Behice Boran 100 Yaşında Çalışma Grubu, yarın (28 Temmuz) saat 11.00'da Galata köprüsünde 60 yıl önce aynı gün Boran ve arkadaşlarının Kore savaşına asker gönderilmesine karşı dağıttığı bildiriyi yeniden dağıtacak.
Adnan Menderes hükümetinin Kore'ye asker göndermeyi gündeme getirdiği sırada kurulan Türk Barışseverler Cemiyeti'nin kurucu başkanı, daha sonra Türkiye İşçi Partisi'nin de başkanlığını yapacak, sosyalist hareketin önde gelen isimlerinden Boran'dı.
Genel sekreterliği Adnan Cemgil üstlenmişti. Yönetim kurulu üyeleri ise Vahdettin Barut, Osman Fuat Toprakoğlu, Reşat Sevinçsoy, Nevzat Kemal Özmeriç ve Muvakkar Güran’dı.
Kore savaşı
25 Temmuz 1950'de, Demokrat Parti hükümeti iktidara gelmesinin ikinci ayında Amerika Birleşik Devletleri (ABD) liderliğindeki Birleşmiş Milletler (BM) güçleriyle birlikte savaşmak üzere Kore’ye asker gönderme kararı aldı.
BM Güvenlik Konseyi savaş kararını ABD’nin baskısıyla Sovyetler Birliği’nin katılmadığı bir toplantıda almıştı.
Barışseverler Cemiyeti bu ilk eyleminde Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) gönderdikleri dilekçeyle Menderes hükümetinin Kore’ye -üstelik Meclis kararı olmaksızın- 4 bin 500 asker göndermesinin yasa dışı olduğunu hatırlattı. İstanbul’da dağıtılan bildiri de halkı bu girişimden haberdar etti, Kore’ye asker gönderilmemesi talebini yükseltti.
28 Temmuz 1950’de, Boran Eminönü’nde, Cemgil Beyoğlu’nda, Özmeriç Samatya’da, Sevinçsoy Eyüp ve Fener’de, cemiyet sempatizanı Naci Ormanlar ise Beşiktaş ve Ortaköy’de dağıttı bildiriyi. İzleyen günlerde Boran, Cemiyeti yöneticileri ve bildiriyi basan matbaacı Kemal Anıl gözaltına alınarak Ankara’ya gönderildi.
Barışseverler "kararı tenkit etmek, milli mukavemeti kırıcı ve askeri isyana teşvik edici beyanname neşretmek"le suçlandı. Askeri mahkemede yargılandılar ve 3 yıl 9 ay hapse mahkum oldular; askeri temyiz mahkemesinin kararı bozması ile 15 ay hüküm giydiler.
Kore Savaşı’nda resmi açıklamalara göre 1,5 milyon, gayriresmi açıklamalara göre ise 3 milyon insan öldü. Türkiye'den giden 721 asker öldü, 2 bin147 asker yaralandı, 234 asker esir düştü, 175 asker kayboldu.
Haziran 1950’de başlayan Kore Savaşı Temmuz 1953’te sona erdi ama savaş, Kore’nin bölünmüşlüğünü sona erdiremedi.
Aynı sözler!
Yarınki eylemi düzenleyen çalışma grubu şöyle dedi:
"60 yıl önce bu ülkede bir başbakan, Kore'ye asker gönderme kararını eleştiren Barışseverler’i 'kökü dışarıda, sözde barışseverler' diye hedef gösteriyordu. Bugün, yine başbakan barış isteyen ve bu nedenle hükümeti eleştirenlerin 'teröristlerden farkı olmadığını' iddia ediyor.
Başbakanlar ne derse desin, “savaşa hayır” diyor, yarın da “savaşa hayır” diyecek. Taa ki savaşsız, sömürüsüz, barış içinde bir başka dünyayı el birliğiyle kurana dek…
Biz barışseverler, bugün de Boran’ın bildiri dağıttığı yerdeyiz!" (EÜ)
______________________________________________________________________
* Cemiyetin dağıttığı bildirinin tam metnine ulaşmak için tıklayın.
