Bilgi Üniversitesi Gençlik Çalışmaları Birimi'nden Yörük Kurtaran, Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu'na (YURTKUR) başvuran 100 üniversiteli gençten 45'inin, yani her iki kişiden birinin yurda giremediğini söylüyor. Yurtta kalabilenlerse, en az dört yıl boyunca, kişi başı ortalama 13,5 metrekarede yaşamak zorunda kalıyor.
Bir odada en az altı kişi
Birim'in 10 ilde 425 üniversiteli gençle yürüttüğü çalışmaya göre, özel ve devlet yurtlarında kalan gençlerin yüzde 41'i, bir odada 6 ve daha fazla kişi kalmak zorunda. Kurtaran "En az dört yıl boyunca bir odada iki kişiden fazla kalmak insanlık dışı" diyor.
YURTKUR'un kendi rakamlarına göre, 78 il, 89 ilçede toplam 233 yurt, 211.703 yatak kapasitesi var. 2008-2009 öğretim yılında 85 bin 579 öğrenci yurtlara yerleştirilmiş durumda. Türkiye'deki üniversite öğrencisi sayısıysa 1 milyonun üzerinde.
Devlet yurdu ücretsiz değil
Öğrenciler yurtlara bu yıl, ayda en az 84 TL ödemek zorunda. YURTKUR'un özel nitelikli diye tanımladığı yurtları aylık ücretiyse 96-165 TL arasında değişiyor.
"Yurtların nasıl değişeceğini ancak gençler anlatabilir"
Barınma aslında uluslararası sözleşmelerle de güvence altına alınmış bir sosyal hak. Yani herkese sunulması gerekiyor. Ama durum böyle değil.
Kurtaran'a göre, yurtların sayısı ve yatak kapasitesi artmalı, ama iş bununla bitmiyor. "Yurt bir yaşam alanıdır; sadece bina değildir" diyor Kurtaran. Bu yaşam alanının nasıl iyileştirileceğini, sorunların ne olduğunuysa, en iyi, sorunları yaşayan gençler biliyor. Kurtaran "Üretilecek herhangi bir politikada, oluşturulacak çözümde mutlaka gençler konuşmalı" diyor.
Koridordan uzatma kablosuyla saç kurutma
Yurtta altyapı ciddi sorunlardan biri. Araştırmada konuşan genç kadınlar, odalarında elektrik prizi bulunmadığı için, saç kurutma makinelerini koridorda, metrelerce uzaktaki prize, uzatma kablosuyla "kaçak" olarak bağlamak zorunda kaldıklarını anlatıyor, örneğin.
Kurtaran bir başka örneği İnternet erişimiyle ilgili veriyor: "Bugün 18 yaşında olmakla, 20 yıl öncesi arasında ciddi fark var. İnternet gençlerin günlük yaşamının vazgeçilmezi. Yurtlarda ücretsiz İnternet erişimi sağlanmalı" diyor.
Bir başka örnek, yemekler: Gençlerin yüzde 65'i yurtlarda çıkan yemekten memnun değil. Odalarda veya yurttaki başka ortak mekanlarda yemek pişiremedikleri, dışardan yemek de pahalı olduğu için beğenmedikleri yemekleri yemeye mecburlar.
Okula yakın olmalı
Araştırmaya katılan gençlerin çoğu, yurtların ve kaldıklar evlerin okula yakın olmasını istiyor. "Çünkü zamanlarını yolda geçirmek istemiyor, yola para harcamak istemiyorlar" diyor Kurtaran. Dolayısıyla yurtlarla ilgili herhangi bir plan, bu faktörü gözetmek durumunda.
100 gençten 82'si "devlet müdahale etsin" diyor
Kurtaran, araştırmanın en çarpıcı rakamlarından birininse gençlerin çözüm talebi olduğunu söylüyor: "Gençlerin yüzde 82'si, 'devlet veya belediye bu konuda bir şey yapsın, müdahale etsin' diyor. Yani, sosyal devlet istiyorlar." (TK)
