İnsan Hakları Derneği (İHD), Sosyal Demokrasi vakfı (SODEV), 78'liler Girişimi, Özgürlük ve Dayanışma Partisi (ÖDP), Cumhuriyet Halka Partisi (CHP) Genel Başkanı Deniz Baykal'ın 12 Eylül darbecilerini yargılamak için "Anayasa'nın geçici 15. maddesini kaldıralım" demesini olumlu buldu; destek verdi.
İHD: Tarihi fırsat
İHD, açıklamasında "Ana muhalefet liderinin demeçleri, tarihi bir fırsat olarak değerlendirilmeli. Başta iktidar partisi olmak üzere parlamentoda temsil edilen siyasi partilerin biran önce anayasa değişikliğini gerçekleştirmeleri artık tarihsel bir sorumluluk olarak önlerinde duruyor" dedi.
İHD askeri yargının varlığını ve askeri vesayet düzenini anımsatarak "Askeri vesayetin sona erdirilebilmesi için ön şart darbeciler, darbe teşebbüsçüleri ve muhtıracılarla demokratik zeminde hesaplaşılması gerektiğidir" dedi; hükümeti ve TBMM'yi görev çağırdı.
SODEV: Önemli, demokratikleşme adımları atılsın
SODEV Başkanı Erol Kızılelma, "Baykal'ın 12 Eylül'le hesaplaşılması çağrısını çok önemsiyoruz. Bu çağrıyı küçümseyen anlayışlar yerine bu çağrıya destek verilmesinin, darbeci anlayışın geriletilmesi açısından önemini vurgulamak isteriz" dedi; "Asıl yapılması gereken, demokratikleşme yolunda savsaklanan adımların artık kararlı şekilde atılmasıdır" diye ekledi.
78'liler: Tanık olmaya, bilgi belge yağdırmaya hazırız
78'liler Girişimi Sözcüsü Celalettin Can da, önce "Baykal'ın kafasına saksı düştü galiba' diye düşünmedim değil" diyor; ardından şunları söylüyor:
"Geçici 15. madde kaldırılmadan 12 Eylül darbecileri yargılanamaz. 12 Eylül darbecilerinin yargılanmadığı bir ülkede darbeciler yargılanıyor/yargılandı denemez. Baykal'dan ve hükümetten isteğimiz Ergenekon davasıyla mütekabiliyet kurmadan, 12 Eylül darbecilerini yargılayalım. Bu yargılamaya78'liler tanık olmaya, bilgi belge yağdırmaya hazırdır."
ÖDP: AKP'nin "Bizi engelliyorlar" diyebilecek bahanesi kalmadı
ÖDP başkanı Alper Taş da, Baykal'ın sözlerini desteklediklerini açıkladı; şöyle yorumladı: "Darbecilerin yargılanması demokrasi güçlerinin yıllardır savunduğu, mücadele ettiği bir öneridir. Baykal'ın da bu noktaya gelmesi iyi bir gelişmedir. Şimdi sıra hükümettedir. AKP hükümeti gerçekten darbecilikle hesaplaşmak istiyorsa zaman kaybetmeden darbecilerin yargılanmasının yolunu açacak düzenlemeyi yapmalıdır. AKP'nin bu kez, bizi engelliyorlar, diyebilecek hiçbir bahanesi yoktur."
Geçici 15. madde
Baykal, Meclis'teki konuşmasında, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a seslenerek "Eğer, Türkiye'de 12 eylül'le ilgili bir hesaplaşmayı, siyasi iktidar, gerekli, yararlı, doğru buluyorsa, elini tutan mı var? Gereğini yaparsın. 'Anayasanın 15. maddesi var.' Değiştirme ihtiyacındaysan, getirirsin, değiştiririz" demişti.
Geçici 15. madde, 12 Eylül darbesini yapan ve ardındaki dönemde ülkeyi yöneten darbe liderlerini yargılanmaktan şu metinle koruyor:
"12 Eylül 1980 tarihinden, ilk genel seçimler sonucu toplanacak Türkiye Büyük Millet Meclisinin Başkanlık Divanını oluşturuncaya kadar geçecek süre içinde, yasama ve yürütme yetkilerini Türk milleti adına kullanan, 2356 sayılı Kanunla kurulu Milli Güvenlik Konseyinin, bu Konseyin yönetimi döneminde kurulmuş hükümetlerin, 2485 sayılı Kurucu Meclis Hakkında Kanunla görev ifa eden Danışma Meclisinin her türlü karar ve tasarruflarından dolayı haklarında cezai, mali veya hukuki sorumluluk iddiası ileri sürülemez ve bu maksatla herhangi bir yargı merciine başvurulamaz.
"Bu karar ve tasarrufların idarece veya yetkili kılınmış organ, merci ve görevlilerce uygulanmasından dolayı, karar alanlar, tasarrufta bulunanlar ve uygulayanlar hakkında da yukarıdaki fıkra hükümleri uygulanır." (TK)
