* "Verin hakkımı" diye kimden isteyeceğim? Evren Paşa ile Tahsin Paşa'dan mı? Bu adamları yargılarken, yargılama imkânı olmayanlar, bu işin başka gerçek müsebbipleri ne olacak?
* Esas olan adil yargıdır. Bugün Türkiye'de barışı tesis etmek istiyorsanız, adil yargıyı sağlayın. Bakın bugün Türkiye'de el atılması gereken haksızlıklar, davalar var, onlara el atın, atabiliyorsanız.
* Bir sisteme muhalefet etmek bugün 95 yaşındaki bir adama bunları sormak değildir, zamanında sormaktır. O zaman sorsaydın!
* Benden zor yoluyla aldıkları iktidarı, ben halkın oyuyla geri aldım. Esas olan halkın oyudur, ben hesabımı orada görürüm. Yani Demirel hesabını gördü ihtilalle.
"Halk bu Anayasaya yüzde 92 oy verdi"
Demirel, Bila'ya bu dava görülürken halkın 12 Eylül'deki tavrını da hesaba katmak gerektiğini söyledi ve şöyle devam etti:
"12 Eylül benim elimden Başbakanlığı aldığında, halk alanlara alkış tuttu. 12 Eylül idaresinin yaptığı anayasaya yüzde 92 oy verdi. Anayasayı kabul etti, ondan sonra kanunlar çıkarıldı. Hükümetler kuruldu. 12 Eylül'ü yapan Kenan Evren'i Cumhurbaşkanı seçti."
"12 Eylül'ü destekleyenler şimdi mahkemeye sevk edilen Evren ve Şahinkaya'dan ibaret değil. 12 Eylül'ü hâlâ destekleyen iki kişi değil. Hâlâ o zamanın şartlarında gerekliydi, başka çare yoktu diyen bir kesim var."
Ne olmuştu?
Darbede Başbakan olan Demirel, tutuklanarak Çanakkale'nin Lapseki ilçesindeki Zincirbozan askeri tesislerine götürüldü.
Yedi yıl siyaset yasaklı kaldı, 6 Eylül 1987'de yapılan halk oylaması ile siyasi yasaklar kalktı ve 24 Eylül 1987'de Doğru Yol Partisi (DYP) genel başkanlığına seçildi.
29 Kasım 1987 seçimlerinde Isparta Milletvekili olarak tekrar Meclis'e girdi. 20 Ekim 1991 seçimlerinde de DYP ile Sosyaldemokrat Halkçı Parti'nin (SHP) bir araya gelerek koalisyon kurduğu 49. Hükümet'in başbakanı oldu.
8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın görev süresini tamamlayamadan vefatından sonra 16 Mayıs 1993'te Türkiye'nin 9. Cumhurbaşkanı oldu. 16 Mayıs 2000'de görevini Ahmet Necdet Sezer'e devretti. (AS)
