“Belediyelerde Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme” nasıl olmalı?

Küresel Eşitlik ve Kapsayıcılık Ağı ve Amasra Belediyesi işbirliğiyle “Belediyelerde Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme” el kitabı çıktı.

"Amasra belediyesi pilot bölge"

Küresel Eşitlik ve Kapsayıcılık Ağı Başkanı Ayşe Kaşıkırık proje amaç ve aşamalarını bianet’e anlattı.

Çalışma kapsamında kitabın yazarlarından biri olan Ayşe Kaşşıkırık, toplumsal cinsiyet eşitliğinin kurumsallaşıp yerelleşmesi vurgusuyla hazırlanmış “Belediyelerde Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme” projesinin önemini belirtti. 

"Amasra Belediyesi ile bu proje kapsamında belediye çalışanları, üst düzey birim temsilcileri başkan ve başkan yardımcılarının da katıldığı toplumsal cinsiyete duyarlı bütçeleme farkındalık eğitimleri verdiklerini söyleyen Kaşıkırık,

“Bizim amacımız mahalleden başlayarak tüm kademelerde eşitliği ve kapsayıcılığı belediyelerin planlarından, programlarından, bütçelerinden, tüm izleme değerlendirme süreçlerine kadar nasıl sağlayabileceğimiz üzerine çalışıyoruz" dedi.

Kaşıkırık, “Amasra belediyesinden bir pilot model çıkarıp ve bunu mümkün olduğu kadar Türkiye genelinde başka ilçe belediyelerinin, il belediyelerine, büyükşehir belediyelerine toplumsal cinsiyet eşitliğine duyarlı bütçeleme modelini yaymaya çalışmak amacımız" diye konuştu. 

Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme nedir?

Toplumsal cinsiyete duyarlı bütçeleme çalışmasının bütçeyi kadın ve erkek arasında bölüşmek olmadığını ve bunun bir zihniyet dönüşümü olduğunu vurgulayan Kaşıkırık, bu, toplumsal cinsiyet eşitliğinin bütçenin A'dan Z'ye tüm aşamalarına yansıması ve entegre edilmesi anlamına geldiğini söyledi.

Kaşıkırık sözlerini şöyle sürdürdü:

“Biz bu çalışmayı kalıcı hale getirmeyi hedefledik ve bu el rehberini hazırladık. Amacımız bu çalışmayı tüm Türkiye genelinde sağlamak için bir savunuculuk kampanyası başlatmak ve toplumsal cinsiyete duyarlı bütçelemenin zor olmadığını, bu konuda destek verebileceğimizi, belediyelerde farkındalık eğitimleri yapabileceğimizi ve bilinç yükseltme çalışmalarına yürütebileceğimizi duyurmak.

Kamu politikaları cinsiyet eşitliğine karşı duyarlı değil

Birçok sorunun temelinde toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin olduğunu ve  Türkiye’de kamu politikalarının cinsiyete karşı duyarlı olmadığına dikkat çeken Kaşıkırık:

“Kamu politikaları yeterli düzeyde hem kadın ve kız çocuğunu güçlendirmeyi vadetmiyor hem de yetersiz kalıyor. Biz istiyoruz ki kamu politikalarının cinsiyet körü yaklaşımı yani kadın, erkek sanki her alanda eşit, kadının erkeğin ihtiyacı sanki hep aynıymış gibi bir yaklaşım ortadan kalksın.

“Bu süreç sadece kadın-erkek değil, farklı ihtiyaç, cinsel yönelim ve ırktan gelen insanlar var ve biz istiyoruz ki yerel yönetimler ki değişiklik yerelden ulusala kadar bir yarar sağlanabilecek cinsiyete duyarlı toplumsal cinsiyet sağlayan ve teşvik eden politikalar uygulansın. Bu politikaların uygulanması için de bütçe gerekli.

"Belediye bütçelerinin ataerkil bir zihniyetle hazırlandığını ve bütçelerde kadınların ihtiyaç ve taleplerinin çok görünür olmadığını ve tamamen sosyal yardımlar üzerinden inşa edilen bir sosyal politika anlayışı olduğunu ve bunun kadın yoksulluğunun nasıl arttığına  dikkat çeken Kaşıkırık açıklamalarına şöyle devam etti:

“Meslek edindirme kursları şehir belediyelerinin en yaygın yaptığı sosyal politika ve eğitim aktivitelerinden bir tanesidir. Bunu yaparken de kadınlara el işi, dikiş, nakış kursu veya hamur kesme kursu, mutfak kursları açıyorlar.

“Bunda bir sorun yok ama  bunun yanında örneğin bir kaynak kesme kursu, bir otobüs şoförlüğü, daha farklı dijital teknolojileri geliştirebilen, mesela yapay zekayla ilgili kurslar açmıyor. Yani açtığı eğitimler, acaba mevcut sistemi ataerkil düzeni besleyen ve devamlılığını sağlayan eğitimler mi oluyor? Yoksa tam tersi toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamaya çalışan mevcut normları kırmaya çalışan bir bakış açısıyla mı tasarlanıyor?

“İşte biz buradan hareketle kendi belediyemizde toplumsal cinsiyet eşitliğine duyarlı politikalar ve bütçelerle beraber daha yaşanabilir refah düzeyi yüksek ve tüm bireyler için eşitliği ve kapsayıcılığı tahsil edebilmek için bu el kitabını hazırladık ve hap niteliğinde bilgiler sunduk.”

Kaşıkırık sözlerini şöyle sonlandırdı:

“Eşitlik yerelden ve yerinden başlar. Bunun da en önemli aracı bütçelerdir. Bütçelerin doğru kanallarla, doğru politikalarla, cinsiyet eşitliğine hizmet eden bir anlayışla tahsis edilmesi harcanması ve muhakkak şeffaf ve yurttaş katılımıyla izlenmesi gerekiyor.”

(HS/EMK)